బిహార్ ప్రధాన పార్టీలను ‘పీకే’ భయపెడుతున్నారా?

అతను "విశ్వసనీయమైన", "క్లీన్ ఇమేజ్"ని ఉన్న నాయకులను తన భాగస్వాములుగా చేర్చుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. ఇందులో యువత, విద్యావంతులు అనే కొత్త జాతితో అప్పటికే ఉన్న ఆదర్శ భావాలు అనే నమూనాలను రూపొందించి రాజకీయాలు చేయాలని ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాడు.

మనోజ్ భారతి, దళిత, మాజీ ఇండియన్ ఫారిన్ సర్వీస్ (IFS) అధికారి, JSP తాత్కాలిక అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు. మరికొందరు రిటైర్డ్ బ్యూరోక్రాట్‌లు, పోలీసు అధికారులు ఇప్పటికే కిశోర్ బృందంలో ఉన్నారు. పార్టీ పసుపు జెండాపై మహాత్మా గాంధీ, బిఆర్ అంబేద్కర్ చిత్రాలు ఉండేలా ప్రణాళిక రూపొందించారు. సమ్మిళిత రాజకీయాలపై విశ్వాసానికి ప్రతీక అని వారి అభిప్రాయం.

2025 రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో పోటీ చేయాలనుకునే కొందరు రాజకీయ నాయకులు, ప్రస్తుతం ఉన్న ఆధిపత్య రాజకీయ పార్టీల నుంచి టిక్కెట్టు పొందడం సందేహాస్పదంగా ఉంది. అలాంటి వారికి JSP ఒక ప్రత్యామ్నాయ రాజకీయ వేదిక అవుతుంది.

రాష్ట్రీయ జనతాదళ్ (RJD), జనతాదళ్ యునైటెడ్ JD(U), BJP నాయకులు కిశోర్ పార్టీ అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో ఏదైనా ముద్ర వేయగలదనే అంచనాలను తోసిపుచ్చారు. బీహార్ ముఖ్యమంత్రి నితీష్ కుమార్ క్యాబినెట్‌లోని మంత్రి అశోక్ కుమార్ చౌదరి మాట్లాడుతూ.. కిశోర్‌ను గాంధీ అనుచరుడినని చెప్పుకునే నాయకుడని, కానీ ఆయన ఆదర్శాలకు విరుద్దంగా ప్రవర్తించే అలసట చెందే నాయకుడిగా అభివర్ణించారు. "అతను అనేక రాజకీయ పార్టీలను నిర్వహించినట్లు పేర్కొన్నాడు, కానీ ఏ పార్టీ కూడా ఆయనను రెండోసారి నమ్మలేదు, అవకాశమివ్వలేదు" అని చౌదరి చెప్పారు.

RJDతో పొత్తులో ఉన్నప్పుడు 2015 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో JD(U) విజయవంతమైన ఎన్నికల ప్రచారాన్ని కిశోర్ నిర్వహించాడు. దీని ఫలితంగా నితీష్ కుమార్ ముఖ్యమంత్రిగా తిరిగి వచ్చారు. నితీష్ తన విజయాన్ని కిశోర్‌కు అందించాడు. ప్రతిఫలంగా అతనిని JD(U) ఉపాధ్యక్షుడిగా చేశాడు. ఆ తర్వాత, బీజేపీ నాయకుడు అమిత్ షా నుంచి వచ్చిన సూచన మేరకే కిషోర్‌ను ఎలివేట్ చేశారని నితీశ్ వెల్లడించారు.

కిశోర్ ప్రాథమికంగా 'పోల్ మేనేజ్‌మెంట్' ప్రొఫెషనల్ అని, ఏ పార్టీ నుంచి ఆఫర్ వచ్చినా వెంటనే బీహార్ వదిలి వెళ్లిపోతాడని నితీష్ క్యాబినెట్‌లోని అభివృద్ధి మంత్రి శ్రవణ్ కుమార్ అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రస్తుతం నితీష్ కుమార్‌తో అధికారంలో ఉన్న బిజెపి, రాజకీయాల్లో 'ధనబలం' ఉపయోగించారని కిశోర్‌పై మండిపడ్డారు.

"ప్రతి ఎన్నికలకు ముందు కొత్త రాజకీయ పార్టీలు పుట్టగొడుగుల్లా పుట్టుకొస్తాయి. ఎన్నికల తర్వాత మరుగున పడిపోతాయి. జన్ సూరాజ్ డబ్బుతో అభివృద్ధి చెందుతున్నాడు. దాని నాయకుడు ఓటర్లను కొనుగోలు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. కానీ బీహార్ ప్రజలు అలాంటి అనేక రాజకీయ పార్టీలను చూశారని కిశోర్ ను తప్పుబట్టారు. గతంలో ప్రజలు వాటిని తిరస్కరించారు, ”అని రాష్ట్ర బిజెపి మాజీ చీఫ్ సామ్రాట్ చౌదరి అన్నారు.

