అమరావతిలో తెలుగు వారసత్వాన్ని చిరస్థాయిగా నిలిపే విగ్రహాలు

పొట్టి శ్రీరాములు విగ్రహాలు పరిశీలిస్తున్న సీఎం చంద్రబాబు నాయుడు

అమరావతి నిర్మాణం మొదటి దశను 2028 నాటికి పూర్తి చేయాలనే లక్ష్యంతో ఈ ప్రాజెక్టులు ముడిపడి ఉన్నాయి. వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం అమరావతి అభివృద్ధిని నిర్లక్ష్యం చేసింది. చంద్రబాబు సర్కారు ఈ విగ్రహాల ద్వారా తెలుగు ఐక్యతను పునరుద్ధరించే ప్రయత్నం చేస్తోందని విశ్లేషణలు వినిపిస్తున్నాయి. ఇవి పర్యాటక ఆకర్షణలుగా మారి రాష్ట్ర ఆర్థికాభివృద్ధికి దోహదపడతాయని ఆశాభావం వ్యక్తమవుతోంది.

ఎన్టీఆర్ స్మృతి వనం

అమరావతి సమీపంలోని నీరుకొండ శిఖరంపై 182 మీటర్ల (సుమారు 600 అడుగుల) ఎత్తున ఎన్ టీ ఆర్ విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఇది 200 అడుగుల విగ్రహం, 100 అడుగుల పీఠం, 300 అడుగుల శిఖరంతో రూపొందుతుంది. సీఎం చంద్రబాబు 10 మోడల్స్‌ను పరిశీలించి చివరి డిజైన్‌ను ఎంచుకోనున్నారు. ఇది ఎన్టీఆర్ స్మృతి వనం (NTR Memorial Park)లో భాగం. ఇక్కడ స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు, సాంస్కృతిక చిహ్నాల విగ్రహాలు కూడా ఏర్పాటు చేయాలని సూచించారు.

ఎన్టీఆర్‌ను తెలుగు దేశం పార్టీ వ్యవస్థాపకుడిగా, మాజీ ముఖ్యమంత్రిగా గుర్తుచేసే ఈ ప్రాజెక్టు చంద్రబాబు రాజకీయ వారసత్వాన్ని బలోపేతం చేస్తుందని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. "అమరావతిలో ఎన్టీఆర్ స్మృతి వనం తెలుగు గౌరవాన్ని ప్రతిబింబించాలి. ఇక్కడ స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు, సాంస్కృతిక చిహ్నాల విగ్రహాలు కూడా ఉండాలి," అని సీఎం సెప్టెంబర్ 2025లో అన్నారు. ఇది కేవలం స్మారకమే కాకుండా, తెలుగు సంస్కృతిని ప్రదర్శించే సాంస్కృతిక కేంద్రంగా మారనుంది.

బలిదానానికి స్మారకం

అమరావతి రాజధాని ప్రాంతంలోని శాఖమూరు వద్ద 7 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో స్మృతి వనం ఏర్పాటు చేసి అందులో 58 అడుగుల పొట్టి శ్రీరాములు విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. మార్చి 2025లో ప్రకటించిన ఈ ప్రాజెక్టు తాజాగా అక్టోబర్ 2025లో సీఎం మోడల్స్ పరిశీలించి 'స్టాట్యూ ఆఫ్ సాక్రిఫైస్' (బలిదాన విగ్రహం)గా నామకరణం చేశారు. మార్చి 16, 2026న (పొట్టి 125వ జయంతి సందర్భంగా) ప్రారంభించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు.

పొట్టి శ్రీరాములు ఆంధ్ర రాష్ట్ర అవతరణకు చేసిన బలిదానం భాషా రాష్ట్రాల సృష్టికి మార్గదర్శకమైంది. "పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు ప్రజల మనసుల్లో ఇంకా జీవించే ఉన్నారు. భూమిపై చాలామంది జన్మిస్తారు, కానీ చాలామంది చరిత్రలో అమరత్వం పొందలేరు. తెలుగు చరిత్ర ఉన్నంత కాలం పొట్టి శ్రీరాములు పేరు గుర్తుంటుంది," అని సీఎం అన్నారు. ఈ విగ్రహం ద్వారా భాషా ఉద్యమాన్ని పునరుజ్జీవింపజేసి, రాష్ట్ర ఐక్యతను బలోపేతం చేయాలనే ఉద్దేశ్యం కనిపిస్తోంది.

అల్లూరి సీతారామరాజు విగ్రహం

స్వతంత్ర సమర చిహ్నంగా అల్లూరి సీతారామరాజు

అమరావతిలో అల్లూరి సీతారామరాజు విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. జూలై 2025లో సీఎం ఆదేశాల మేరకు ప్రారంభమైన ఈ ప్రాజెక్టు అల్లూరి స్మారకంగా రూపుదిద్దుకుంటోంది. ఎత్తు వివరాలు ఇంకా ప్రకటించలేదు.

