ఆందోళన, నిద్రలేమి.. వయనాడ్ విపత్తు ను కవర్ చేసిన జర్నలిస్టుల అవస్థలు

ఫెడరల్ చూరల్‌మలలో సుర్జిత్‌ని కలిసి మాట్లాడింది. ఆయన అప్పటికే వారం కంటే ఎక్కువ రోజులుగా పగలు, రాత్రి తో సంబంధం లేకుండా వార్తలను అందించాడు. తన చుట్టూ ఉన్న పరిసరాలు, విధ్వంసాన్ని అవిశ్రాంతంగా అందించారు.

వయనాడ్ లో విధ్వంసం ప్రారంభం కావడం కంటే ముందే సుర్జిత్ ఇక్కడ ఉన్నాడు. కావున సాధారణంగా అందరూ విలేకరులకు సుర్జిత్ నుంచి వివరాలు సేకరించారు. అతను కూడా తనకు తెలిసిన అన్ని విషయాలను తన తోటి వారితో పంచుకున్నాడు. తెల్లవారుజామున 3.30 గంటల ప్రాంతంలో మూడోసారి చూరల్ మల పట్టణంలో కొండచరియలు విరిగిపడినప్పుడు ఆయన అక్కడే ఉన్నాడు.

‘‘ నేను రిపోర్టు చేస్తున్నప్పుడే ఏదో జరగబోతోందని అర్థమయింది. గ్రామస్తులు కూడా తమకు ఉన్న పరిజ్ఙానంతో ప్రమాదం జరగబోతుందిని రూఢీ చేశారు. ముండక్కై కొండచరియలు విరిగిపడినప్పుడు మేము ఉదయాన్నే చూరల్‌మల చేరుకున్నాము. అప్పుడే మూడోసారి కొండచరియలు విరిగిపడ్డాయి’’ అని గుర్తు చేసుకున్నారు.

సుర్జిత్ వంటి జర్నలిస్టులు కేవలం అక్కడి జరిగిన ఏదో ప్రమాదాన్ని చిత్రించాలని అనుకోలేదు. అక్కడి భావోద్వేగాలు, ప్రమాదం నుంచి బయటపడిన మానవుల ఆవేదనలను వంటి కఠోర వాస్తవాలను అతను బయట ప్రపంచానికి అందించారు.

అతను చాలా మంది స్థానికులకు వార్తా వనరులుగా తెలుసు. వారిలో చాలా మందితో మంచి అనుబంధాన్ని కొనసాగించాడు. అతను రెస్క్యూ ప్రయత్నాల సమయంలో తన భర్తను కోల్పోయిన ఒక యువతి నుంచి ఉద్వేగభరితమైన వార్తను పొందాడు. తరువాత రోజు అతని మృతదేహం లభ్యమైంది.

“నాకు బాగా తెలిసిన వారి విషాదాలను పంచుకోవడం నిజంగా హృదయ విదారకంగా ఉంది. ప్రారంభ దశలో అయితే పరిస్థితి చాలా భయంకరంగా ఉంది. మేము మృతదేహాలను వెతకడంలో వాలంటీర్లకు కూడా సహాయం చేయాల్సి వచ్చింది.

ఒక మృతదేహం కనిపించినప్పుడు నేను కెమెరాలో ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేస్తున్నాను. దుర్వాసన విపరీతంగా ఉంది. అగ్నిమాపక, రెస్క్యూ అధికారి వాసన ఆపడానికి కొంత శానిటైజర్‌ని నాకు అందించారు ” అని అతను చెప్పాడు. "ఇవి నేను నా సమాధికి తీసుకెళ్లే జ్ఞాపకాలు " అని విచారంగా చెప్పాడు.

