పీహెచ్సీ వైద్యుల సమ్మె... వైద్య సేవలపై తీవ్ర ప్రబావం

సమ్మె నేపథ్యం...

రాష్ట్రంలోని 1,142 పీహెచ్సీలలో పనిచేస్తున్న 2,800 మంది పైగా పీహెచ్సీ వైద్యులు సెప్టెంబర్ 30 నుంచి ఔట్‌పేషెంట్ (OP) సేవలను బహిష్కరించారు. అక్టోబర్ 1 నుంచి ఎమర్జెన్సీ సేవలు కూడా ఆపేశారు. ఈ ఆందోళనలకు మూలం పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్ (పీజీ) ఇన్‌సర్వీస్ కోటా తగ్గింపు. 2024-25లో 20 శాతం కోటా ఇచ్చిన ప్రభుత్వం, 2025-26కి దాన్ని 15 శాతానికి తగ్గించి, కేవలం 7 క్లినికల్ బ్రాంచ్‌లకు మాత్రమే వర్తింపచేసింది. ఇది వైద్యుల కెరీర్ వృద్ధికి అడ్డంకిగా మారిందని వారు ఆరోపిస్తున్నారు.

ఇతర డిమాండ్లలో టైమ్ బౌండ్ ప్రమోషన్లు, నోషనల్ ఇంక్రిమెంట్లు, ట్రైబల్ అలవెన్సులు, ఆసుపత్రులకు దూరంగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో పనిచేసే వైద్యులకు ఆర్థిక ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి. గత ఏడాది ఆందోళనల తర్వాత ప్రభుత్వం 20 శాతం కోటా పెంచినా ఇది కేవలం తాత్కాలికమని, ఇప్పటికీ ప్రమోషన్లు, అలవెన్సులు అమలు కాలేదని సంఘం పేర్కొంది. నిపుణుల కమిటీ ప్రకారం 2025-26కి కేవలం 103 పోస్టులకు మాత్రమే కోటా అవసరమని, కానీ 190 మంది ఇప్పటికే సీట్లు పొందారని అధికారులు చెబుతున్నారు. అయితే 2025 నవంబర్‌లో 327 మంది, 2026లో 450 మంది పీజీ వైద్యులు విధుల్లో చేరతారని, ఖాళీలు లేకపోవడం వల్ల సమస్యలు తలెత్తుతాయని మంత్రి సత్యకుమార్ యాదవ్ చెబుతున్నారు.

ఈ నేపథ్యంలో మంగళగిరిలోని మంత్రి క్యాంపు కార్యాలయంలో శనివారం రాత్రి జరిగిన అత్యవసర సమావేశంలో అధికారులు తాజా గణాంకాలు ప్రస్తావించారు. మంత్రి "ఆమోదయోగ్యమైన డిమాండ్లను సీఎం దృష్టికి తీసుకెళ్తాను" అని చెప్పినప్పటికీ వైద్యులు "లిఖితపూర్వక హామీలు లేకుండా విధులకు హాజరయ్యేది లేదు" అని స్పష్టం చేశారు.

అపహాస్యంగా మంత్రి మాటలు...

సత్యకుమార్ యాదవ్ మాటలు మొదటి అడుగుగా కనిపించినప్పటికీ విశ్లేషణ చేస్తే అవి సహేతుకమైనవి, కానీ అపహాస్యంగా కనిపిస్తాయి. ఒకవైపు ప్రభుత్వం ఇప్పటికే ప్రత్యేక కమిటీని ఏర్పాటు చేసి ప్రమోషన్లు, అలవెన్సులపై సిఫారసులు సేకరిస్తోందని ఆయనే చెప్పారు. ఇది సానుకూల దృక్పథాన్ని సూచిస్తుంది. అలాగే జీరో వేకెన్సీ విధానం కింద ఖాళీలు భర్తీలు జరుగుతున్నాయని, 2,600 మంది సిబ్బందిని ఇప్పటికే నియమించామని పేర్కొన్నారు. ఇది ప్రభుత్వం ఆరోగ్య రంగంపై ప్రాధాన్యత ఇస్తోందనే అంశాన్ని బలపరుస్తుంది.

2024లో కూడా ఇలాంటి హామీలు ఇచ్చి, GO 85ను సవరించామని చెప్పారు. కానీ అమలు జరగలేదు. "రెండు నెలల్లో ఫైనాన్స్ డిపార్ట్‌మెంట్‌కు రిపోర్ట్ పంపుతాము" అని చెప్పడం ద్వారా వెంటనే చర్యలు తీసుకోవడం లేదని స్పష్టమవుతోంది. ఇది సహేతుకత అనిపించినా వైద్యుల సమస్యలకు తాత్కాలిక పరిష్కారాలు కాకుండా, దీర్ఘకాలిక విధానాలు అవసరమనే విమర్శకు తెర లేపినట్లు అవుతోంది.

కర్నూలు డీఎంఅండ్ హెచ్ వో కార్యాలయం ఎదుట వైద్యుల ధర్నా

స్పష్టమైన హామీలు ఇవ్వకుంటే...