అల్లూరి బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యవాదానికి వ్యతిరేకంగా చేసిన పోరాటం తెలుగు ప్రజలలో స్వాతంత్ర్య జ్వాలను రగిల్చింది. "అమరావతిలో అల్లూరి సీతారామరాజు, పొట్టి శ్రీరాములు విగ్రహాలు ఏర్పాటు చేయండి. వారి సేవలను స్మరించుకోవడం, భవిష్యత్ తరాలకు స్ఫూర్తిగా నిలవాలి," అని జూలై 2025 CRDA 50వ సమావేశంలో సీఎం అన్నారు. ఈ విగ్రహం ద్వారా గిరిజన ఉద్యమాలు, స్వాతంత్ర్య పోరాటాన్ని గుర్తుచేసి, సామాజిక న్యాయాన్ని ప్రోత్సహించే అవకాశం ఉంది.

ఇతర సూచనల్లో ముక్తాల రాజా (నాగార్జున సాగర్ నిర్మాణానికి), భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య విగ్రహాలు కూడా పరిశీలనలో ఉన్నాయి. కానీ అధికారిక ప్రకటనలు లేవు. మొత్తంగా ఈ ప్రాజెక్టులు అమరావతిని సాంస్కృతిక హబ్‌గా మార్చి, రాష్ట్ర అభివృద్ధికి దోహదపడతాయి.

అమరావతిలో ఉన్న ధ్యాన బుద్ధ స్తూపం

స్మారక చిహ్నాలు, చరిత్ర, సంస్కృతి సమ్మేళనం

అమరావతి కేవలం భవిష్యత్ అభివృద్ధి కేంద్రమే కాకుండా పురాతన బౌద్ధ చరిత్రకు మూలస్థానం. ఎన్టీఆర్, పొట్టి శ్రీరాములు, అల్లూరి సీతారామరాజు వంటి మహానుభావుల విగ్రహాలు ఏర్పాటుకు ప్రణాళికలు రూపొందుతున్న నేపథ్యంలో ఇక్కడి ఇతర స్మారక చిహ్నాలు తెలుగు వారసత్వాన్ని చిరస్థాయిగా నిలిపేలా ఏర్పాటు కానున్నాయి. అమరావతి మహాచైత్యం నుంచి ధ్యాన బుద్ధ విగ్రహం వరకు, ఈ చిహ్నాలు బౌద్ధ వాస్తుశిల్పం, స్వతంత్రం కోసం సాగించిన ఆశయాలు, ఆధునిక అభివృద్ధిని ప్రతిబింబిస్తాయి. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు నేతృత్వంలో అమరావతి మొదటి దశ 2028 నాటికి పూర్తి చేయాలనే లక్ష్యంతో ముందుకు సాగుతోంది. ఈ స్మారకాలు పర్యాటక ఆకర్షణలుగా, సాంస్కృతిక హబ్‌లుగా మారనున్నాయి. ఇవి రాష్ట్ర ఐక్యతను బలోపేతం చేస్తాయని, ఆర్థిక పునరుద్ధరణకు దోహదపడతాయని విశ్లేషకులు అంటున్నారు.

గౌతమ బుద్ధుని చక్రం

అమరావతి ప్రాంతం బౌద్ధ ధర్మానికి ప్రసిద్ధి చెందినది గా చరిత్ర చెబుతోంది. క్రీ.శ. 3వ శతాబ్దం నుంచి 3వ శతాబ్దం వరకు అమరావతి బౌద్ధ కళా విద్యా కేంద్రంగా ఉండేది. ఈ నేపథ్యంలో విగ్రహాలతో పాటు ఇతర చిహ్నాలు ఆ చరిత్రను పునరుజ్జీవింప చేయనున్నాయి. CRDA (క్యాపిటల్ రీజియన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ) ప్రణాళికల ప్రకారం, ఈ స్మారకాలు గత, వర్తమాన, భవిష్యత్‌ను ముడిపెట్టేలా రూపొందుతున్నాయి.

అమరావతిలోని బ్రిటీష్ మ్యూజియంలో ఉన్న బుద్ధుని చక్రాలు

బౌద్ధ వారసత్వానికి మూలస్థానం మహాచైత్యం

అమరావతి పట్టణానికి సమీపంలో ఉన్న మహాచైత్యం భారతదేశంలోని అత్యంత పురాతన బౌద్ధ స్తూపాలలో ఒకటి. క్రీ.శ. 2వ శతాబ్దంలో నిర్మించిన ఈ చిహ్నం, బౌద్ధ కళలు, శాసనాలతో పూర్తి అయింది. ఇక్కడి శిల్పాలు బుద్ధ జీవిత ఘట్టాలను, ధర్మ చక్రాన్ని చిత్రీకరిస్తాయి. ఈ స్థలం ASI (ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా) చేత జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన స్మారకంగా గుర్తించబడింది. ప్రస్తుతం ఇక్కడ ఆధునిక మ్యూజియం, పునర్నిర్మాణ ప్రాజెక్టులు జరుగుతున్నాయి. ఇది అమరావతి రాజధాని అభివృద్ధిలో కీలక భాగం. విశ్లేషణల ప్రకారం ఈ స్తూపం ద్వారా అమరావతి ప్రపంచ పర్యాటక మ్యాప్‌లో బౌద్ధ హెరిటేజ్ హబ్‌గా నిలవగలదు. ఇది సందర్శకులకు ఉదయం 9 గంటల నుంచి సాయంత్రం 6 గంటల వరకు అందుబాటులో ఉంటుంది. ఏటా లక్షలాది మందిని ఆకర్షిస్తుంది.

కృష్ణానది ఒడ్డున ఏర్పాటైన ధ్యాన బుద్ధ విగ్రహం (వెనుక వైపు అమరావతి గ్రామం)

ధ్యాన బుద్ధ విగ్రహం

కృష్ణా నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ 125 అడుగుల ఎత్తు ధ్యాన బుద్ధ విగ్రహం 2003లో నిర్మాణం ప్రారంభమై, 2015లో పూర్తి అయింది. ధ్యాన ముద్రలో ఉన్న బుద్ధుడు శాంతి, జ్ఞానాన్ని ప్రతిబింబిస్తాడు. ఇది అమరావతి రాజధాని ప్రాంతంలోని ఆధునిక స్మారక చిహ్నాలలో ప్రధానమైనది. CRDA ప్రణాళికల్లో ఈ చిహ్నాన్ని రాజధాని గేట్‌వేలా అభివృద్ధి చేయాలని సూచించారు. ఇది బౌద్ధ తీర్థక్షేత్రంగా అమరావతిని గుర్తించేలా చేస్తుంది. ఈ విగ్రహం ద్వారా రాష్ట్రం గ్లోబల్ బౌద్ధ సర్క్యూట్‌లో చేరాలనే ఆశలు ఉన్నాయి.

ప్రధాన స్మారక చిహ్నాలు, వైవిధ్యమైన వారసత్వం

అమరావతి ప్రాంతంలో విగ్రహాలతో పాటు ఇతర చిహ్నాలు కూడా ఉన్నాయి. ఇవి చరిత్ర, స్వాతంత్ర్య పోరాటాలు, ఆధునిక అభివృద్ధిని ప్రతిబింబిస్తాయి.

అసెంబ్లీ భవనం, హైకోర్టు కాంప్లెక్స్ (Assembly Building, High Court Complex)

బ్రిటీష్ ఆర్కిటెక్ట్ నార్మన్ ఫోస్టర్ డిజైన్‌లో రూపొందుతున్న ఈ భవనాలు, రాజధానికి పొలిటికల్ హబ్‌గా నిలుస్తాయి. 100 ఎకరాల్లో విస్తరించిన ఈ కాంప్లెక్స్, డ్రాకోనిక్ ఆర్కిటెక్చర్‌తో తెలుగు వారసత్వాన్ని ముడిపెడుతుంది. 2028 నాటికి పూర్తి కావాలని CRDA లక్ష్యం.

కృష్ణా ఘాట్లు (Krishna Ghats)

కృష్ణా నది ఒడ్డున 5 కి.మీ. విస్తరణలో రూపొందుతున్న ఈ ఘాట్లు ప్రకృతి, చరిత్ర ముడిపడిన స్థలం. ఇక్కడ బౌద్ధ స్మారకాలు, వాకింగ్ పాత్‌లు, గ్రీన్ స్పేస్‌లు ఉంటాయి. ఇది పర్యాటకులకు రిలాక్సేషన్ స్పాట్‌గా మారనుంది.

అంధ్రా మ్యూజియం (Andhra Museum)

అమరావతి మహాచైత్యం వద్ద ఉన్న ఈ మ్యూజియం బౌద్ధ ఆర్టిఫాక్ట్స్, శాసనాలు, శిల్పాల సమాహారం. ASI పరిధిలో ఉండి, రాజధాని అభివృద్ధిలో హెరిటేజ్ ఎడ్యుకేషన్ కేంద్రంగా మారనుంది.

ఇవి అమరావతిని స్మారక చిహ్నాల మ్యూజియంగా మారుస్తున్నాయి. ఇది రాష్ట్ర ఆర్థిక, సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనానికి సూచిక.