మంత్రుల కొరియా పర్యటన ఏపీ ముగునీటి వ్యవస్థను మారుస్తుందా?

కాలుష్య దుస్థితి నుంచి హరిత ఆశ్రయంగా చియాంగ్‌గేచెఒన్ ప్రయాణం

సీయోల్ నగర స్థానిక ప్రభుత్వం 2003-2005 మధ్య చేపట్టిన పునరుద్ధరణ ప్రాజెక్టు. నగర వాతావరణాన్ని మొత్తంగా మార్చేసింది. గతంలో మురుగు నీటి, కార్బన్ ఉద్గారాలతో కూడిన ఈ వాగు, ఇప్పుడు స్వచ్ఛ జలాలతో నిండి, పక్షులు, చేపలు, పుష్పాలతో కిలకిలలాడుతోంది. ప్రాజెక్టు ద్వారా గాలి నాణ్యత 20 శాతం మెరుగుపడింది. శబ్ద కాలుష్యం 30 శాతం తగ్గింది. జీవవైవిధ్యం పెరిగింది. 11 కిలోమీటర్ల పొడవు, 40 మీటర్ల వెడల్పు కలిగిన ఈ వాగు ప్రాంతం, పార్కులు, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలతో సీయోల్ పౌరుల విశ్రాంతి స్థావరంగా మారింది. ఈ మార్పు నగరీకరణలో పర్యావరణ సమతుల్యతను చాటింది.

మంత్రులు ఈ వాగును పరిశీలిస్తూ సీయోల్‌లోని హై-టెక్ మౌలిక సదుపాయాలతో పాటు అమరావతి పట్టణాభివృద్ధికి సంబంధించిన అంశాలపై అధ్యయనం చేశారు. బీసీ జనార్దన్ రెడ్డి మాట్లాడుతూ, "కాలుష్య దుస్థితి నుంచి హరిత ఆశ్రయంగా మారిన ఈ మోడల్, ఏపీలో కృష్ణా, తుంగభద్రల వంటి నదుల పునరుజ్జీవనానికి మార్గదర్శకం" అని పేర్కొన్నారు. పి నారాయణ, టి. కృష్ణ బాబు, కన్నబాబు తదితరులు కూడా వాగు పునరుద్ధరణలో స్థానిక ప్రభుత్వ-ప్రైవేట్ భాగస్వామ్యం అంశాలను గమనించారు.

ఏపీ నదులు కాలుష్యం నుంచి పునరుజ్జీవనం వైపు

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 40కి పైగా నదులు, వాగులు మురుగునీటి, పారిశ్రామిక కాలుష్యంతో బాధపడుతున్నాయి. కృష్ణా, గోదావరి డ్రైనేజ్‌లు, విజయవాడ, విశాఖపట్నం వంటి నగరాల్లో కాలువలు మురికి కూపాలుగా మారాయి. గత దశాబ్దంలో ఇటీవలి సర్వేల ప్రకారం, రాష్ట్రంలో 60 శాతం నీటి మార్గాలు కాలుష్యం బారిన పడ్డాయి. ఇటువంటి సమస్యలు పర్యావరణాన్ని, పౌరుల ఆరోగ్యాన్ని, స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థను దెబ్బతీస్తున్నాయి.

చియాంగ్‌గేచెఒన్ మోడల్ ఏపీకి అనుకూలమైనది. ప్రాజెక్టు ఖర్చు 3,000 కోట్ల వొన్ (సుమారు 2,200 కోట్ల రూపాయలు) మాత్రమే. కానీ ప్రయోజనాలు భారీగా ఉన్నాయి. సీయోల్‌లో పర్యాటక ఆదాయం 15 శాతం పెరిగింది. ఆరోగ్య ఖర్చులు తగ్గాయి. ఏపీలో అమలు చేస్తే బడ్జెట్‌తో పాటు కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత (CSR) నిధులు, అంతర్జాతీయ రుణాలు ఉపయోగపడతాయి. మొదటి దశలో విజయవాడ బుడమేరు వాగు, విశాఖ లోయలు వంటి చిన్న ప్రాజెక్టులతో ప్రారంభించవచ్చు. స్థానికుల సంస్థలు, గ్రీన్ బాండ్స్ ద్వారా ఫండింగ్, ఇవి కీలకం.

సవాళ్లు, అవకాశాలు

ఏపీలో పునరుద్ధరణకు సవాళ్లు లేకపోలేదు. పారిశ్రామికుల నుంచి వ్యతిరేకత, భూసేకరణ సమస్యలు, నిర్వహణ ఖర్చులు ఉన్నాయి. అయితే చియాంగ్‌గేచెఒన్ అనుభవం చూపిస్తుంది. సమగ్ర ప్రణాళిక, ప్రజా అవగాహన కార్యక్రమాల ద్వారా ఇవి అధిగమించవచ్చు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఇప్పటికే 'క్లీన్ గంగా' మోడల్‌ను అనుసరిస్తూ 'క్లీన్ కృష్ణా' వంటి పథకాలు ప్రవేశపెట్టాలి. అమరావతి మాస్టర్ ప్లాన్‌లో ఇలాంటి గ్రీన్ కారిడార్లు ఏర్పాటు చేస్తే, పట్టణాభివృద్ధి పర్యావరణ హరితంగా మారుతుంది.

ఈ పర్యటన ఏపీ మంత్రులకు కేవలం పరిశీలన కాదు, చర్యలకు పునాది. కాలుష్య దుస్థితి నుంచి స్వచ్ఛత వైపు మలుపు తిప్పాలంటే, చియాంగ్‌గేచెఒన్‌లా ధైర్యవంతమైన చర్యలు తప్పనిసరి. రాష్ట్రంలోని నదులు మళ్లీ జీవజలాలుగా మారాలంటే, ఈ అంతర్జాతీయ మోడల్‌ను స్థానిక సందర్భానికి అనుసంధానం చేయాలి.