పీహెచ్ సి వైద్యుల సమస్య పరిష్కరించలేనిదా?
ఆంధ్రప్రదేశ్లో పీహెచ్సీ వైద్యులు పీజీ ఇన్-సర్వీస్ కోటా కోరుతూ సమ్మెలోకి వెళ్లారు. మరికొన్ని డిమాండ్ లు కూడా వారు ప్రభుత్వం ముందు పెట్టారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్లో 1,142 ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాల (పీహెచ్సీలు)లో పనిచేస్తున్న సుమారు 2,800 మంది వైద్యులు సెప్టెంబర్ 29, 2025 నుంచి ఔట్పేషెంట్ (ఓపీ) సేవలను బహిష్కరించి, 30వ తేదీ నుంచి ఎమర్జెన్సీ సేవలు కూడా ఆపేశారు. ఈ సమ్మెకు ప్రధాన కారణం పీజీ (పోస్ట్గ్రాడ్యుయేట్) ఇన్-సర్వీస్ కోటా తగ్గింపు. రోజుకు సుమారు లక్ష మంది గ్రామీణ, గిరిజన ప్రాంతాల్లోని రోగులు ప్రభావితమవుతున్నారు. అయితే ప్రభుత్వం ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు తీసుకుని సేవలు కొనసాగించడానికి ప్రయత్నిస్తోంది.
పీజీ ఇన్-సర్వీస్ కోటా సమస్య ఏమిటి?
పీజీ ఇన్-సర్వీస్ కోటా అంటే ఎంబీబీఎస్ పూర్తి చేసిన తర్వాత పీహెచ్సీల్లో పనిచేస్తున్న వైద్యులకు పీజీ కోర్సుల్లో (క్లినికల్ బ్రాంచెస్లో) ప్రత్యేక రిజర్వేషన్. ఇది వారిని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సేవలు అందించేలా ప్రోత్సహిస్తుంది. ఎందుకంటే పీజీ పూర్తయిన తర్వాత వారు 10 సంవత్సరాలు బాండ్ ప్రకారం ప్రభుత్వ సేవల్లో కొనసాగాలి.
2023లో క్లినికల్ బ్రాంచెస్లో 30 శాతం నుంచి 15 శాతానికి, నాన్-క్లినికల్లో 50 శాతం నుంచి 30 శాతాకి తగ్గించారు. ప్రొటెస్ట్ ల తర్వాత 2024కి క్లినికల్లో 20 శాతానికి పెంచారు. కానీ 2025-26కి మళ్లీ 15 శాతానికి తగ్గించి, కేవలం 7 బ్రాంచెస్లు (జనరల్ మెడిసిన్, సర్జరీ, పీడియాట్రిక్స్, గైనకాలజీ, అనెస్తేషియా, ఎమర్జెన్సీ మెడిసిన్, రేడియాలజీ)కి మాత్రమే పరిమితం చేశారు. మొత్తం 15 క్లినికల్ బ్రాంచెస్లో ఇది అన్యాయమని వైద్యులు ఆక్షేపిస్తున్నారు.
ప్రభుత్వ వాదన
ఆరోగ్య శాఖ కమిషనర్ జి వీరపాండ్యన్ చెబుతున్న ప్రకారం సెకండరీ హెల్త్ హాస్పిటల్స్లో ఖాళీలు లేవు. నవంబర్ నుంచి 1,000 మంది పీజీలు డ్యూటీలో చేరతారు. 2027 నాటికి ఖాళీలు పూర్తిగా దూరవుతాయి. ఇది భవిష్యత్ ప్లానింగ్ కోసం GO 99 ప్రకారం తీసుకున్న నిర్ణయం అన్నారు.
వైద్యుల వాదన
పొరుగు రాష్ట్రాల్లో (తమిళనాడు, తెలంగాణ, కర్ణాటక) 50 శాతం వరకు ఉంది. స్టేక్హోల్డర్లతో సంప్రదింపులు లేకుండా GO 127 (2023) ఉల్లంఘించారు. ఇది గ్రామీణ సేవలను దెబ్బతీస్తుందని అంటున్నారు.
పీహెచ్సీ వైద్యులు ఏ డిమాండ్ల కోసం సమ్మెలోకి వెళ్లారు?
సమ్మె ప్రధానంగా పీజీ కోటా మీదే కానీ, ఇది విస్తరించి 5 ప్రధాన డిమాండ్లుగా మారింది. ఏపీ ప్రైమరీ హెల్త్ సెంటర్స్ డాక్టర్స్ అసోసియేషన్ (ఏపీపీహెచ్సీడీఏ) సమ్మెకు పిలుపు నిచ్చింది.
