అఖిలేష్ సోషల్ ఇంజనీరింగ్ ప్లాన్ ను ఎలా సెట్ చేశారు?

ఇండి కూటమి భాగస్వామ్య పక్షాలు, సమాజ్‌వాదీ పార్టీ (SP), కాంగ్రెస్‌లు కలిసి మొత్తం 80 సీట్లలో 43 స్థానాలను గెలుచుకున్నాయి, బీజేపీని మెజారిటి మార్కుకు చేరుకోకుండా అడ్డుకున్నాయి. ముఖ్యంగా 400 సీట్లను చేరుకుంటామనే కమలదళం ధీమాను అఖిలేష్ నీరుగార్చారు.

SP అధ్యక్షుడు అఖిలేష్ యాదవ్, వ్యూహంతో రూపొందిన సమగ్ర సోషల్ ఇంజనీరింగ్ తో ఇది సాధ్యమైంది. హిందూత్వ ఓటు బ్యాంకును ఇది దాని హద్దులోనే నిలిపివేసిందని చెప్పవచ్చు. ఒకప్పుడు బలీయమైన బహుజన్ సమాజ్ పార్టీ క్రమంగా పతనం కావడాన్ని సద్వినియోగం చేసుకొని, దళితులను క్రమపద్ధతిలో పోషించుకుంటూ వచ్చారు.

2018లో, లక్నోలోని ఎస్పీ కార్యాలయంలో బిఆర్ అంబేద్కర్ విగ్రహాన్ని ఆవిష్కరించి, రామ్ మనోహర్ లోహియా, జయప్రకాశ్ నారాయణ్, ఇతర సోషలిస్టు నాయకులతో పాటు పార్టీ ఐకాన్‌లలో ఆయన చేర్చారు. 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికల కోసం, అతను PDA, ' పిచ్‌డే ' (వెనుకబడిన), దళిత అల్ప్‌సంఖ్యక్ (మైనారిటీలు) వారిని దగ్గరకు చేర్చుకున్నాడు. అంతకుముందు కేవలం ముస్లిం, యాదవ్ పార్టీగా ఉన్న పేరును మార్చుకునే ప్రయత్నం చేశాడు. అది ఇప్పుడు సత్ఫలితాను ఇచ్చింది.

SP-కాంగ్రెస్ ఐక్యత, PDA ఫార్ములా సమర్థవంతంగా పని చేసింది. దోపిడి, అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా ఇది ఆవిర్భవించింది. రాజ్యాంగాన్ని రక్షించుకోవడం, పీడీఏ ప్రజలకు పార్టీలు ఇచ్చిన హమీలను నెరవేరుస్తామనే నమ్మకం కలిగించడం, రోజువారీ మనుగడ సమస్యలను పరిష్కరిస్తామనే హమీ ఇందులో కీలకంగా వ్యవహరించాయి. ప్రబలమైన నిరుద్యోగం, ఆకాశాన్నంటుతున్న ద్రవ్యోల్బణం, రైతుల కష్టాలు, పరీక్షా పత్రాల లీక్‌లు, విచ్చలవిడి పశువుల బెడద, అసమానత, కులం, మతం ఆధారంగా వివక్ష, హింస, కుల గణన హామీ ఎన్నికల్లో కూటమి గెలవడానికి ప్రధాన అంశాలుగా చెప్పవచ్చు.

యాదవేతర OBCలను గెలిపించే బిజెపి సామాజిక ఇంజనీరింగ్ సూత్రాన్ని అఖిలేష్ కూడా స్వీకరించాడు. కుర్మీలకు 13 సీట్లు, కుష్వాహస్, నిషాద్, బింద్, మౌర్య, పాల్ వంటి ఇతర వెనుకబడిన కులాలకు చాలా సీట్లు ఇవ్వడం ద్వారా అఖిలేష్ విజయపథంలో నడిచారు. '400 సీట్లు ' అనే అతి విశ్వాసంతో బిజెపి చేసిన వాదనను ఆయనతో పాటు ఇతర ఇండి కూటమి నాయకులు తెలివిగా వాడుకున్నారు.

400 సీట్లు వస్తే రాజ్యాంగాన్ని మారుస్తారనే అంశాన్ని ప్రజల్లోకి తీసుకెళ్లారు. దీనికి తోడు కొంతమంది అత్యుత్సాహాపు బీజేపీ నాయకులు రాజ్యాంగాన్ని మారుస్తామని ప్రకటించడం కూడా కూటమికి బాగా కలిసొచ్చింది. 2014- 2019లో బిజెపికి ఉత్సాహంగా ఓటు వేసిన విభాగం ఇదే. ఈసారి అయోధ్యలో కొత్తగా నిర్మించిన రామమందిర ఆకర్షణ లేదా ఉచిత రేషన్, ఇతర ప్రయోజనాల ప్రేరేపణలు బిజెపికి అనుకూలంగా పని చేయలేదు. బీజేపీ గెలిస్తే రాజ్యాంగం మసకబారుతుందనే భయం వారిని కూటమి వైపు మొగ్గేలా చేశాయి.

