హాస్టళ్ల వార్డెన్ లకు ముఖ్యమంత్రి తీవ్ర హెచ్చరికలు ఎందుకు?

ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు కు ఈ సంఘటనలు చెడ్డపేరును తెచ్చాయి. దీంతో ఆయన ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తూ అమరావతి సచివాలయంలో జరుగుతున్న రెండు రోజుల కలెక్టర్ ల సమావేశంలో మొదటి రోజైన బుధవారం వార్డెన్ లకు తీవ్ర హెచ్చరికలు చేశారు. హాస్టళ్లలోని పిల్లలకు ఏమి జరిగినా ముందు సస్పెన్ష లు ఉంటాయి. ఆ తరువాతే విచారణ ఉంటుందని స్పష్టం చేశారు.

ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు సంక్షేమ హాస్టళ్లు, రెసిడెన్షియల్ స్కూళ్లలో నీటి సరఫరా, పారిశుధ్యం, విద్యార్థుల సౌకర్యాలను పరిశీలించారు. గత ప్రభుత్వంలో జరిగిన నిర్లక్ష్యాలను ఎత్తి చూపుతూ, ఇకపై అలాంటి ఘటనలు పునరావృతమైతే బాధ్యులపై నేరుగా చర్యలు తీసుకుంటామని హెచ్చరించారు. ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో 4.17 లక్షల మంది విద్యార్థులు ఎస్‌సీ, ఎస్‌టీ, బీసీ సంక్షేమ హాస్టళ్లలో ఉంటున్నారు. వీరి ఆరోగ్యం, భద్రతకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలని ఆదేశించారు.

కొన్ని నెలల క్రితం పార్వతీపురం జిల్లాలోని గిరిజన రెసిడెన్షియల్ స్కూళ్లలో జరిగిన ఘటనలు ఆందోళనకరంగా ఉన్నాయి. కురుపాం గిరిజన గురుకుల పాఠశాలలో RO ప్లాంట్లు పనిచేయకపోవడం వల్ల కలుషిత నీరు తాగిన 129 మంది విద్యార్థులు జాండిస్‌తో బాధపడ్డారు. ఇందులో ఇద్దరు బాలికలు అంజలి, కల్పన మరణించారు. ఇటువంటి ఘటనలు విశాఖపట్నం, విజయవాడ ప్రాంతాల్లోని విద్యా సంస్థలలో కూడా నమోదయ్యాయి. ఇవి నీటి ద్వారా వ్యాపించే వ్యాధులకు కారణమవుతున్నాయి. వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ నాయకులు ఈ సమస్యలకు ప్రస్తుత ప్రభుత్వాన్ని బాధ్యులను చేస్తూ, మృతుల కుటుంబాలకు రూ.10 లక్షల పరిహారం డిమాండ్ చేశారు.

ముఖ్యమంత్రి ఆదేశాల ప్రకారం అన్ని హాస్టళ్లలో RO ప్లాంట్లు ఏర్పాటు చేయాలి. వారానికి ఒకసారి ఆడిట్ నిర్వహించాలి. నీటి నమూనాలు పరీక్షించాలి. అలాగే విద్యార్థుల రక్త నమూనాలు సేకరించి ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయాలి. డిజిటల్ హెల్త్ రికార్డులు సృష్టించాలి. ఇంటిగ్రేటెడ్ కమాండ్ కంట్రోల్ రూమ్ ఏర్పాటు చేయాలి. పారిశుధ్యం కోసం 20 శాతం హాస్టళ్లలో టాయిలెట్ల నిర్మాణానికి రూ.40 కోట్లు విడుదల చేశారు. బాలుర హాస్టళ్లకు పురుషులు, బాలికల హాస్టళ్లకు మహిళ లను కౌన్సెలర్లుగా నియమించాలని ఆదేశించారు. ఇది విద్యార్థుల మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగు పరుస్తుంది.

ఈ హెచ్చరికలు, ఆదేశాలు సంక్షేమ హాస్టళ్లలో పనిచేసే వార్డెన్లు, ఉద్యోగులలో ఆందోళనలను రేకెత్తిస్తున్నాయి. గతంలో జరిగిన నిర్లక్ష్యాలు (ముఖ్యంగా RO ప్లాంట్ల నిర్వహణ లోపాలు) ప్రస్తుత ప్రభుత్వ బాధ్యతలను ప్రశ్నిస్తున్నాయి. అయితే ముఖ్యమంత్రి చర్యలు విద్యార్థుల భద్రతను బలోపేతం చేయడానికి ఉద్దేశించినవి. విపక్షాలు ఈ సమస్యలను రాజకీయంగా వినియోగిస్తున్నప్పటికీ, ప్రభుత్వం ఇప్పుడు తీసుకుంటున్న చర్యలు దీర్ఘకాలికంగా హాస్టళ్ల పరిస్థితులను మెరుగు పరచవచ్చు. కానీ అమలు ప్రక్రియలోని సవాళ్లు ఉద్యోగులపై అదనపు ఒత్తిడిని కలిగిస్తాయి. రాష్ట్రంలోని గిరిజన, రిమోట్ ప్రాంతాల్లోని హాస్టళ్ల పై ప్రత్యేక దృష్టి సారించడం ద్వారా, ఈ చర్యలు సమాన అవకాశాలను నిర్ధారించడానికి సహాయపడతాయి.

