దీర్ఘకాలం అంతరిక్షంలో ఉండటం వలన మనకు కలిగిన ప్రయోజనం ఏంటీ?

వ్యోమగాములు దీర్ఘకాలికంగా అంతరిక్షంలో ఉండి తిరిగి భూమి మీదకు రావడంతో వారి ఆరోగ్యంలో విపరీతమైన మార్పులు చోటు చేసుకునే అవకాశం ఉంది. ఈ అంశంపై ఒక నిపుణుల కమిటీతో ఫెడరల్ చర్చా కార్యక్రమం నిర్వహించింది. ఇందులో

డాక్టర్ కీత్ స్యూ- యూనివర్శిటీ కాలేజ్ లండన్ లో శాస్త్రవేత్త, అంతరిక్ష వైద్యంలో ఎక్స్ పర్ట్

డాక్టర్ విలియం సెల్వమూర్తి- ప్రఖ్యాత భారతీయ శాస్త్రవేత్త, డీఆర్డీఓలో లైఫ్ సైన్సెస్ మాజీ డైరెక్టర్ జనరల్

డాక్టర్ టీవీ వేంకటేశ్వరన్- ఐఐఎస్ఈఆర్ లో ప్రొఫెసర్

ది ఫెడరల్ ఎడిటర్ ఎస్ శ్రీనివాసన్ లు సభ్యులుగా ఉన్నారు.

వ్యోమగాములు తిరిగి భూమి మీదకు వచ్చిన తరువాత వారి శరీరాలు ఇక్కడి గురుత్వాకర్షణ శక్తికి అనుగుణంగా సర్థుబాటు చేసుకోవడానికి కొంచెం సమయం పడుతుంది.

ఆస్ట్రోనాట్స్ కు తరుచుగా తక్కువ రక్తపోటు( లో బీపీ), కండరాల క్షీణత, ఎముకల సాంద్రత తగ్గిపోయి పెలుసుగా మారడం వంటి అనారోగ్యాలను అనుభవిస్తారని డాక్టర్ కీత్ సీవ్ వివరించారు.

అలాగే వినికిడి సమస్యను కూడా వేధిస్తుందని, లోపలి చెవి కండరాలు సమతుల్యం చేసుకోవడానికి సమయం పడుతుందని చెప్పారు. అంతరిక్షం నుంచి భూమి మీదకు వచ్చిన తరువాత తల తిరగడం, ఏం చేయాలో అర్థం కాని పరిస్థితులు ఉంటాయని, దీనికోసం నెలల తరబడి ఫిజియోథెరపీ, వైద్యుల పర్యవేక్షణ అవసరమని పేర్కొన్నారు.

‘‘అంతరిక్ష ప్రయాణం కండరాల క్షీణతకు, హృదయనాళ వ్యవస్థ క్షీణతకు దారి తీస్తుంది’’ అని డాక్టర్ సీవ్ అన్నారు. ‘‘అలాంటి తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులలో వాతావరణం తరువాత శరీరం దాని సాధారణ పనితీరును తిరిగి పొందడానికి కొంతమంది సమయం పడుతుంది’’ అని చెప్పారు.

గుండెను బలోపేతం చేయడానికి కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాయమాలు చేయాలి. కండర ద్రవ్యరాశిని తిరిగి పొందడానికి నిరోధక శిక్షణ అవసరం. ఎముక పగుళ్లను నివారించడానికి ఎముక సాంద్రత పర్యవేక్షణ కావాలి. ఈ శారీరక మార్పులను అర్థం చేసుకోవడం వల్ల శాస్త్రవేత్తలు అంగారక గ్రహం వెళ్లే సుదీర్ఘ యాత్రల కోసం మెరుగైన వ్యవస్థలను అభివృద్ది చేయడంలో సాయపడుతుందని డాక్టర్ సెల్వమూర్తి చెప్పారు.

అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రంలో ఉండగా వ్యోమగాములు అంతరిక్ష వైద్యం, మొక్కల పెరుగుదల, సూక్ష్మ జీవ శాస్త్రంలో సంచలనాత్మక ప్రయోగాలు చేశారు. వీటిలో ముఖ్యమైన ప్రయోగం ఏరోపోనిక్స్, హైడ్రోపోనిక్స్. ఇందులో సునీతా విలియమ్స్ మైక్రోగ్రావిటిలో కూరగాయలు పెంచడాన్ని పరీక్షించారు. ‘‘డీప్ స్పేస్ మిషన్లకు ఆహార స్థిరత్వం చాలా అవసరం’’అని డాక్టర్ సెల్వమూర్తి అన్నారు. అలాగే ఇతర ప్రయోగాలు కూడా చేశారు.