బ్రాహ్మణుడైన కిషోర్ అగ్రవర్ణాల ఓటు బ్యాంకు (మొత్తం వాటాలో 15 శాతంతో కూడినది) తమ అధికారమని పార్టీ విశ్వసిస్తున్నందున బిజెపి ఆందోళన చెందుతోంది.

మరోవైపు జేఎస్పీకి దూరంగా ఉండాలని ఆర్జేడీ తన నేతలకు రాసిన నోట్‌లో కోరింది. బీజేపీకి లబ్ధి చేకూర్చేందుకు కిషోర్ ఓటర్లలో గందరగోళం సృష్టించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారని ఆర్జేడీ నేత, ఎంపీ మిసా భారతి అభిప్రాయపడ్డారు. "నరేంద్ర మోదీ ప్రధానమంత్రి కావడానికి, నితీష్ కుమార్ ముఖ్యమంత్రిగా ఉండటానికి కిశోర్ సాయం చేశాడని పేర్కొన్నందున, అతను బీహార్ వేగవంతమైన అభివృద్ధిని సులభతరం చేయడానికి ఇద్దరిపై ఒత్తిడి తెచ్చి ఉండాలి" అని ఆమె అన్నారు.

వచ్చే ఎన్నికల్లో కనీసం 40 మంది ముస్లింలను పోటీకి దించాలని కిశోర్ నిర్ణయించుకోవడంతో ఆర్జేడీ ఆందోళన చెందుతోంది. నితీష్ ప్రభుత్వంలో మాజీ ఎంపీ, మంత్రిగా ఉన్న సీనియర్ ముస్లిం నేత మోనాజీర్ హసన్‌ను ఆయన కలిశారు. ముస్లిం-యాదవ్ లేదా MY-కలయిక RJDకి వెన్నెముక.

RJD అధికార ప్రతినిధి శక్తి సింగ్ యాదవ్, "ముస్లింలు బిజెపికి వ్యతిరేకం. వారు తమ ఓట్లను వృధా చేయరు" అని ఆ అవకాశాలను కొట్టిపారేశారు. జన్ సూరాజ్ 'బీజేపీకి బేబీ' అని వారందరికీ తెలుసు. బీహార్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు అఖిలేష్ ప్రసాద్ సింగ్ మాట్లాడుతూ జన్ సూరాజ్ నాయకుడికి నిజమైన పరీక్ష ఓటర్లను ఎదుర్కొనే ఎన్నికలలో ఉంటుందని అన్నారు. జేడీ(యూ)ని బలహీనపరచడం బీజేపీ గేమ్ ప్లాన్ అని కాంగ్రెస్ ఎమ్మెల్యే ప్రతిమా కుమారి దాస్ పేర్కొన్నారు.

"2020 రాష్ట్ర ఎన్నికలలో, JD(U)కి వ్యతిరేకంగా అభ్యర్థులను నిలబెట్టడానికి చిరాగ్ పాశ్వాన్, రాష్ట్రీయ లోక్ మోర్చా నాయకుడు ఉపేంద్ర కుష్వాహా నేతృత్వంలోని లోక్ జనశక్తి పార్టీ (LJP)కి BJP మద్దతు ఇచ్చింది. చివరికి JD(U) కేవలం 43 సీట్లు మాత్రమే గెలుచుకోగలిగింది." ఆమె చెప్పారు.

స్వతంత్ర రాజకీయ పరిశీలకులు జేఎస్‌పి... ఎన్‌డిఎ, ఇండి కూటమికి నష్టం కలిగించవచ్చని అన్నారు. బీహార్‌లో గత 34 ఏళ్లుగా లాలూ-రబ్రీ, నితీష్‌ కుమార్‌ పాలనతో ప్రజలు విసిగిపోయారు. ఇది (JSP) బీహార్‌లో అరవింద్ కేజ్రీవాల్ లాంటి ప్రయోగంలా కనిపిస్తోంది, కానీ దాని సామర్థ్యం పరిమితంగా ఉంది, ” అని పాట్నా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆర్థిక శాస్త్ర మాజీ ప్రొఫెసర్, రాజకీయ వ్యాఖ్యాత నవల్ కిషోర్ చౌదరి ఫెడరల్‌తో అన్నారు.

