శౌర్యం, భక్తి సమ్మేళనం శ్రీశైలంలో ఛత్రపతి శివాజీ స్పూర్తి కేంద్రం
ఈనెల 16న ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ ఛత్రపతి శివాజీ స్పూర్తి కేంద్రాన్ని శ్రీశైలంలో సందర్శిస్తారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్లోని నంద్యాల జిల్లాలో ఉన్న శ్రీశైలం మల్లికార్జున స్వామి ఆలయం ఒక ప్రసిద్ధ జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రం. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలోనే ఉన్న ఛత్రపతి శివాజీ స్పూర్తి కేంద్రం, మరాఠా సామ్రాజ్య స్థాపకుడు ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజు 1677లో చేసిన దక్షిణ యాత్రకు సాక్షిగా నిలుస్తోంది. ఇది కేవలం ఒక స్మారకం మాత్రమే కాకుండా, శివాజీ భక్తి, రాజకీయ ఆలోచనలను ప్రతిబింబించే ప్రేరణ స్థలంగా మారింది. ఈ కేంద్రం భారత చరిత్రలో హిందూ స్వరాజ్యానికి సంబంధించిన ఆదర్శాలను సజీవంగా ఉంచుతుంది. దీని ద్వారా యువతలో దేశభక్తి, శౌర్యాన్ని రేకెత్తించే ప్రయత్నం జరుగుతుంది. ఇటువంటి కేంద్రాలు చరిత్రను సజీవంగా ఉంచడంలో ఎంతో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. కానీ వీటి ప్రచారం మరింత పెంచాల్సిన అవసరం ఉంది.
పీఎం సందర్శన రాజకీయ, ఆధ్యాత్మిక ఉత్సాహానికి ప్రేరణ
ఈ కేంద్రం మరింత ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంది. ఈనెల 16న భారత ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ శ్రీశైలం సందర్శన చేస్తారు. ముందుగా శ్రీ భ్రమరాంబ మల్లికార్జున స్వామి దేవాలయంలో సుమారు 50 నిమిషాల పాటు శివునికి పూజలు చేస్తారు. అనంతరం దేవస్థానం పరిధిలోని శ్రీ ఛత్రపతి శివాజీ స్పూర్తి కేంద్రాన్ని సందర్శించి, అక్కడ 15 నిమిషాల పాటు గడుపుతారు. ఈ సందర్భంగా పీఎమ్ మోదీ శివాజీ మహారాజు దక్షిణాభియానానికి సంబంధించిన చారిత్రక స్థలాన్ని స్పర్శించడం ద్వారా, హిందూ సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని గౌరవించే సందేశాన్ని ఇస్తారని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఈ పర్యటన ఆంధ్రప్రదేశ్లో రాజకీయ, ఆధ్యాత్మిక ఉత్సాహాన్ని మరింత పెంచుతుందని పరిశీలకులు అంచనా వేస్తున్నారు.
స్వరాజ్య స్థాపకుడి చరిత్ర
ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజు 1630 ఫిబ్రవరి 19న పూణే సమీపంలోని శివనెరి కోటలో జన్మించారు. తల్లి జీజాబాయి హిందూ దేవత భవానిని ప్రార్థించి, ముస్లిం పాలకుల అన్యాయాలకు వ్యతిరేకంగా పుట్టబోయే కుమారుని కోరుకున్నారు. రామాయణం, మహాభారతం వంటి గ్రంథాలు చదివి, తన కుమారుని ప్రభావితం చేశారు. స్వామి సమర్థ రామదాస్ గురువుగా శివాజీకి ఆధ్యాత్మిక బలాన్ని ఇచ్చారు. రామదాస్ సంప్రదాయం ద్వారా వ్యాయామ శాలలు స్థాపించి, రైతులు, కార్మికుల నుంచి 1 లక్ష మంది సైనికులను సిద్ధం చేశారు.