అంతరిక్షంలో బ్యాక్టీరియా ఎలా మనుగడ సాగిస్తుందో విశ్లేషించడానికి సూక్ష్మజీవుల అధ్యయనాలు, అలాగే వ్యోమగాములు నిద్ర చక్రాలను ఎలా సర్దుబాటు చేస్తారో అర్థం చేసుకోవడానికి సిర్కాడియన్ రిథమ్ పరిశోధనలు, మానవ డీఎన్ఏ దీర్ఘకాలం అంతరిక్షంలో గడిపితే ఎలా స్పందిస్తుందనే అంశంపై జన్యు విశ్లేషణ చేశారు.

ఈ పరిశోధన ఫలితాలు భారత్ చేపట్టబోయే గగన్ యాన్ తో సహ భవిష్యత్ లో మానవ అంతరిక్ష ప్రయాణాలను కీలకంగా మారనున్నాయి.

వ్యోమగాముల ప్రయాణం కోసం నాసా ప్రయివేట్ స్పేస్ సంస్థలైన స్పేస్ ఎక్స్, బోయింగ్ వంటి ప్రయివేట్ కంపెనీలపై ఆధారపడటం ఇప్పుడు విశ్వసనీయతలపై ప్రశ్నలను లెవనెత్తింది.

బోయింగ్ స్టార్ లైనర్ అంతరిక్ష నౌక సాంకేతిక సమస్యలను ఎదుర్కొంది. దీనివల్ల సునీతా విలియమ్స్, బుచ్ విల్మోర్ లు తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో అంతరిక్షంలోనే ఉండిపోవాల్సి వచ్చింది. చివరకు స్పేస్ ఎక్స్ క్రూ డ్రాగన్ క్యాప్సూల్ వారిని ఇంటికి తీసుకువచ్చింది.

‘‘స్పేక్స్ ఎక్స్ అంతరిక్ష విమాన విశ్వసనీయతలో బోయింగ్ ను ఎలా అధిగమించిదో ఈ మిషన్ హైలైట్ చేస్తుంది. ఇది అంతరిక్ష కార్యకలాపాలలో బోయింగ్ భవిష్యత్ గురించి ఆందోళనలను లెవనెత్తింది’’ అని డాక్టర్ వేంకటేశ్వరన్ వ్యాఖ్యానించారు.

భారత్ భవిష్యత్ లో గగన్ యాన్ యాత్ర చేపట్టబోతోంది. ప్రస్తుతం నాసా ఇతర ఏజెన్సీల నుంచి నేర్చుకున్న పాఠాలు మనకు ఉపయోగపడతాయి. ముఖ్యంగా శారీరక, మానసిక స్థితి ఆధారంగా కఠినమైన వ్యోమగామిని ఎంపిక చేసుకోవాలి. కొన్ని ముఖ్యమైన అంశాలు..

భారత్ లఢక్ లోని దేశ అంతరిక్ష అనలాగ్ స్టేషన్ లతో సహా ఆధునాతన శిక్షణా సౌకర్యల ఏర్పాటు

మానవ ఆరోగ్యం, దీర్ఘకాలిక ప్రభావాలను ఎదుర్కోవడానికి అంతరిక్ష వైద్యంలో పురోగతులు

భవిష్యత్ లో భారత అంతరిక్ష కేంద్రాలకు స్థిరమైన జీవనాధార వ్యవస్థలు

రాబోయే మానవ అంతరిక్ష ప్రయాణ కార్యక్రమాలలో విజయం సాధించడానికి భారత్ వ్యోమగామీ శ్రేయస్సు, మిషన్ సౌలభ్యం, డీప్ స్పేస్ మనుగడ వ్యూహాలపై దృష్టి పెట్టాలి’’ అని డాక్టర్ సెల్వమూర్తి హైలైట్ చేశారు.

సునీతా విలియమ్స్, బుచ్ విల్మోర్ వారి సిబ్బంది భూమిపై తిరిగి జీవితానికి అలవాటు పడే సమయంలో జరిగే వైద్య డేటా అమూల్యమైన సమాచారం అందిస్తుంది. ప్రస్తుతం క్రూ-9 నుంచి పొందిన జ్ఞానం తదుపరి తరం అంతరిక్ష ప్రయాణాలకు ఉపయోగపడుతుంది.