తపాలా శాఖలో విప్లవాత్మక మార్పులు
స్పీడ్ పోస్టు కింద రిజిస్టర్ పోస్టు విలీనం, ఓటీపీ డెలివరీతో డిజిటల్ యుగం ప్రారంభం.
చారిత్రక 'రిజిస్టర్ పోస్టు' విధానాన్ని తపాలా శాఖ స్పీడ్ పోస్టులో విలీనం చేస్తూ, దేశవ్యాప్తంగా ఏకీకృత టారిఫ్ వ్యవస్థను రూపొందించింది. అక్టోబర్ 1 నుంచి అమల్లోకి రానున్న ఈ మార్పుల్లో ఓటీపీ ఆధారిత డెలివరీ, విద్యార్థులకు 10 శాతం డిస్కౌంట్, బల్క్ సర్వీసులకు 5 శాతం ప్రత్యేక ఆకర్షణలు కీలకాలు. 2012 తర్వాత మొదటిసారి స్పీడ్ పోస్టు (డాక్యుమెంట్స్) ధరల సవరణ కూడా భాగమవుతోంది. ఈ సంస్కరణలతో తపాలా సేవలు మరింత వేగవంతం, సురక్షితం. డిజిటల్ స్నేహపూర్వకంగా మారనున్నాయి.
స్పీడ్ పోస్టులో వాల్యూ యాడెడ్ సర్వీసుగా మార్పు
దాదాపు శతాబ్ద కాలంగా ఉపయోగించబడుతున్న రిజిస్టర్ పోస్టు సర్వీసును పూర్తిగా విలీనం చేస్తూ, దీని లక్షణాలను స్పీడ్ పోస్టు కింద 'వాల్యూ యాడెడ్ సర్వీస్'గా మార్చారు. ఇకపై డాక్యుమెంట్లు లేదా పార్సెళ్లను పంపేటప్పుడు, అడ్రసీకి నిర్దిష్ట డెలివరీ కోసం రిజిస్ట్రేషన్ ఆప్షన్ ఎంచుకోవచ్చు. ఈ సేవ కోసం ప్రతి ఆర్టికల్కు రూ.5 అదనపు రుసుము (జీఎస్టీ మినహా) వసూలు చేస్తారు. ఇది ప్రస్తుతం ఉన్న రిజిస్టర్ పోస్టు విధానంలా పోస్ట్మన్ అడ్రసీ సంతకం తీసుకుని డెలివరీ చేస్తారు. కానీ స్పీడ్ పోస్టు వేగంతో ఉంటుంది.
ఈ మార్పుతో రిజిస్టర్ పోస్టు లేబుల్ పూర్తిగా దూరమవుతుంది. దేశీయ మెయిల్ ప్రసారంలో ఇకపై అన్ని రిజిస్టర్డ్ సర్వీసులు 'స్పీడ్ పోస్ట్' పతాకంలోనే జరుగుతాయి. ఇది తపాలా శాఖ మోడరనైజేషన్ ప్రయత్నాల్లో ముఖ్య భాగం.
ఓటీపీ డెలివరీ
స్పీడ్ పోస్టు సర్వీసుకు మరో కొత్త ఆకర్షణగా 'ఓటీపీ ఆధారిత డెలివరీ'ని పరిచయం చేశారు. డెలివరీ సమయంలో అడ్రసీ ఫోన్కు ఓటీపీ పంపబడుతుంది. ఆ ఓటీపీని పోస్ట్మన్తో ధృవీకరించిన తర్వాతే పార్సెల్ లేదా లెటర్ అందజేస్తారు. ఇది మోసాలను నివారించి, డెలివరీని మరింత సురక్షితం చేస్తుంది. ఈ సేవ కోసం కూడా ప్రతి ఐటమ్కు రూ.5 (జీఎస్టీ మినహా) వసూలు చేస్తారు.
13 సంవత్సరాల తర్వాత టారీఫ్ సవరణ
స్పీడ్ పోస్టు (డాక్యుమెంట్స్) ధరలను 13 సంవత్సరాల తర్వాత సవరించారు. కొత్త టారిఫ్ వెయిట్, దూరం ఆధారంగా రూపొందించిన పట్టిక.
వెయిట్ స్లాబ్ | లోకల్/200 కి.మీ. | 201-500 కి.మీ. | 501-1000 కి.మీ. | 1001-2000 కి.మీ. | 2000+ కి.మీ. |
Up to 50g | ₹19 | ₹25 | ₹35 | ₹45 | ₹55 |
51-250g | ₹25 | ₹35 | ₹45 | ₹55 | ₹70 |
251-500g | ₹35 | ₹45 | ₹55 | ₹70 | ₹93 |
జీఎస్టీ అదనంగా వర్తిస్తుంది. ఈ ఏకీకృత వ్యవస్థతో దేశవ్యాప్తంగా ధరలు స్పష్టమవుతాయి.
విద్యార్థులు, బల్క్ కస్టమర్లకు ఆకర్షణలు
విద్యార్థులకు స్పీడ్ పోస్టు ధరల్లో 10 శాతం డిస్కౌంట్ ప్రవేశపెట్టారు. ఇది పరీక్షా ఫలితాలు, సర్టిఫికెట్లు పంపడంలో ఉపయోగపడుతుంది. అలాగే కొత్తగా బల్క్ సేవలు వాడే సంస్థలకు 5 శాతం ప్రత్యేక తగ్గింపు అందిస్తున్నారు. ఇవి రుసుములపై వర్తిస్తాయి.
ఆన్లైన్ బుకింగ్, రియల్టైమ్ ట్రాకింగ్
ఈ మార్పుల్లో మరో ముఖ్య అంశం డిజిటల్ సౌకర్యాల విస్తరణ. ఇప్పుడు స్పీడ్ పోస్టు సర్వీసులకు ఆన్లైన్ పేమెంట్, బుకింగ్ సౌకర్యాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. డెలివరీ నోటిఫికేషన్లు ఎస్ఎమ్ఎస్ ద్వారా వస్తాయి. రియల్టైమ్ డెలివరీ అప్డేట్స్, యూజర్ రిజిస్ట్రేషన్ వంటి కొత్త ఫీచర్లు కస్టమర్ సౌకర్యాన్ని పెంచుతాయి.
కస్టమర్లు, వ్యాపారాలకు లాభదాయకం
ఈ సంస్కరణలు తపాలా శాఖను డిజిటల్ యుగానికి సర్దుబాటు చేస్తాయని అధికారులు చెబుతున్నారు. "స్పీడ్ పోస్టు మరింత విశ్వసనీయం, సురక్షితంగా మారుతోంది" అని తపాలా శాఖ ఉన్నతాధికారి ఒకరు చెప్పారు. విద్యార్థులు, చిన్న వ్యాపారులు, సంస్థలు ఈ మార్పుల నుంచి ప్రయోజనం పొందనున్నారు. అయితే జీఎస్టీ వల్ల మొత్తం ఖర్చు కొంచెం పెరిగే అవకాశం ఉంది.
అక్టోబర్ 1 నుంచి దేశవ్యాప్తంగా అమలవుతున్న ఈ మార్పులు తపాలా సేవల్లో కొత్త శకాన్ని ప్రారంభిస్తున్నాయి. మరిన్ని వివరాలకు www.indiapost.gov.in వెబ్సైట్ను సందర్శించవచ్చు.