శివాజీ విజయాలు చూస్తే అతను గెరిల్లా యుద్ధ విధానం (గణిమి కావా) ప్రవేశపెట్టారు. ఇది భూభాగం, వేగం, ఆశ్చర్య దాడులతో పెద్ద సైన్యాలను ఓడించడంలో సహాయపడింది. 1644లో 14 ఏళ్ల వయసులో తొర్నా కోటను స్వాధీనం చేసుకుని, 300కి పైగా కోటలు నిర్మించారు. యుద్ధ ఏనుగులను వదిలేసి, వేగవంతమైన కదలికలపై దృష్టి పెట్టారు. మరాఠీ, సంస్కృత భాషలను ప్రోత్సహించి ముస్లింలను సమానంగా చూసి, వారిని సైన్యంలో చేర్చుకున్నారు. 1674లో రాయగఢ్లో చత్రపతిగా పట్టాభిషేకం చేసుకున్నారు. మహిళలను గౌరవించి, ధర్మ యుద్ధాన్ని నమ్మారు.
శివాజీ ఒక రాజకీయ నాయకుడు మాత్రమే కాకుండా, సామాజిక సంస్కర్త కూడా పేరు సంపాదించారు. అతని ఆలోచనలు హిందూ సమాజాన్ని ఏకం చేసి, మొఘల్ సామ్రాజ్యాన్ని బలహీనపరచడంలో కీలకం. 1680లో మరణించినా, అతని సామ్రాజ్యం ఔరంగజేబ్తో 25 ఏళ్లు పోరాడి, మొఘల్ క్షీణతకు కారణమైంది.
శ్రీశైలం సందర్శన, దక్షిణ యాత్రలో ఆధ్యాత్మిక ప్రేరణ
1677లో శివాజీ దక్షిణ యాత్ర చేశారు. హైదరాబాద్పై యుద్ధం తర్వాత గోల్కొండ నవాబ్తో సంధి చేసి, భద్రాచలం రామాలయానికి సాయం చేశారు. అక్కడి నుంచి శ్రీశైలానికి వచ్చి కృష్ణా నది ఒడ్డున 10 రోజులు తపస్సు చేశారు. భక్త తుకారాం, సమర్థ రామదాస్ మార్గదర్శకత్వంలో భ్రమరాంబ దేవి ముందు ధ్యానం చేశారు. దేవత దర్శనమిచ్చి, తలవార్ అందజేసి, మొఘల్లపై యుద్ధం కొనసాగించమని ఆదేశించిందని చెప్పబడుతుంది. ఇక్కడ దర్బార్ హాల్, ధ్యాన మందిరం నిర్మించి, ఉత్తర గోపురం (శివాజీ గోపురం) నిర్మాణానికి దానం ఇచ్చారు. రాష్ట్ర పరిపాలనా పనులు కూడా చేశారు.
ఈ సందర్శన శివాజీకి ఆధ్యాత్మిక బలాన్ని ఇచ్చి, హిందూ రాష్ట్ర నిర్మాణానికి ప్రేరణగా మారింది. తెలుగు ప్రాంతాలు ఆయన యాత్రలో ముఖ్యమైనవి. ఇది ఉత్తర-దక్షిణ భారతాన్ని ఏకం చేసే ఆలోచనకు ఉదాహరణ. యాత్ర కొనసాగి తిరుమల, కాళహస్తి, వేలూరు మొదలైనవి స్వాధీనం చేసుకుని తిరిగి వెళ్లారు. ప్రస్తుత పీఎమ్ మోదీ సందర్శన కూడా ఈ చారిత్రక సందర్భాన్ని గుర్తు చేస్తూ, శ్రీశైలాన్ని ఆధ్యాత్మిక-రాజకీయ కేంద్రంగా మరింత బలోపేతం చేస్తుందని చెప్పవచ్చు.
స్పూర్తి కేంద్రం
1974లో శివాజీ పట్టాభిషేకం 300 సంవత్సరాల ఉత్సవాల సందర్భంగా ఈ కేంద్రం స్థాపించబడింది. 1677 సందర్శనను గుర్తుచేసే రాష్ట్ర స్థాయి స్మారకంగా మారింది. ఆర్ఎస్ఎస్ వంటి సంస్థలు 30 ఏళ్లకు పైగా పునరుద్ధరణ చేశాయి. శివాజీని పాన్-ఇండియన్ నాయకుడిగా ప్రచారం చేసి, హిందూ యువతలో యుద్ధ స్పూర్తిని రేకెత్తించడం దీని లక్ష్యం. ఇది హిందూ పునరుజ్జీవన కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది.
