ఆ హక్కు కేంద్రానికి లేదు.. రాష్ట్రాలకే అధికారం: సుప్రీంకోర్టు
గనులు, ఖనిజాలు ఉన్న ప్రదేశంపై రాయల్టీ విధించే అధికారం రాజ్యాంగం ప్రకారం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి లేదని రాజ్యాంగ ధర్మాసనం తీర్పు చెప్పింది. 30 సంవత్సరాల క్రితం..
రాష్ట్రాల పరిధిలోని గనులు, ఖనిజాలు ఉన్న భూములపై పన్నులు విధించే అధికారం రాష్ట్రాలకే ఉందని, కేంద్రానికి ఈ హక్కు రాజ్యాంగం ప్రకారమే లేదని సుప్రీంకోర్టు రాజ్యాంగ ధర్మాసనం తీర్పు చెప్పింది. 8:1 మెజారిటీ తీర్పులో, తొమ్మిది మంది న్యాయమూర్తుల రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఖనిజాలపై చెల్లించాల్సిన రాయల్టీ అనేది పన్ను కాదని పేర్కొంది. బెంచ్‌లోని ఏడుగురు న్యాయమూర్తులు రాసిన తీర్పును చదివిన ప్రధాన న్యాయమూర్తి డివై చంద్రచూడ్, రాజ్యాంగంలోని జాబితా IIలోని ఎంట్రీ 50 ప్రకారం ఖనిజ హక్కులపై పన్ను విధించే అధికారం పార్లమెంటుకు లేదని అన్నారు.
రాజ్యాంగంలోని జాబితా IIలోని ఎంట్రీ 50 ఖనిజ అభివృద్ధికి సంబంధించిన చట్టం ద్వారా పార్లమెంటు విధించిన ఏవైనా పరిమితులకు లోబడి ఖనిజ హక్కులపై పన్నులకు సంబంధించినదని పేర్కొంది.
గనులు, ఖనిజాలపై ఇప్పటి వరకు కేంద్రం విధించిన పన్నుల రికవరీ అంశాన్ని జూలై 31న పరిశీలిస్తామని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది. గనులు, ఖనిజాలపై పన్ను విధించే అధికారం రాష్ట్రాలకు ఉండేలా తీర్పును వెలువరించాలని సుప్రీంకోర్టు ని కేంద్రం కోరింది.
1989 తీర్పు తప్పు: సుప్రీంకోర్టు
మెజారిటీ తీర్పు ఆపరేటివ్ భాగాన్ని చదివిన CJI, 1989 నాటి సుప్రీం కోర్టు ఏడుగురు న్యాయమూర్తుల రాజ్యాంగ ధర్మాసనం, రాయల్టీ పన్ను అని తీర్పునిచ్చిందని, కానీ అది సరికాదని అన్నారు. ప్రారంభంలో, CJI ధర్మాసనం రెండు వేర్వేరు తీర్పులను వెలువరించింది. జస్టిస్ BV నాగరత్న భిన్నాభిప్రాయాలను తెలిపారు. తన తీర్పును చదివిన జస్టిస్ నాగరత్న, గనులు, ఖనిజాలు ఉన్న భూములపై పన్నులు విధించే శాసనాధికారం రాష్ట్రాలకు లేదని అన్నారు.
ఖనిజాలపై చెల్లించాల్సిన రాయల్టీ అనేది గనులు, ఖనిజాల (అభివృద్ధి- నియంత్రణ) చట్టం, 1957 ప్రకారం పన్ను కాదా, అటువంటి మినహాయింపును విధించే అధికారం కేవలం కేంద్రానికి మాత్రమే ఉందా లేదా రాష్ట్రాలకు కూడా అధికారం ఉందా అనే తీవ్ర వివాదాస్పద అంశం పై ధర్మాసనం వాదనలు వింది. వారి భూభాగంలో ఖనిజాలను కలిగి ఉన్న భూమిపై సుంకాలు విధించే అధికారం రాష్ట్రాలకే ఉందని తాజా తీర్పుతో నిర్ణయించింది.
CJI, జస్టిస్ నాగరత్నతో పాటు, బెంచ్‌లోని ఇతర సభ్యులు జస్టిస్ హృషికేష్ రాయ్, అభయ్ , JB పార్దివాలా, మనోజ్ మిశ్రా, ఉజ్జల్ భుయాన్, సతీష్ చంద్ర శర్మ, అగస్టిన్ జార్జ్ మసీహ్ ఉన్నారు.
Next Story
