యుద్ధాన్ని కమ్మేస్తున్న నకిలీ వార్తలు

(అరణ్య శంకర్)

మే 7 తెల్లవారుజామున భారత సాయుధ దళాలు ఆపరేషన్ సిందూర్ ప్రారంభించినప్పటి నుండి, సోషల్ మీడియా తప్పుడు సమాచారం మరియు తప్పుడు సమాచారంతో నిండిపోయింది.

గత రెండు రోజులుగా, పెరిగిన జాతీయవాద భావాలు మరియు ఈ ప్రదర్శనలో భాగం కావాలనే తపన ప్రచార ఛానెళ్లనే కాకుండా, వార్తా సంస్థలు మరియు సరిహద్దుకు ఇరువైపులా ఉన్న ఫ్రీలాన్స్ జర్నలిస్టులు కూడా "నకిలీ వార్తలను" వ్యాప్తి చేయడానికి దారితీశాయి.

ఇందులో ఎక్కువ భాగం X లో జరిగింది, అక్కడ ఆపరేషన్తో పూర్తిగా సంబంధం లేని వీడియోలు మరియు ఫోటోలు ట్వీట్ చేయబడ్డాయి, లైక్ చేయబడ్డాయి మరియు షేర్ చేయబడ్డాయి, సత్యం మరియు కల్పనల మధ్య సరిహద్దులను అస్పష్టం చేశాయి.

"ఏ దేశాలు కూడా యుద్ధాన్ని భరించలేవని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది, కానీ ఊరి లేదా పుల్వామా సమయంలో ఉన్న దానికంటే మనం యుద్ధం లాంటి పరిస్థితికి దగ్గరగా ఉన్నాము. ఎందుకంటే రెండు సందర్భాలలోనూ సైనిక లక్ష్యాల పై దాడి జరిగింది. పౌర లక్ష్యంపై దాడి జరగడం ఇదే మొదటిసారి. కాబట్టి, మనం యుద్ధం లాంటి పరిస్థితికి దగ్గరగా ఉన్నందున మరియు ఏదైనా యుద్ధం లాంటి పరిస్థితిలో సమాచార యుద్ధం కూడా ఉన్నందున, అది జరుగుతోంది మరియు అది ఊహించదగినది" అని ఆల్ట్ న్యూస్ సహ వ్యవస్థాపకుడు ప్రతీక్ రాశారు.

కూలిపోయిన విమానాలు మరియు పాకిస్తానీ హ్యాండిల్స్

నిపుణులు మరియు వాస్తవ తనిఖీదారుల అభిప్రాయం ప్రకారం, మే 7న వచ్చిన తప్పుడు సమాచారంలో ఎక్కువ భాగం పాకిస్తాన్ హ్యాండిళ్ల నుండి వచ్చాయి - ధృవీకరించబడినవి మరియు ధృవీకరించబడనివి - పాకిస్తాన్ భారతదేశానికి తగిన ప్రతిస్పందన ఇచ్చిందని నిరూపించడానికి వారు ఆసక్తిగా ఉన్నారు.

వీటిలో పాకిస్తాన్ వార్తా సంస్థలు ARY న్యూస్ మరియు పాకిస్తాన్ అబ్జర్వర్ ఉన్నాయి, ఇవి కూలిపోయిన విమానాల చిత్రాలను ప్రసారం చేశాయి మరియు పాకిస్తాన్ వైమానిక దళం భారత వైమానిక దళ జెట్లను కూల్చివేసిందని పేర్కొన్నాయి. ARY న్యూస్ అటువంటి రెండు ఫోటోలను "ఎక్స్ క్లూజివ్"గా ప్రసారం చేయగా, తరువాతిది ఐదు భారతీయ జెట్లు కూల్చివేసినట్లు పేర్కొంది. ఆల్ట్ న్యూస్ ఈ వాదనలను త్రోసిపుచ్చింది మరియు ఫోటోలు పాతవి మరియు సంబంధం లేనివి అని పేర్కొంది.

ధృవీకరించబడిన బ్లూ టిక్ ఖాతాను కలిగి ఉన్న పాకిస్తానీ జర్నలిస్ట్ హమీద్ మీర్ కూడా అనేక తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడంలో పాల్గొన్నాడు. ఆల్ట్ న్యూస్ సహ వ్యవస్థాపకుడు మహ్మద్ జుబైర్ అతన్ని తీవ్రంగా విమర్శించారు.

