కరేడు గ్రామం కన్నెర్ర ... ఎందుకు అలజడి?

కరేడే గ్రామంలో జరిగిన గ్రామ సభ వద్ద రైతుల నిరసన

అమరావతిలో చూసినట్లుగా భూ సమీకరణ గెలుపు పరిష్కారాన్ని అందించాలని ప్రభుత్వం భావిస్తుంది. కానీ దీని విజయం పారదర్శకత, నమ్మకంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ రెండూ లోపించాయి. భవానపాడు ఓడరేవు ప్రాజెక్టులో ఉద్యోగాలు, పరిహారం వాగ్దానాలు నెరవేరకపోవడం, ఇండోసోల్‌ను రాజకీయ వ్యక్తులతో అనుసంధానిస్తూ ఎక్స్ పోస్టులలో ఆరోపణలు రైతుల సంశయాన్ని రేకెత్తిస్తున్నాయి.

ఎన్‌డిఎ ప్రభుత్వ అభివృద్ధి వాదనను సవాలు చేస్తూ పెరుగుతున్న వ్యతిరేకతను కరేడులో జరిగిన తీవ్ర నిరసన నిరూపిస్తుంది. ప్రతిపక్ష పార్టీలు, పౌర సమాజ సంస్థల భాగస్వామ్యం, ముఖ్యంగా ప్రభుత్వం బలవంతం ఉపయోగిస్తే లేదా జీవనాధార ఆందోళనలను పరిష్కరించకపోతే, ఉద్రిక్తతలు పెరిగే అవకాశం ఉంది.

కరేడు గ్రామంలో నిరసనలు

కరేడులో ఇండోసోల్ సౌర విద్యుత్ ప్రాజెక్టు కోసం ప్రభుత్వం 8,234 ఎకరాల భూమిని సేకరించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. మొదటి విడతలో 4,912 ఎకరాల సేకరణ కోసం రెవెన్యూ శాఖ నోటిఫికేషన్ జారీ చేసింది. కందుకూరు సబ్-కలెక్టర్ శ్రీపూజ ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించిన గ్రామ సభలో వేలాది రైతులు నిరసన తెలిపారు. సారవంతమైన భూమి సేకరణకు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేశారు. తమ జీవనాధారానికి కీలకమైన సాగు భూమిని కోల్పోతామనే భయం నిరసనలకు కారణం. ఎన్‌డిఎ ప్రభుత్వం ప్రతిపక్షంలో ఉన్నప్పుడు ఈ కంపెనీని వ్యతిరేకించి, ఇప్పుడు అదే ప్రాజెక్టును ప్రోత్సహిస్తుండటంపై రైతులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. జులై 4, 2025న జరిగిన గ్రామ సభలో రైతులు భూ సేకరణ ప్రణాళికలను విరమించాలని డిమాండ్ చేశారు. ఈ కంపెనీకి భూములు ఇచ్చేది లేదని రైతులు తెగేసి చెప్పారు.కంపెనీ ఈ ప్రాంతంలో ఏర్పాటు చేయాలనుకుంటున్నట్లు, దానికి భూములు అవసరమవుతాయనేవిషయాన్ని గ్రామస్థులతో చర్చించి నిర్ణయించకుండా ప్రభుత్వం ఏకపక్షంగా నిర్ణయించి “త్యాగం చేయండి”అని అనడం పట్ల రైతులు ఆగ్రహించారు. 

కరేడు ఎక్కుడుంది?

శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా, ఉలవపాడు మండలానికి గ్రామం కరేడు.ఇది మండల కేంద్రం ఉలవపాడు నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, కందుకూరు నుండి 24 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం జనాభా12573.

కరేడు ప్రాంతంలో సౌర విద్యుత్ ప్యానెళ్ల తయారీతోపాటు, విద్యుదుత్పత్తి కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసేందుకు ఇండోసోల్ కంపెనీ ముందుకొచ్చింది. దీనికి 8,234 ఎకరాలు అవసరం. తొలి విడతలో 4,912 ఎకరాలు సేకరించాలని జూన్ 21న ప్రభుత్వం డ్రాఫ్ట్ నోటిఫికేషన్ జారీ చేసింది. కరేడుతో పాటు 16 చిన్నా పెద్దా గ్రామాలకు చెందిన భూములు సేకరించాలన్నది ప్రభుత్వం యోచిస్తున్నది. దీనికి రైతుల నుంచి వ్యతిరేకత వస్తున్నది. ఈరైతులను ఒప్పించి, భూసేకరణ ప్రారంభించేందుకు సబ్ కలెక్టక ఆధ్వర్యంలో గ్రామ సభ జరిగింది. అయితే, ఇది సేవ్ కరేడు ఆందోళనగా ముగిసింది. సమావేశం నిర్వహించిన సబ్ కలెక్టర్ రైతులు భూములు త్యాగం చేయాలని అనడంతో గొడవ ప్రారంభమయింది.

రైతులది ఒక్కటే ప్రశ్న

కరేడు రైతులు ఒకటే ప్రశ్న వేశారు. అది: తమ భూములు ఒక పరిశ్రమకు అవసరమని, ఇంచేందుకు వీలుందా లేదా అనే విషయాన్ని గ్రామస్థులతో చర్చించకుండా ముందు భూములివ్వాలని నిర్ణయం తీసుకుని, తర్వాత ఈ నిర్ణయాన్ని ప్రజల మీద రుద్దేందుకు ప్రయత్నించడం ఏమిటి? అనేది ఆప్రశ్న.