శ్రీ గణపతి స్థాపతి డిజైన్లో నిర్మితం, కన్యాకుమరి వివేకానంద మెమోరియల్తో సమానంగా ఉంటుంది. సమర్థ సభా మండపం ధ్యానానికి శాంతియుతం. దర్బార్ హాల్లో శివాజీ, అష్ట ప్రధాన్ మండలి బ్రాంజ్ శిల్పాలు, కోటల డయాగ్రామ్లు, ఘటనల చిత్రాలు ఉన్నాయి. ధ్యాన మందిరంలో శివాజీ ధ్యాన ముద్రలో శిల్పం. ఆలయంలో భవాని తలవార్ ఇడాల్, పునరుద్ధరించిన గోపురం ఆకర్షణలు.
ఈ కేంద్రం చరిత్రను ఆధునికంగా ప్రదర్శించి, సందర్శకులను 17వ శతాబ్దానికి తీసుకెళ్తుంది. అక్కముదలు (పూల మాల), (శ్రీశైలం వంటి దేవాలయాల్లో భక్తులకు దర్శన తర్వాత అక్కముదలు ఇస్తారు. ఇది దైవ ఆశీస్సుల చిహ్నంగా, భక్తి భావాన్ని పెంచుతుంది.) అన్నదానం, మంచి సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఉదయం 6:30 నుంచి సాయంత్రం 7:30 వరకు తెరిచి ఉంటుంది, ఎంట్రీ రూ.10 మాత్రమే. పీఎమ్ మోదీ సందర్శనతో ఈ స్థలం మరింత ప్రజల దృష్టికి వచ్చే అవకాశం ఉంది.
సందర్శకుల అభిప్రాయాలు
ట్రిప్అడ్వైజర్లో 4.4/5 రేటింగ్ (23 రివ్యూలు) ఉంది. చాలామంది "శిల్పాలు కవిత్వంలా ఉన్నాయి", "ప్రేరణాత్మకం" అని ప్రశంసిస్తున్నారు. చరిత్ర ప్రియులు, కుటుంబాలకు సరిపోతుంది. కానీ కొందరు శుభ్రత, ప్రమోషన్ లోపాలను చెప్పారు. శ్రీశైలం భక్తులకు కూడా ఈ కేంద్రం తెలియకపోవడం ఒక సవాలు.
మంచి రేటింగ్ ఉన్నప్పటికీ, ప్రభుత్వం మరింత ప్రచారం చేస్తే, ఇది ఎక్కువ మందిని ఆకర్షిస్తుంది. శుభ్రత పెంచడం ద్వారా మరింత మెరుగు పర్చవచ్చు. పీఎమ్ సందర్శన సమయంలో ఈ సవాళ్లను పరిష్కరించే అవకాశం ఉంది.
హిందూ సామ్రాజ్య పునరుద్ధరణ చిహ్నం
శ్రీశైలం స్పూర్తి కేంద్రం శివాజీ శౌర్యం, భక్తిని ఒకే చోట సమ్మేళనం చేస్తుంది. ఇది భారత యువతకు స్వరాజ్య ఆలోచనలను అందిస్తుంది. మల్లికార్జున దర్శనం చేసుకునే భక్తులకు ఇది తప్పక సందర్శించాల్సిన స్థలం. ఈ కేంద్రం దక్షిణ భారతంలో మొఘల్ విస్తరణను అడ్డుకున్న మహానాయకుని స్మృతిని జాగృతం చేస్తుంది. పీఎమ్ మోదీ పర్యటనతో ఇది మరింత జాతీయ స్థాయిలో ప్రచారం పొంది, హిందూ వారసత్వానికి కొత్త ఆవిష్కరణగా మారనుంది. ఇటువంటి స్థలాలు చరిత్రను రక్షించడంలో ముఖ్యమైనవి. మరింత అభివృద్ధి చేస్తే దేశవ్యాప్తంగా స్ఫూర్తి కలిగిస్తాయి.