ట్రూ డౌన్ తో నిజమైన ఊరట లభించినట్లేనా?

ట్రూ డౌన్ అంటే ఏమిటి?

విద్యుత్ రంగంలో 'ట్రూ అప్' అనేది ఒక సాధారణ ప్రక్రియ. డిస్కమ్‌లు (విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థలు) ఒక ఏడాది పవర్ కొనుగోలు, ఇంధన ఖర్చులను అంచనా వేసి టారిఫ్‌లు నిర్ణయిస్తాయి. ఆ తర్వాత వాస్తవ ఖర్చులు అంచనాల కంటే తక్కువ వస్తే 'ట్రూ డౌన్' (రిఫండ్) జరుగుతుంది. ఎక్కువ వస్తే 'ట్రూ అప్' (అదనపు చార్జీ) వసూలు చేస్తారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ ఎలక్ట్రిసిటీ రెగ్యులేటరీ కమిషన్ (APERC) సెప్టెంబర్ 28, 2025న జారీ చేసిన ఆర్డర్ ప్రకారం, 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి ఫ్యూయల్ అండ్ పవర్ పర్చేస్ కాస్ట్ అడ్జస్ట్‌మెంట్ (FPPCA)లో రూ.924 కోట్ల ట్రూ డౌన్ ఉంది. దీన్ని 12 సమాన నెలవారీ ఇన్‌స్టాల్‌మెంట్లలో (నవంబర్ 2025 నుంచి అక్టోబర్ 2026 వరకు) వినియోగదారులకు రిఫండ్ చేయాలని ఆదేశించింది.

తగ్గింపు వివరాలు

యూనిట్‌కు సగటున 13 పైసలు తగ్గుతుంది. ఉదాహరణకు ఒక గృహ వినియోగదారు నెలకు 200 యూనిట్లు వాడితే, రూ.26 వరకు ఆదా అవుతుంది. మొత్తం రూ.923 కోట్ల మేర లాభం. ఇది ఎన్నికల ప్రకటనలో చెప్పినట్లుగానే ఉంది.

కారణాలు

ప్రభుత్వం చెప్పినట్లు ఇతర రాష్ట్రాలతో పవర్ స్వాపింగ్ (విద్యుత్ మార్పిడి) ద్వారా పీక్ టైమ్‌లో ఖరీదైన కొనుగోళ్లు తగ్గాయి. దీంతో స్వల్పకాలిక పవర్ కొనుగోళ్ల ఖర్చు రూ.1,000 కోట్లు ఆదా అయిందని సీఎం పేర్కొన్నారు.

ఈ నిర్ణయం ప్రస్తుత ఎన్‌డీఏ ప్రభుత్వం (టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ కూటమి) వచ్చిన 15 నెలల్లో సమర్థ నిర్వహణ ఫలితమని అధికారులు చెబుతున్నారు. గత ఏడాది (2023-24)లో ట్రూ అప్ చార్జీలు రూ.9,412 కోట్లు (అదనపు భారం) ఉండగా ఇప్పుడు తగ్గుదలకు మారింది.

సంస్కరణల మేలు ఎంత? మిగిలిన సవాళ్లు ఏమిటి?

పీఎం కుసుం & సూర్యఘర్ స్కీమ్‌లు అంటే... రైతులకు ఉచిత సౌర విద్యుత్, ఎస్సీ/ఎస్టీలకు ఉచిత సోలార్ ప్యానెళ్లు, బీసీలకు రూ.98,000 వరకు సబ్సిడీ. ఇవి కేంద్ర పథకాలే అయినా రాష్ట్రం వేగంగా అమలు చేస్తోంది.

బ్యాటరీ స్టోరేజ్

1,500 మెగావాట్ల సామర్థ్యంతో స్టోరేజ్ సిస్టమ్ ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ఇది భవిష్యత్తులో విద్యుత్ స్థిరత్వం పెంచుతుంది.

సోలార్, విండ్ ప్రాజెక్టులు పెద్దఎత్తున వస్తున్నాయి. 65 గిగావాట్ల విండ్ పవర్ సామర్థ్యం ఉందని సీఎం చెప్పారు.

మేలు ఎలా?

సామాన్య వినియోగదారులకు (గృహ, చిన్న వ్యాపారాలు) తక్షణ లాభం. 2025-26కు టారిఫ్‌లు పెంచకపోవడం (గత ఏడాది టారిఫ్‌లే కొనసాగుతాయి) మరో ప్లస్. ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో విద్యుత్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ లాసెస్ తగ్గుతున్నాయి. 2026లో మూడింట ఒక వంతు తగ్గవచ్చని అంచనా.

'దేశ చరిత్రలో తొలిసారి' అనేది అతిశయోక్తి

ఇతర రాష్ట్రాల్లోనూ ట్రూ డౌన్ జరిగిన సందర్భాలున్నాయి. గత ఏడాది వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వంపై టారిఫ్ పెంపు ఆరోపణలు వచ్చాయి (9 సార్లు పెంచారని టీడీపీ విమర్శ). ప్రస్తుతం ట్రూ డౌన్ ఉన్నా, భవిష్యత్తులో ఇంధన ధరలు పెరిగితే మళ్లీ ట్రూ అప్ వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఒక విశ్లేషణ ప్రకారం టారిఫ్ తగ్గింపులు రాజకీయంగా మంచివి. కానీ ఆర్థికంగా సవాలుగా ఉంటాయి. విపక్షం (వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ) గతంలో పవర్ డీల్‌లపై (ఆక్సిస్ ఎనర్జీ) కొనుగోలు ఒప్పందంపై కూటమి ఆరోపణలు చేసింది. కానీ ఇప్పుడు ఆ నిర్ణయంపై ప్రత్యక్ష విమర్శలు లేవు.

ఆక్సిస్ ఎనర్సీ కొనుగోళ్ల పై విమర్శలు

2019-2024 మధ్య వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం అధికారంలో ఉన్నప్పుడు విద్యుత్ రంగంలో పలు నిర్ణయాలు వివాదాస్పదమయ్యాయి. ఈ ఆరోపణలను ప్రధానంగా టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ కూటమి (ప్రస్తుత ఎన్‌డీఏ ప్రభుత్వం) లేవనెత్తింది.

వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం ఆక్సిస్ ఎనర్జీ వెంచర్స్ ఇండియా ప్రైవేట్ లిమిటెడ్‌తో సోలార్ పవర్ ప్రాజెక్టుల కోసం ఒప్పందాలు చేసింది. ఈ ఒప్పందాలు రూ.12,000 కోట్లకు పైగా విలువైన వని, అవి పారదర్శకంగా జరగలేదని టీడీపీ ఆరోపించింది.

ఆక్సిస్ ఎనర్జీకి అనుకూలంగా ఒప్పందాలు కుదిరాయని, దీని వల్ల రాష్ట్ర విద్యుత్ శాఖకు ఆర్థిక నష్టం వాటిల్లిందని విమర్శలు వచ్చాయి. ఈ ఒప్పందాల్లో కొన్ని సోలార్ పవర్‌ను అధిక ధరకు (యూనిట్‌కు రూ.4-5 వరకు) కొనుగోలు చేయడం జరిగిందని, ఇది మార్కెట్ రేట్ల కంటే ఎక్కువని ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

టారిఫ్ పెంపు వివాదం

వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ హయాంలో విద్యుత్ టారిఫ్‌లను 9 సార్లు పెంచారని టీడీపీ ఆరోపించింది. ఈ పెంపు వల్ల సామాన్య వినియోగదారులపై ముఖ్యంగా గృహ, వ్యవసాయ, చిన్న వ్యాపార వినియోగదారులపై భారం పడిందని విమర్శలు వచ్చాయి. ఈ టారిఫ్ పెంపులో ఆర్థిక అవసరాల కంటే రాజకీయ, ఆర్థిక ప్రయోజనాలు ఉన్నాయని ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

పవర్ కొనుగోళ్లలో అవకతవకలు?

వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం అధిక ధరలకు విద్యుత్ కొనుగోలు చేసినట్లు ఆరోపణలు వచ్చాయి. ముఖ్యంగా పీక్ డిమాండ్ సమయాల్లో స్వల్పకాలిక కొనుగోళ్లలో అధిక రేట్లు చెల్లించారని, ఇది డిస్కమ్‌ల (విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థలు) ఆర్థిక భారాన్ని పెంచిందని టీడీపీ నేతలు పేర్కొన్నారు. ఇది 2023-24లో రూ.9,412 కోట్ల ట్రూ అప్ చార్జీలకు దారితీసింది. దీని భారం వినియోగదారులపై పడింది.

ఈ ఆరోపణలపై వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ స్పందన

ఈ ఆరోపణలను రాజకీయంగా ప్రేరేపితమైనవిగా వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ నేతలు తిరస్కరించారు. వారు చెప్పిన ప్రకారం ఆక్సిస్ ఎనర్జీతో ఒప్పందాలు పారదర్శకంగా, రాష్ట్ర ఆర్థిక ప్రయోజనాల కోసం జరిగాయి. సోలార్ పవర్ దీర్ఘకాలికంగా చౌకైన, పర్యావరణ హితమైన ఎంపిక అని పేర్కొన్నారు.

టారిఫ్ పెంపులు గత టీడీపీ ప్రభుత్వం వదిలేసిన ఆర్థిక ఇబ్బందుల వల్ల, అలాగే ఇంధన ధరల పెరుగుదల వల్ల అనివార్యమైనవని చెప్పారు.

విద్యుత్ కొనుగోళ్లలో అవకతవకల ఆరోపణలను ఖండించారు. ఇవి రాష్ట్ర డిమాండ్‌ను తీర్చడానికి అవసరమైనవని చెప్పారు.

ప్రస్తుత ఎన్‌డీఏ ప్రభుత్వం చర్యలు

2024లో అధికారంలోకి వచ్చిన ఎన్‌డీఏ ప్రభుత్వం ఈ ఆరోపణలపై దృష్టి సారించింది. ఆక్సిస్ ఎనర్జీ ఒప్పందాలపై విచారణకు ఆదేశించింది. ఈ ఒప్పందాలను రద్దు చేసే అవకాశం ఉందని, లేదా పునఃసమీక్షించి పారదర్శకత పెంచుతామని సీఎం చంద్రబాబు నాయుడు పేర్కొన్నారు.

గతంలో అధిక ధరలకు కొనుగోళ్లకు బదులు, ఇతర రాష్ట్రాలతో విద్యుత్ మార్పిడి (పవర్ స్వాపింగ్) ద్వారా ఖర్చు తగ్గించినట్లు ప్రకటించారు. దీనివల్ల రూ.1,000 కోట్లు ఆదా అయినట్లు చెప్పారు.

2024-25లో రూ.923 కోట్ల ట్రూ డౌన్ ద్వారా వినియోగదారులకు యూనిట్‌కు 13 పైసలు తగ్గింపు ఇస్తున్నామని, ఇది సమర్థ నిర్వహణ ఫలితమని పేర్కొన్నారు.

ఈ ట్రూ డౌన్ తాత్కాలిక ఊరటే అయినా, విద్యుత్ రంగంలో సానుకూల మార్పు మొదలైందని చెప్పవచ్చు. కానీ దీర్ఘకాలిక స్థిరత్వం కోసం పారదర్శకత, సమర్థత పెంచాలి. ప్రజలు జాగ్రత్తగా గమనించాలి. ఎందుకంటే విద్యుత్ బిల్లు మన జేబుకు కీలకం!