ఆసక్తికరమైన విషయమేమిటంటే, జాతవ్ వర్గంతో పాటు జాతవేతర దళితులు కూడా ఎస్పీ వైపే మొగ్గు చూపారు. వారి కోసం అఖిలేష్ రెండు ఎంపీ టికెట్లు ఇచ్చారు. అతని వ్యూహం విజయానికి అత్యంత ప్రస్ఫుటమైన ఉదాహరణ ఫైజాబాద్ (అయోధ్య)లో విజయం, ఇక్కడ అఖిలేష్ పార్టీ సీనియర్ అవధేష్ ప్రసాద్, ఒక పాసి, సాధారణ స్థానంలో BJP నుంచి రెండు సార్లు MP, రాజ్‌పుత్ నాయకుడు లల్లూ సింగ్‌పై పోటీ చేశారు. రామమందిర కేంద్రమైన అయోధ్యలో ప్రసాద్‌ 54,567 ఓట్ల ఆధిక్యతతో గెలుపొందారు.

మాయావతి ఎన్నికల వ్యూహాలు స్పష్టంగా కనిపించిన తర్వాత జాతవ్ ఓట్లలో ఒక వర్గం కూడా ఎస్పీ వైపు మళ్లింది. బెహెన్‌జీ టిక్కెట్‌లను పంపిణీ చేసిన విధానంలో ఇండి కూటమి అభ్యర్థుల అవకాశాలను సృష్టించుకున్నారు. అలాగే ఎన్నికల తొలిదశలో బిజెపికి వ్యతిరేకంగా ఘాటైన ప్రసంగం చేసిన తర్వాత ఆమె తన సొంత మేనల్లుడు, వారసుడు ఆకాష్ ఆనంద్‌ను అన్ని బాధ్యతల నుంచి తొలగించడం ద్వారా అతనిని అవమానపరిచిన విధానం చాలా మందికి నచ్చలేదు. అఖిలేష్ తన సోషల్ మీడియా ఖాతాలో ఆకాష్‌కు రక్షణగా ముందుకు వచ్చారు. ఇది దళితుల్లో ఆయనకున్న ఇమేజ్ ను పెంచిందనే చెప్పవచ్చు.

ఒక రకంగా చెప్పాలంటే, 2019లో SP-BSP కూటమి మాయావతికి 10 సీట్లు SP కి కేవలం ఐదు సీట్లు ఇచ్చారు.. ఇప్పుడు బీఎస్పీని ఆయన గట్టి దెబ్బ కొట్టారు. ఎస్పీ ఓటు బ్యాంకును తమకు బదిలీ చేయలేదని ఆరోపిస్తూ కూటమిని ఏకపక్షంగా బెహన్జీ విచ్చిన్నం చేశారు అప్పట్లో.

ఆజాద్ సమాజ్ పార్టీ (కాశీరాం) అధ్యక్షుడు చంద్రశేఖర్ నాగినా (రిజర్వ్‌డ్) సీటును 1.51 లక్షల ఓట్ల తేడాతో బీజేపీ, బీఎస్పీపై గెలుపొందడం పశ్చిమ యూపీలో ఇప్పుడు బీఎస్పీకి ఏ విధమైన పట్టు ఉందో తెలియజేస్తోంది. ఎస్పీ సొంతంగా 37 సీట్లు గెలుచుకోగా, బీఎస్పీ ఎక్కడా రన్నరప్‌గా లేదు. దీని ఓట్ షేర్ ఆల్ టైమ్ కనిష్ట స్థాయి 2.05 శాతానికి తగ్గిపోయింది. ఒకప్పుడు దళితులు, బహుజనులకు ప్రాతినిధ్యం వహించిన పార్టీకి ఇది నిర్ణయాత్మక ముగింపు.

కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందిన రాహుల్ గాంధీ, సమాజ్‌వాదీ పార్టీకి చెందిన అఖిలేష్ యాదవ్‌లను ప్రధాని మోదీ ఇద్దరు షెహజాద్‌లుగా అభివర్ణించారు. ఫ్లాప్ ఫిల్మ్ దో షెహజాదే రిపీట్ రిలీజ్ కోసం వారిద్దరు కలిసి రావడాన్ని అతను ఎగతాళి చేశాడు. అయితే, ఈసారి రాహుల్ - అఖిలేష్ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న భారత కూటమి బ్లాక్‌బస్టర్‌ను అందించడానికి బిజెపి స్వంత కుల సూత్రాన్ని మళ్లీ రూపొందించింది.

( షాహిరా నయీం లక్నోలో ఉన్న సీనియర్ జర్నలిస్టు)