దాదాపు రెండు వారాల నాన్‌స్టాప్ కవరేజ్ తర్వాత, సుర్జిత్ నాలుగు రోజులు సెలవు తీసుకుని త్రిస్సూర్ జిల్లాలోని తన స్వస్థలమైన కున్నంకుళానికి తిరిగి వచ్చాడు. "నా వైద్యుల స్నేహితులు కొందరు నేను చికిత్స తీసుకోవాలని కోరారు, కానీ ప్రస్తుతానికి నేను వాయనాడ్‌కు తిరిగి వచ్చే ముందు కుటుంబం, స్నేహితులతో కొంత సమయం గడుపుతాను" అని సుర్జిత్ చెప్పారు.

మీడియా వన్ టీవీ సీనియర్ స్పెషల్ కరస్పాండెంట్ షిదా జగత్ తన కెరీర్‌లో అనేక విపత్తులను కవర్ చేసింది. అయితే వయనాడ్ విధ్వసం మాత్రం ఆమెను విచ్ఛిన్నం చేసింది. వాయనాడ్ నుంచి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత కూడా, నిద్రలేమి, ఆందోళన ఆమెను వెంటాడుతున్నాయి.

“దేహాలు, శరీర భాగాల కోసం 200 కంటే ఎక్కువ సమాధులు తవ్విన సామూహిక ఖననం గురించి నివేదించడం నా కెరీర్‌లో నేను చేయని కష్టతరమైన పని. ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేస్తున్నప్పుడు నేను ఏడుపు ఆపుకోలేకపోయాను. నేను మాత్రమే కాదు. చాలా మంది విలేఖరులు కన్నీరు ఆపుకోవడానికి కష్టపడ్డారు. నేను ఆ సంఘటనలను వినే ఎవరికైనా వివరంగా చెప్పడం ప్రారంభించాను, ఇది నాకు మంచి కోపింగ్ మెకానిజమ్‌గా మారింది" అని షిడా ది ఫెడరల్‌తో అన్నారు.

ఈ విషాదాల తర్వాత వారు నావిగేట్ చేస్తున్నప్పుడు, విలేఖరులు మానవుల బాధలు, నష్టాలను డాక్యుమెంట్ చేస్తూ భావోద్వేగంతో కూడిన పరిస్థితుల్లోకి వెళ్లారు. ఈ ఎక్స్పోజర్ పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ (PTSD), ఆందోళన, డిప్రెషన్ లక్షణాలతో సహా గణనీయమైన మానసిక క్షోభకు దారితీస్తుందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

"విపత్తులను కవర్ చేసే పాత్రికేయులు దీనికి ప్రభావానికి స్పందించే మొదటి తరగతిలోకి వస్తారు. ఆ ప్రభావాన్ని ప్రత్యక్షంగా అనుభవించడం అసాధారణం మాత్రం కాదు. ఇతరుల బాధను కొన్నిసార్లు తమ స్వంత బాధగా ప్రతిస్పందించాల్సి ఉంటుంది. ” అని కాలికట్‌లోని ప్రభుత్వ వైద్య కళాశాలలోని సైక్రియాటిస్టు విభాగానికి చెందిన డాక్టర్ మిధున్ సిద్ధార్థన్ అభిప్రాయపడ్డారు.

"ఇతరుల మానసిక క్షోభను చూడటం వల్ల మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు తలెత్తుతాయి, ఇది పాత్రికేయులు, వాలంటీర్లు ఇద్దరికీ నైతిక సందిగ్ధతలకు దారి తీస్తుంది. వృత్తిపరంగా సరైనది అనిపించేవి వారి మనస్సాక్షికి విరుద్ధంగా ఉండవచ్చు. ఫలితంగా అపరాధ భావాలు కలుగుతాయి. వారు నిద్రలేమి, ఆందోళన, అప్రమత్తత వంటి అధిక స్థితి PTSD లేదా ASD వంటి లక్షణాలను ప్రదర్శించవచ్చు, ఇక్కడ వారు నిరంతరం అప్రమత్తంగా ఉంటారు. డిజాస్టర్ సీన్లు పదే పదే వారి మదిలో మెదులుతాయి” అని డాక్టర్ మిధున్ అన్నారు.

నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ఈ ప్రభావాలను ఎదుర్కోవడానికి, సంసిద్ధత కీలకం. విపత్తు అక్షరాస్యత అవసరం, ఎందుకంటే ఈ పరిణామం తాలుకూ వ్యక్తులను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందో అర్థం చేసుకోవడం కీలకం.

“అలాంటి పరిస్థితుల్లో ఎలా స్పందించాలో స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలు ఉండాలి. ట్రామా-ఇన్ఫర్మేడ్ అక్షరాస్యత, జర్నలిజం అవసరం, ఎందుకంటే ఇతర ఫ్రంట్‌లైన్ కార్మికులు తమ విద్యలో భాగంగా ఈ శిక్షణను పొందుతారు, అయితే జర్నలిస్టులు తరచుగా అలా చేయరు. ఈ శిక్షణను అందించడం చాలా ముఖ్యం. టీమ్‌గా పనిచేయడం మరో ముఖ్యమైన అంశం' అని సిద్ధార్థన్ అన్నారు.

నివేదించిన తర్వాత, సహాయం కోరడం, చికిత్స వంటి వాటిని సాధారణీకరించాలి. విపత్తు కమ్యూనికేషన్‌లో జర్నలిస్టులు కీలక పాత్ర పోషిస్తారు, కాబట్టి సంసిద్ధత మాత్రమే ముందున్న మార్గం. సంస్థలు ఈ రకమైన సహాయాన్ని అందించాలి, ఎందుకంటే వారు సహాయం కోరినప్పుడు ప్రతి ఒక్కరూ గ్రహించలేరు, ”అన్నారాయన.

దాదాపు 800 మంది జర్నలిస్టులు, ప్రధానంగా టెలివిజన్ రిపోర్టర్లు, వీడియో జర్నలిస్టులు, జూలై 29 నుంచి కనీసం ఒక వారం పాటు వయనాడ్‌లో ఉన్నారు. టీవీ ఛానెల్‌లు నిరంతరాయంగా 24/7 విజువల్ కవరేజీని అందించడంతో, చాలామంది నిద్రకు దూరం అయ్యారు. ఒకటి రెండు రోజులు మాత్రమే కాదు. ఇలా వారాలపాటు జరిగింది. చాలా మంది రెండు లేదా మూడు రోజుల విరామం తర్వాత వారి తిరిగి సాధారణ పనులకు వస్తారు.

దురదృష్టవశాత్తూ, వయనాడ్ విషాదం వంటి తీవ్రమైన విపత్తు సంఘటనలను కవర్ చేసిన తర్వాత కొన్ని మీడియా సంస్థలు తమ రిపోర్టర్‌లు మానసికంగా కోలుకోవడంలో సహాయపడే వ్యవస్థలను కలిగి ఉన్నాయి.

మీడియా పరిశ్రమ అభివృద్ధి చెందుతున్నందున, జర్నలిస్టుల మానసిక ఆరోగ్యంపై మరింత అవగాహన, మద్దతు అవసరం. జర్నలిస్టులు, వారి సంస్థలు మెరుగైన మానసిక ఆరోగ్య వనరులు, విలేఖరులకు శిక్షణ కోసం వనరులు కేటాయించాలి.

“ప్రకృతి వైపరీత్యాలను కవర్ చేసే జర్నలిస్టులకు విపత్తు తాలుకూ ప్రభావాన్ని అర్థం చేసుకోవడం, తరువాత వారికి వచ్చిన సమస్యలు గుర్తించడం ముఖ్యం. పాత్రికేయులకు తిరిగి సాధారణ సమాజంతో సంబంధాలు నెలకొల్పడం వంటి పనులు అప్పగించాలి. అలాగే కౌన్సెలింగ్ చేయడం, స్వీయరక్షణ వంటి సమస్యలను పరిష్కారించాలి ” అని యుఎస్‌లోని మిచిగాన్ విశ్వవిద్యాలయంలో నైట్-వాలెస్ ఫెలో ఆఫ్ జర్నలిజం కునాల్ మజుందార్ అన్నారు.