"PAF , IAF మధ్య జరిగిన కుక్కల పోరాటం భారతదేశం ఓటమికి దారితీసింది. పాకిస్తాన్ వైమానిక దళం అఖ్నూర్ ప్రాంతంలో ఒక భారతీయ యుద్ధ విమానాన్ని, బటిండా సమీపంలోని ఒక భారతీయ యుద్ధ విమానాన్ని మరియు పుల్వామా సమీపంలోని LOC సమీపంలో ఒక మానవరహిత వైమానిక వాహనాన్ని (UAV) ధ్వంసం చేసింది. భారతదేశం పౌరులను లక్ష్యంగా చేసుకుంది, కానీ పాకిస్తాన్ సైనిక లక్ష్యాలపై దాడి చేసింది" అని ఆయన ట్వీట్ చేశారు, ఇది 2021లో పంజాబ్లో జరిగిన MiG-21 బైసన్ ప్రమాదం నుండి వచ్చినట్లు తేలింది.

కథనాన్ని సెట్ చేయాలి

అఖ్నూర్ సమీపంలో పాకిస్తాన్ ఒక రాఫెల్ మరియు ఒక సు-30 విమానాలను కూల్చివేసి "మా బ్రిగేడ్ ప్రధాన కార్యాలయాన్ని" నాశనం చేసిందని తప్పుడు ఆరోపిస్తూ కాంగ్రెస్ మద్దతుదారుడిగా నటిస్తూ తేజస్వి ప్రకాష్ చేసిన పోస్టు హమీద్ రీట్వీట్ చేశాడు. బిజెపి ఎంపి నిషికాంత్ దూబే కూడా కాంగ్రెస్ పై దాడి చేస్తూ దీనిని తిరిగి పోస్ట్ చేశారు.

భారత సాయుధ దళాలకు చెందిన వారిగా మారువేషంలో జుబైర్ పంచుకున్న ఎనిమిది పాకిస్తానీ ప్రచార ఖాతాలలో ప్రకాష్ ఖాతా ఒకటి. మే 8 సాయంత్రం నాటికి, ప్రకాష్ మరియు మీర్ యొక్క X ఖాతాలు రెండూ "చట్టపరమైన డిమాండ్కు ప్రతిస్పందనగా నిలిపివేయబడ్డాయి". X పాకిస్తాన్లో మే 7 వరకు నిషేధించబడిందని గమనించాలి.

"ఇది ఒక డైనమిక్ పరిస్థితి. నిన్నటి ట్రెండ్ పాకిస్తాన్ భారతదేశానికి ప్రతిస్పందించిందని ప్రాక్సీ ఛానెల్ల ద్వారా చూపించడానికి ప్రయత్నించడం. వారు భారతదేశానికి గుణపాఠం నేర్పించారని తమ సొంత ప్రజలకు చూపించాలనుకున్నందున, వారి ప్రతిస్పందన ఎక్కువగా తప్పుడు సమాచారం. మొదటిసారిగా, భారతదేశం కంటే పాకిస్తాన్ నుండి వెలువడే తప్పుడు సమాచారాన్ని మనం ఎదుర్కొంటున్నామని నేను భావిస్తున్నాను. సాధారణంగా, ఇది భారతదేశం వైపు నుండి ఎక్కువగా ఉంటుంది, "అని సిన్హా అన్నారు.

"ఎవరు తప్పుడు సమాచారాన్ని బయటపెడుతున్నారనేది కథనాన్ని సెట్ చేయాల్సిన అవసరం ఎవరికి ఉందని భావిస్తారనే దాని పై ఆధారపడి ఉంటుంది. కాబట్టి, ఉదాహరణకు, బాలాకోట్ తర్వాత, ఒక్క మృతదేహం కూడా లేదు, అంత్యక్రియలు కూడా జరగలేదు. ఇది విజయవంతమైన దాడి అని మేము తీవ్రంగా చూపించాల్సి వచ్చింది. కాబట్టి, అన్ని రకాల విషయాలు చూపించబడ్డాయి. అప్పుడు భారతదేశం కథనాన్ని సెట్ చేయాల్సిన అవసరం ఉంది, "అని ఆయన అన్నారు.

రైట్ వింగ్ షేర్ చేసిన గాజా, టెక్సాస్ చిత్రాలు

మే 7 రాత్రి నాటికి, భారతదేశం వైపు నుండి తప్పుడు సమాచారం ప్రారంభమైంది. తన ప్రొఫైల్ వివరణలో "BJP" అని రాసిన ధృవీకరించబడిన బ్లూ టిక్ హ్యాండిల్ అయిన శౌర్య మిశ్రా, మార్చి 2024లో టెక్సాస్లో జరిగిన కార్చిచ్చు నుండి వచ్చిన వీడియోను, భారత వైపు సియాల్కోట్ పై దాడి చేసినట్లుగా భావించే వీడియోగా షేర్ చేశారు. గేమింగ్ వీడియోల నుండి క్లిప్లను భారత దళాలు పాకిస్తాన్ జెట్లను కూల్చివేసినట్లుగా కూడా ప్రచారం చేస్తున్నారు.

రైట్ వింగ్ షేర్ చేసిన గాజా, టెక్సాస్ చిత్రాలు

మే 7 రాత్రి నాటికి, భారతదేశం వైపు నుండి తప్పుడు సమాచారం ప్రారంభమైంది. తన ప్రొఫైల్ వివరణలో "BJP" అని రాసిన ధృవీకరించబడిన బ్లూ టిక్ హ్యాండిల్ అయిన శౌర్య మిశ్రా, మార్చి 2024లో టెక్సాస్లో జరిగిన కార్చిచ్చు నుండి వచ్చిన వీడియోను, భారత వైపు సియాల్కోట్ పై దాడి చేసినట్లుగా భావించే వీడియోగా షేర్ చేశారు. గేమింగ్ వీడియోల నుండి క్లిప్లను భారత దళాలు పాకిస్తాన్ జెట్లను కూల్చివేసినట్లుగా కూడా ప్రచారం చేస్తున్నారు.

2021లో ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దాడుల తర్వాత AFP జర్నలిస్టులు గాజా నుండి క్లిక్ చేసిన రెండు పాత్ర చిత్రాలను ప్రచార ఛానెల్లలు కూడా ప్రసారం చేశాయి. వీటిలో ఒకటి ది జైపూర్ డైలాగ్స్ - తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడంలో నైపుణ్యం కలిగిన ప్రసిద్ధ మితవాద ప్రచార హ్యాండిల్ - ఇది రాత్రి 11.35 గంటలకు "సియాల్కోట్లో సూర్యోదయం" అనే శీర్షికతో షేర్ చేసింది.

మరో రైట్ వింగ్ హ్యాండిల్ అయిన జనార్దన్ మిశ్రా, ఆపరేషన్ సిందూర్ నుండి వచ్చినట్లు పేర్కొంటూ, అల్లకల్లోలం కోలం సృష్టిస్తున్న వ్యక్తులతో ఒక వీడియోను షేర్ చేశాడు. ఆల్ట్ న్యూస్ నిజనిర్ధారణలో, అది గాజా నుండి వచ్చినట్లు తేలింది. అయితే, ఇది ఇంకా తీసివేయబడలేదు మరియు 888k వీక్షణలు మరియు 9.9k లైక్లను కలిగి ఉంది.

గాజా ఫుటేజ్ ను షేర్ చేసిన మీడియా సంస్థలు

అయితే, మీడియా నుండి చెత్త వార్తలు వచ్చాయి. ABP, Zee News, మరియు Aaj Tak లు 2023లో గాజాలో జరిగిన ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దాడుల దృశ్యాలను ప్రస్తుత ఆపరేషన్ నుండి వచ్చినట్లుగా ప్రసారం చేశాయని Alt News తెలిపింది . ఆ వీడియోలు వారి సోషల్ మీడియా హ్యాండిల్స్ ఇప్పటికీ ఉన్నాయని ఆరోపణలు ఉన్నాయి. టీవీ9 నెట్వర్క్ నుండి జర్నలిస్ట్ ఆదిత్య రాజ్ కౌల్ ట్వీట్ చేస్తూ, "#BREAKING: పాకిస్తాన్ సైన్యం భారతదేశం చేసిన దాడిని నిర్ధారించింది. భారతదేశం పాకిస్తాన్ పై దాడి చేసింది. కోట్లి, ముజఫరాబాద్ , బహవల్పూర్తపై క్షిపణులను ప్రయోగించిందని పాకిస్తాన్ జర్నలిస్టులకు ISPR DG ధృవీకరించింది. భారతదేశం ఉగ్రవాద రాజ్యమైన పాకిస్తాన్ను వెంబడిస్తోంది" అని అన్నారు. దీనితో పాటు, అతను ఒక వీడియోను జత చేశాడు. మే 8 సాయంత్రం నాటికి, X ఆ పోస్ట్ను ఫ్లాగ్ చేస్తూ, "ఈ మీడియాను సందర్భం లేకుండా ప్రదర్శించారు" అని అన్నారు. రీడర్స్ సందర్భం ఇలా చెప్పింది: "భారతదేశం చేసిన దాడి నిజమే అయినప్పటికీ, ఈ ప్రత్యేక వీడియో గాజా (sic) కుచెందిన పాత వీడియో." దానిని ఇంకా తీసివేయలేదు.