ఆందోళనతో వచ్చిన కరేడు గ్రామసభలో మొదట డిప్యూటీ కలెక్టర్ రాజశేఖర్ రైతులను ఒప్పించే ప్రయత్నం చేశారు. పరిశ్రమలతో ఉపాధి వస్తుందని, దీని మీద భయాలు, అపోహలుఅవసరం లేదని, వాటిని తొల గించేందుకే తాము వచ్చామని  చెప్పారు

పరిశ్రమకు భూమి కేటాయింపు ఇంకా నిర్ణయం తీసుకోలేదని, అందువల్లో ఆందోళన అవసరం లేదని వివ రించారు. ఇది రైతులను సృంతృప్తి పరచలేదు. ‘రాష్ట్రం అభివృద్ధి కావాలంటే పరిశ్రమలు రావాలి. దానికి కొందరు రైతులు భూములు త్యాగం చేయాలి,’ అని అనడంతో రైతులు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తంచేశారు.

“భూమి మాకు జీవనాధారం. మా భూముల్నికంపెనీకి ఇవ్వాలని ఎలా చెబుతారు. అభివృద్ధి పేరుతో ఇండోసోల్ కంపెనీకి మా సాగు భూముల్ని బదలాయించేందుకు ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తున్నది. వ్యవసాయం, పాడి రంగాల్లో పచ్చగా ఉన్నమా కరేడు ప్రాంతాన్ని పరిశ్రమల పేరుతో నాశనం చేస్తారా. దీనికి అంగీకరించం,” అని రైతులు ప్రశ్నించారు.

సీపీఎం, సీపీఐ, కాంగ్రెస్, ఆర్ఎస్పీ, వైఎస్సార్సీపీ, బిసివై వంటి పార్టీల మద్దతుతో నిరసనలు ఊపందుకున్నాయి. బిసివై అధ్యక్షుడు బోడే రామచంద్ర యాదవ్ జూన్ 29, 2025న 3 కిలోమీటర్ల మార్చ్‌ను నడిపించారు. రైతులతో సంప్రదింపులు జరపనందుకు ప్రభుత్వాన్ని విమర్శించారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ రైతుల సమన్వయ కమిటీ శాంతియుత నిరసనలపై పోలీసు దాడులను కాంగ్రెస్ నాయకురాలు సుంకర పద్మశ్రీపై ఖండించింది.

అమరావతి భూ సమీకరణ

అమరావతి ప్రాంతంలో తుళ్లూరు, పల్నాడు, గుంటూరు జిల్లాల్లో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి అథారిటీ (ఏపిసిఆర్‌డిఏ) ఆధ్వర్యంలో రెండో విడత భూ సమీకరణ జరుగుతోంది. 11 గ్రామాల నుంచి సుమారు 30,000 ఎకరాలను అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం వంటి మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టుల కోసం సమీకరించాలని ప్రభుత్వం ప్రణాళిక వేసింది. పురపాలక, పట్టణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి పి నారాయణ రైతులు మద్దతు ఇస్తున్నారని చెప్పినప్పటికీ, లోతైన అసంతృప్తి కొనసాగుతోంది. భూమి యజమానులు "నివురు గప్పిన నిప్పులా" ఉన్నారని పలు పార్టీల వారు చెబుతున్నారు. ఇది రైతుల మనసుల్లో దాగిన తీవ్ర వ్యతిరేకతను సూచిస్తుంది. నాలుగు రోజుల క్రితం ఈ విడత కోసం నోటిఫికేషన్ జారీ చేయబడింది. జులై 1, 2025న ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత భూ సమీకరణ పథకం నియమాలు విడుదలైన తర్వాత ఈ నియమాలు ఆధార్ ఆధారిత ధృవీకరణతో ప్రక్రియను సులభతరం చేయడానికి ఉద్దేశించినప్పటికీ, వ్యతిరేకత కొనసాగుతోంది.

ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం రాజకీయ స్థిరత్వాన్ని కాపాడుకోవడానికి బహిరంగ ఘర్షణను నివారిస్తూ, తన ప్రాజెక్టులను ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి ఒప్పించడం, చట్టపరమైన చర్యలు, పరిమిత రాయితీల కలయికను కొనసాగించేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది. రాజకీయ, పౌర సమాజ మద్దతుతో భూమి యజమానులు, నిరసనకారులు నిరసనలను తీవ్రతరం చేసేందుకు నిర్ణయించారు. చట్టపరమైన పరిష్కారాలు కావాలని కోరుతున్నారు. తమ గోడును హైలైట్ చేయడానికి మీడియాను ఉపయోగించుకుంటున్నారు. ఫలితం ప్రభుత్వం అభివృద్ధి లక్ష్యాలను రైతులతో నిజాయితీ సంప్రదింపులు, పరిహారంతో సమతుల్యం చేయగల సామర్థ్యంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. నమ్మక లోటు, జీవనాధార ఆందోళనలను పరిష్కరించకపోతే, నిరసనలు విస్తృత ఉద్యమంగా మారి, రాష్ట్ర రాజకీయ, అభివృద్ధి దృశ్యాన్ని ప్రభావితం చేసే అవకాశం ఉంది.