కిశోర్ తన కొత్త పార్టీ ప్రారంభోత్సవంలో విజయవంతమైన ప్రదర్శన ద్వారా తన ప్రత్యర్థుల 'ఎగతాళి' నుంచి బయటపడినప్పటికీ, కుల వివక్షకు అతీతంగా క్లీన్ ఇమేజ్ ఉన్న అభ్యర్థులను ఎంపిక చేసి, వారి విజయాన్ని నిర్ధారించినప్పుడే అసలైన పరీక్ష ప్రారంభమవుతుంది.

“ అతని ఆదర్శాలు ఉన్నతమైనవి కానీ చర్యలు సరిపోలడం లేదు. రెండు దశల లోక్‌సభ ఎన్నికల తర్వాత ఆయన తన యాత్రను మధ్యలోనే నిలిపివేసి, బీజేపీకి 350కి పైగా సీట్లు వస్తాయని అంచనా వేసిన న్యూస్ టెలివిజన్ ఛానెల్‌లకు ఇంటర్వ్యూలు ఇవ్వడం ప్రారంభించారు. ఎన్నికలలో మిగిలిన దశల్లో క్షీణిస్తున్న బీజేపీ ఇమేజ్‌ను కాపాడుకోవడం దీని లక్ష్యం. అతని విశ్వసనీయత తక్కువగా ఉంది, ”అని పాట్నాలోని AN సిన్హా ఇన్‌స్టిట్యూట్ మాజీ డైరెక్టర్ DM దివాకర్ అన్నారు.

బీహార్‌లో మద్య నిషేధాన్ని ఎత్తివేస్తానని కిశోర్ ఇచ్చిన హామీని దివాకర్ విమర్శించారు. “కిశోర్ చంపారన్‌లోని మహాత్మా గాంధీ భితిహర్వా ఆశ్రమం నుంచి తన యాత్రను ప్రారంభించాడు. కానీ, ఇప్పుడు అధికారంలోకి రాగానే నిషేధాన్ని ఎత్తివేస్తామని హామీ ఇచ్చారు. ఇది హాస్యాస్పదంగా ఉంది. గాంధీ ఆదర్శాలకు విరుద్ధంగా ఉంది. బీహార్‌లో మద్యం సరఫరాపై నిషేధం కారణంగా నితీష్ కుమార్‌కు ఓటు వేసిన మహిళలకు ఈ సమస్య చాలా కీలకం” అని ఆయన అన్నారు.

1967-69లో సోషలిస్టులు కాంగ్రెస్‌ను ఓడించినప్పుడు, ఆపై 1977లో జయప్రకాష్ నారాయణ్ నేతృత్వంలోని ఉద్యమం తర్వాత ఇందిరాగాంధీ ఓడిపోయినప్పుడు బీహార్ రాజకీయ మార్పులను చవిచూసింది.

కిశోర్ బర్బ్స్ ప్రధానంగా RJD నాయకుడు తేజస్వి యాదవ్, JD(U) నాయకుడు నితీష్ కుమార్, BJPని లక్ష్యంగా చేసుకున్నాయి, అయితే అతను ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీని మాత్రం లక్ష్యంగా చేసుకోలేదు. రాష్ట్ర ఎన్నికలకు ముందు ప్రధాన రాజకీయ పార్టీల రాజకీయ ఎత్తుగడలపై ఆయన పార్టీ రాజకీయ భవిష్యత్తు ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంటుంది. 2025 అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో కనీసం 70-బేసి సీట్లు గెలుచుకోవడమే ప్రధానమైన నితీష్ కుమార్ భవిష్యత్తు వైఖరిపై ఊహాగానాలు విస్తృతంగా ఉన్నాయి.

అతనికి వ్యతిరేకంగా అసమానతలు ఉన్నప్పటికీ, కిశోర్ బీహార్‌లో థర్డ్ ఫోర్స్‌గా మారడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. కులాల కలయిక ఆధారంగా ఓటింగ్ ప్రాధాన్యతలను నిర్ణయించే రాష్ట్రంలో, కిశోర్ తాను "కుల రహిత" రాజకీయాలను ప్రయత్నిస్తానని పేర్కొంటూ నీళ్లను పరీక్షిస్తున్నాడు. ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలో తమ ఎమ్మెల్యేలు లోక్‌సభకు ఎన్నికైన తర్వాత ఖాళీ అయిన రాష్ట్ర అసెంబ్లీ (రామ్‌గఢ్, తరారీ, బెలగంజ్, ఇమామ్‌గంజ్) నాలుగు స్థానాలకు జరగనున్న ఉప ఎన్నికల్లో ఈ ప్రయోగం పరీక్షించబడుతుంది.