ఆంధ్రప్రదేశ్ పీహెచ్సీ వైద్యుల సంఘం (APPHCDA) మంత్రి మాటలను 'అసంపూర్ణ హామీలు'గా పరిగణిస్తోంది. సంఘ ప్రతినిధి డాక్టర్ వినోద్ కుమార్ మాట్లాడుతూ "గతేడాది కూడా ఇలాంటి హామీలు ఇచ్చి మర్చిపోయారు. ఇప్పుడు 15 శాతం కోటాను 20 శాతానికి పెంచాలని, అన్ని క్లినికల్ బ్రాంచ్‌లకు వర్తింపచేయాలని లిఖితంగా ఇవ్వాలి. లేకపోతే ఆదివారం విజయవాడలో ఆహారం దానం చేస్తామని" అని హెచ్చరించారు. సంఘం ప్రకారం పీజీ కోటా లేకపోతే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో స్పెషలిస్టులు లేకపోవడం వల్ల ప్రజల ఆరోగ్య సేవలు ప్రభావితమై ప్రజలు ఎంతో కోల్పోవాల్సి ఉంటుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.

సంఘం డిమాండ్లు సమర్థవంతంగా ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు పొరుగు రాష్ట్రాల్లో 30-50 శాతం కోటాలు ఇస్తున్నారు. కానీ ఏపీలో తగ్గింపు వైద్యుల మోటివేషన్‌ను దెబ్బతీస్తోంది. ఇప్పటికే ఆరు రోజుల సమ్మెలో OP, ఎమర్జెన్సీ సేవలు ఆగడం వల్ల గ్రామీణ ప్రజలు ఇబ్బంది పడుతున్నారు. ప్రభుత్వం పీజీ విద్యార్థులు, సీనియర్ రెసిడెంట్లను డెప్యూట్ చేసి సేవలు కొనసాగిస్తోంది. కానీ ఇది తాత్కాలిక పరిష్కారమే.

సీఎం ఆరోగ్య డిమాండ్లు ఆమోదిస్తారా?

ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ఆరోగ్య రంగానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నారని తెలుసు. గతంలో వైద్యుల సమ్మెలో 'ఆన్ డ్యూటీ'గా పరిగణించి జీతాలు చెల్లించడం, 17 మెడికల్ కాలేజీల డెవలప్‌మెంట్‌పై దృష్టి సారించడం ద్వారా ఆయన సానుకూల వైఖరి చూపారు. మంత్రి ఈ అంశాలను సీఎంకు దృష్టికి తీసుకెళతామని చెప్పడం వల్ల త్వరలో కేబినెట్ నిర్ణయాలు రావచ్చు. అయితే ఆయన ఆసక్తి పారిశ్రామిక, ఇన్‌ఫ్రా రంగాలపై ఎక్కువగా ఉంటుంది. కాబట్టి ఆరోగ్య రంగ బడ్జెట్ (రూ.194 కోట్లు PHCలకు) పెంచి, డిమాండ్లకు ఆమోదం ఇచ్చే అవకాశం ఉంది.

లిఖిత పూర్వక హామీ కోసం...

ఈ సమ్మె ప్రభుత్వానికి రెండు సవాళ్లు ఎదుర్కునేలా చేస్తోంది. ఒకటి గ్రామీణ ఆరోగ్య సేవల అంతరాయం. రెండు వైద్యుల మోటివేషన్ కు దెబ్బ. ప్రభుత్వం డెప్యూటేషన్లతో సేవలు నడుపుతున్నా, దీర్ఘకాలంలో స్పెషలిస్టుల కొరత రావచ్చు. సమ్మె పరిష్కారానికి మార్గాలుగా లిఖిత పూర్వక హామీలు ఇచ్చి కోటాను 20 శాతానికి పెంచి, 2029-30 వరకు కొనసాగించడం, కమిటీ సిఫారసులను రెండు నెలల్లో అమలు చేయడం ఉన్నాయి. సంఘం కూడా "విధుల్లో చేరడానికి సిద్ధం. కానీ హామీలు లిఖిత పూర్వకంగా ఇవ్వాలి" అని చెబుతోంది.

డిమాండ్	ప్రస్తుత స్థితి	సంఘ ఆశ	ప్రభుత్వ స్పందన
పీజీ ఇన్‌సర్వీస్ కోటా	15 శాతం (7 బ్రాంచ్‌లు)	20 శాతం అన్ని 15 బ్రాంచ్‌లు, 2029-30 వరకు	కమిటీ అధ్యయనం, సీఎంతో చర్చ
టైమ్ బౌండ్ ప్రమోషన్లు	ఆలస్యం	వెంటనే అమలు	కమిటీ సిఫారసులు, ఫైనాన్స్ రిపోర్ట్
అలవెన్సులు (ట్రైబల్, నోషనల్)	లేవు	పూర్తి చెల్లింపు	సానుభూతి, కానీ లిఖితం లేదు

సార్థకత కోసం చర్యలు?

పీహెచ్సీ వైద్యుల సమ్మె కేవలం డిమాండ్ల కోసం కాకుండా, రాష్ట్ర ఆరోగ్య వ్యవస్థ బలోపేతానికి సంకేతం. మంత్రి సత్యకుమార్ యాదవ్ మాటలు సహేతుకమైనవి కానీ, అమలు లేకపోతే వృథా. సంఘం ఈసారి 'విధులకు వచ్చేది లేదు' అని గట్టిగా నిలబడితే ప్రభుత్వం ఒత్తిడికి లొంగవలసి వస్తుంది. సీఎం చంద్రబాబు ఈ అంశాన్ని సానుకూలంగా తీసుకుంటే, ఇది కూటమి ప్రభుత్వానికి ఒక మంచి మూడో అడుగు. లేకపోతే ఆందోళనలు మరింత ఉధృతమవుతుంది. ప్రజలు ఆరోగ్య సమస్యలకు లోనవుతారు. త్వరిత గతిన చర్యలు ప్రభుత్వం తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది.