అంతర్గత విభేదాలు హమాస్, ఇజ్రాయెల్ శాంతి ఒప్పందానికి అడ్డంకిగా మారతాయా?
ప్రస్తుతం ఇజ్రాయెల్-హమాస్ మధ్య శాంతి ఒప్పందంతో ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం ముగిసిందని చెప్పడం అసాధ్యం. బందీల విడుదల తర్వాత కొత్త సమస్యలు తలెత్తవచ్చు.;
ఇజ్రాయెల్(Israel) బందీలను విడుదల చేసిన తరువాత గాజా ప్రాంతంలో పునర్నిర్మాణం ప్రారంభం అవుతుంది. కానీ గాజా ప్రజలను వారి మునుపటి గృహాల్లో ఉంచడం కొత్త సమస్య మారవచ్చు. ఇజ్రాయెల్ దాడుల్లో ప్రజలు తమ ఇళ్లను కోల్పోయారు. వారి ఆస్తులు పునర్నిర్మాణానికి ముందు అక్కడ కొత్త సమస్యలు తలెత్తే అవకాశం ఉంది.
కాల్పుల విరమణతో గాజా ప్రజలకు ఉపశమనం..
ఇజ్రాయెల్, హమాస్(Hamas) మధ్య కాల్పుల విరమణ..గాజా ప్రజలకు తాత్కాలిక ఉపశమనం. గత 15 నెలలుగా ఎడతెరపి లేకుండా జరిగిన దాడులు.. గాజా ప్రజలకు ఎప్పటికీ
చేదు జ్ఞాపకాలు. ముఖ్యంగా హమాస్ చేతుల్లో బందీగా ఉన్న 250 మంది ఇజ్రాయెల్ వాసుల్లో దాదాపు 100 మందికి ఈ శాంతి ఒప్పందం స్వేచ్ఛను కల్పిస్తుంది. ఇది ఒక శుభ పరిణామం.
గాజాలో పరిస్థితి..
ఇజ్రాయెల్ దాడుల్లో ఇప్పటివరకు 46వేల మందికి పైగా గాజా ప్రజలు మరణించారు. దాదాపు గాజా ప్రాంతం పూర్తిగా నాశనమైంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో కాల్పుల విరమణ ఒక సానుకూలమైన పరిణామం. అయితే శాంతి సాధ్యమేనా అన్న దానిపై ఇంకా స్పష్టత లేదు.
కాల్పుల విరమణ..
ఇజ్రాయెల్ గాజాపై దాడులను తాత్కాలికంగా నిలిపివేయడానికి ఒప్పుకుంది. దీనికి ప్రతిగా హమాస్ తన బందీలను విడిచిపెట్టే యత్నం చేస్తోంది. 2023 అక్టోబర్ 7న హమాస్ చేసిన ఆకస్మిక దాడిలో 251 మంది ఇజ్రాయెల్ వారిని బంధించారు. ఈ దాడిలో 1,200 మందికి పైగా ఇజ్రాయెల్ పౌరులు, సైనికులు మరణించారు.
ఇజ్రాయెల్ దాడులపై ప్రపంచం ఏమంటుంది?
హమాస్ దాడిని ఆధారం చేసుకుని.. ఇజ్రాయెల్ గాజాను పూర్తిగా దెబ్బతీయడం ప్రారంభించింది. ప్రజలను గాజా నుంచి వెళ్లగొట్టే ప్రయత్నాలు చేసింది. ఈ చర్యలను ప్రపంచంలో కొన్ని వర్గాలు "జెనోసైడ్"గా అభివర్ణించాయి. అంతర్జాతీయ న్యాయసభ (ICJ) ఈ అంశంపై దృష్టి సారించింది.
శాశ్వత శాంతి సాధ్యమా?