డిమాండ్ | వివరణ | ఖర్చు/ప్రభావం |
పీజీ ఇన్-సర్వీస్ కోటా పునరుద్ధరణ | 20 శాతానికి పెంచి, 15 క్లినికల్ బ్రాంచెస్లకు విస్తరించాలి. | గ్రామీణ సేవలు బలోపేతం. |
టైమ్-బౌండ్ ప్రమోషన్లు | 2000లో చేరిన వైద్యులకు 20+ సంవత్సరాలు అయ్యాయి. సెకండరీ హెల్త్లో 3 సంవత్సరాల్లో ప్రమోషన్లు. | సమానత్వం. |
గిరిజన అలవెన్స్ | రిమోట్ ఏరియాల్లో 400 మందికి రూ. 10.4 కోట్లు. | గిరిజన ప్రాంతాల్లో సేవలు మెరుగు. |
కోవిడ్ బ్యాచ్ ఇన్క్రిమెంట్లు | 2020 రిక్రూట్మెంట్కు రూ. 1.2 కోట్లు ఒక్కసారి సెటిల్మెంట్. | కన్సాలిడేటెడ్ పేలో నష్టం పరిహారం. |
సంచార్ చికిత్స అలవెన్స్ | రూ. 5,000/నెల; 3 సంవత్సరాలు ఆలస్యం. | ట్రావెల్ ఖర్చులు పర్సనల్ ఫండ్స్ నుంచి. |
సమ్మె దశలు
29 సెప్టెంబర్నుంచి ఓపీ బహిష్కరణ, 30వ తేదీ నుంచి ఎమర్జెన్సీలు (డెలివరీలు, స్నేక్బైట్స్, పాయిజనింగ్లు). అక్టోబర్ 2న చలో విజయవాడ, 3న నిరాహార దీక్ష.
ప్రత్యామ్నాయంగా ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలు
సమ్మె ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి 29 సెప్టెంబర్ రాత్రి GO జారీ చేసి, ప్రత్యామ్నాయ వైద్యులను డిప్యూట్ చేశారు. కమిషనర్ వీరపాండ్యన్ చెప్పిన ప్రకారం 1,142 పీహెచ్సీలకు సేవలు యథావిధిగా కొనసాగుతాయి.
డెప్లాయ్మెంట్ వివరాలు
1,014 మంది పీజీ విద్యార్థులు, సీనియర్ రెసిడెంట్లు, ఎంబీబీఎస్ ట్యూటర్లు (టీచింగ్ హాస్పిటల్స్ నుంచి).
1,017 మంది ఎంబీబీఎస్ వైద్యులు (కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్లు, ఏరియా హాస్పిటల్స్, డిస్ట్రిక్ట్ హాస్పిటల్స్ నుంచి).
పీహెచ్సీ స్టాఫ్కు లీవ్ లేదు. విలేజ్ హెల్త్ క్లినిక్లో కమ్యూనిటీ హెల్త్ ఆఫీసర్లు ఎమర్జెన్సీలు చూసుకోవాలి. 108 ఆంబులెన్స్ సర్వీస్లు లోకల్ హాస్పిటల్స్తో కోఆర్డినేట్ చేయాలి.
ప్రభుత్వం సమ్మెను "అన్యాయమైనది" అని వర్గీకరించి, కోటా పెంపును సమీక్షిస్తామని ఓరల్గా హామీ ఇచ్చింది. కానీ రాతపూర్వక హామీలు లేవు.
సమ్మె చేస్తున్న వారి స్థానంలో 2,031 మంది వైద్యులు
సమ్మె మొదలైన రోజు (సెప్టెంబర్ 30) కాబట్టి, పూర్తి ప్రభావం కనిపించాలి. అయితే సంఖ్యాత్మకంగా చూస్తే 2,031 మంది (మొత్తం పీహెచ్సీలకు) డెప్లాయ్మెంట్ 1,142 సెంటర్లకు సరిపోతుంది (సగటున 1.8 మంది/సెంటర్).
సంప్రదింపులు
ఈ సమ్మె గ్రామీణ ఆరోగ్య వ్యవస్థ బలహీనతలను (ఖాళీలు, అలవెన్స్ ఆలస్యాలు) బహిర్గతం చేస్తోంది. ప్రభుత్వ డెప్లాయ్మెంట్ తాత్కాలిక సక్సెస్ ఇస్తుంది. కానీ డైలాగ్ ద్వారా కోటా 20శాతానికి పెంచడం, డిమాండ్లు పరిష్కరించడం అవసరం. రోగులు ప్రభావితులు కాకుండా చూడాలి. ఇది వైద్యులు, ప్రభుత్వం రెండింటి బాధ్యత.