ఇజ్రాయెల్-హమాస్ మధ్య జరుగుతున్న తాజా ఒప్పందం శాశ్వత శాంతిని అందించగలదా? గాజా పునర్నిర్మాణం ఎలా జరుగుతుంది? ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా విభేదాలపై దీని ప్రభావం ఏమిటి? ఇవి తేలికగా చెప్పే సమాధానాలు కావు.
తాత్కాలిక ఉపశమనమే..
ప్రస్తుత కాల్పుల విరమణ వల్ల గాజా ప్రజలు కొంత తాత్కాలిక ఉపశమనం పొందొచ్చు. గాజాలోని నివాస ప్రాంతాల నుంచి ఇజ్రాయెల్ సైనికులు వెనక్కి వెళ్లిపోయే అవకాశం ఉంది. అనారోగ్యంతో ఉన్న గాజా ప్రజలు మెడికల్ ట్రీట్మెంట్ కోసం ఈజిప్టుకు వెళ్లడానికి అనుమతి పొందవచ్చు. కానీ దీని తర్వాతి పరిణామాలపై ఇంకా క్లారిటీ రావాల్సి ఉంది.
గత చరిత్ర..
హమాస్ అక్టోబర్ 7న దాడి చేయడం.. ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం.. దశాబ్దాల చరిత్రలో మరో ఘట్టం మాత్రమే. 1967 నుంచి గాజా స్ట్రిప్, వెస్ట్ బ్యాంక్ ప్రాంతాలు ఇజ్రాయెల్ ఆక్రమణలో ఉన్నాయి. యునైటెడ్ నేషన్స్ ద్విరాష్ట్ర ప్రణాళిక ప్రకారం పాలస్తీనాకు హక్కులు ఇచ్చినా, ఇజ్రాయెల్ తన పట్టు బిగించింది.
శాశ్వత ఆవాసాలుగా..
పాలస్తీనా రాష్ట్రం కోసం నిర్దేశించిన భూముల్లో ఇజ్రాయెల్ చట్టవిరుద్ధంగా స్థావరాలను నిర్మించింది. ఇవి సాధారణ నివాస గృహాల్లా కాకుండా అభివృద్ధి చెందిన పట్టణాలుగా తయారయ్యాయి. అవి పునరావాసానికి దాదాపు శాశ్వతంగా మారాయి.
ఇజ్రాయెల్ గాజాను నాశనం చేసిన తర్వాత భవిష్యత్తులో పునర్నిర్మాణం జరిగితే అక్కడ పాలస్తీనా ప్రజలను కాకుండా.. జ్యూయిష్ ప్రజలను ఉంచే అవకాశం ఉంది. గతంలో కూడా ఇజ్రాయెల్ ఇలాంటి అవకాశాలను ఇజ్రాయెల్ వదులుకోలేదు.
వివాదం ముగిసిందని చెప్పలేం...
ప్రస్తుతం ఇజ్రాయెల్-హమాస్ మధ్య శాంతి ఒప్పందం ఉందని చెప్పుకున్నా.. ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం ముగిసిందని చెప్పడం అసాధ్యం. ఈ పరిణామం తాత్కాలిక దశ మాత్రమే. భవిష్యత్తులో బందీల విడుదల తర్వాత పునర్నిర్మాణంలో కొత్త సమస్యలు తలెత్తవచ్చు. ఏ చిన్న తప్పు శాంతి ఒప్పందాన్ని పాడు చేసే ప్రమాదం ఉంది.
గాజా పరిస్థితులు ఇంకా అనిశ్చితంగా ఉన్నాయి. శాంతి ఒప్పందం మంచిదే కానీ దీని దీర్ఘకాలిక ప్రభావం ఏమిటో ఇప్పటికీ స్పష్టత లేదు. గాజాలో కొత్త సమస్యలు ఎప్పుడు మొదలవుతాయో చెప్పడం కష్టం. అందుకే భవిష్యత్ పరిణామాలను సానుకూలంగా ఎదుర్కోవడమే ఉత్తమం.