పునరావృత సంఘటనల ప్రభావం

2025లో రాష్ట్రంలో సంక్షేమ హాస్టళ్లలో 5 ప్రధాన కలుషిత ఆహారం సంఘటనలు నమోదయ్యాయి. గుంటూరు జిల్లా అనపర్రు బీసీ బాయ్స్ హాస్టల్‌లో అక్టోబర్ 10న 56 మంది విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. ఇందులో 47 మంది హాస్పిటల్ లో చేరారు. ముగ్గురు ఐసీయూలో చికిత్స పొందారు. ఇది కలుషిత ఆహారం, నీటి సమస్యల వల్ల జరిగింది. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు తక్షణం ఫోన్ చేసి ఆరోగ్యం తెలుసుకుని, నాణ్యమైన ఆహారం అందించాలని ఆదేశించారు. బీసీ వెల్ఫేర్ మంత్రి సవిత దర్యాప్తుకు ఆదేశించారు.

ఇలాంటి సంఘటనలు ముందు కూడా జరిగాయి. జులైలో సత్యసాయి జిల్లా పాపిరెడ్డిపల్లి కేజీబీవీలో 33 మంది బాలికలు సాంబార్ రైస్ తిని అస్వస్థులయ్యారు. సెప్టెంబర్‌లో విజయనగరం ఎస్టీ గురుకులంలో 24 మంది బాలికలు బాధితులయ్యారు. నంద్యాల గురుకుల పాఠశాలలో 20 మందికి పైగా విద్యార్థులు వాంతులు, విరేచనాలతో అల్లాడారు. ఈ సంఘటనలు హైజీన్ లోపాలు, చెడిపోయిన ఆహార సామగ్రి, కాంట్రాక్టర్ నిర్లక్ష్యం వల్ల జరుగుతున్నాయి. కొన్ని హాస్టళ్లలో ప్రభుత్వం నియమించిన వంట మనుషుల నిర్లక్ష్యం కూడా ఉంది.

ప్రభుత్వ పనితీరు, వ్యవస్థా పరమైన లోపాలు?

పునరావృత సంఘటనలు ప్రభుత్వ పనితీరును ప్రశ్నార్థకం చేస్తున్నాయి. తక్షణ స్పందన ఉన్నప్పటికీ అమలు లోపం జరుగుతోంది. సీఎం, మంత్రులు దర్యాప్తుకు ఆదేశిస్తున్నారు. సాంపిల్స్ టెస్టింగ్ చేస్తున్నారు. కానీ మధ్యవర్తి నివేదికలు మాత్రమే వస్తున్నాయి. పూర్తి రిపోర్టులు లేవు. శిక్షలు అమలు కావట్లేదు.

రాజకీయ విమర్శలు

వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ "క్రిమినల్ నెగ్లిజెన్స్" అని ఆరోపిస్తోంది. గిరిజన మంత్రి గుమ్మడి సంధ్యారాణి "జ్వరం వస్తే నాకేమి సంబంధం" అని అనడం వివాదాస్పద మైంది. ఇది బాధ్యతారాహిత్యాన్ని సూచిస్తుంది.

బడ్జెట్ రూ.2,500 కోట్లు ఉన్నప్పటికీ, క్రమం తప్పకుండా తనిఖీలు, డిజిటల్ మానిటరింగ్ లేవు. కాంట్రాక్టర్లపై నియంత్రణ లేకపోవడం, సిబ్బంది కొరత మూల కారణాలు అవుతున్నాయి.

ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో ప్రభుత్వానిది వైఫల్యమేనని చెప్పాలి. ఎన్నికల హామీలు ‘స్వర్ణాంధ్ర’ ప్రకారం సంక్షేమం మెరుగు పరచాలి. కానీ పునరావృత ఘటనలు రాజకీయ ఆటలకు ఆధారం అవుతున్నాయి. తల్లిదండ్రులు, ప్రజా సంఘాలు విమర్శను తిప్పికొట్టాలంటే ప్రభుత్వ పనితీరులో సంక్షేమ హాస్టళ్లపై మార్పు రావాలి. ఎన్‌హెఆర్‌సి వంటి సంస్థలు దర్యాప్తు చేపట్టాలి. లేకపోతే విద్యార్థుల భద్రత ప్రమాదంలో పడుతుంది.

ఈ సంఘటనలపై ఎవరి అభిప్రాయం ఏమిటి?

గుంటూరు జిల్లా కలెక్టర్, అధికారులు హాస్టల్ కిచెన్, సానిటేషన్ పరిశీలించారు. మంత్రి కందుల దుర్గేశ్ "అసాధారణం" అని తీవ్రంగా ఆగ్రహించి, పునరావృతం కాకుండా చర్యలు తీసుకోవాలని ఆదేశించారు. వై.ఎస్.ఆర్.కాంగ్రెస్ నేతలు ప్రభుత్వం నిర్లక్ష్యం చేస్తోందని విమర్శించారు. ఈ ఘటన తర్వాత రాష్ట్రవ్యాప్తంగా హాస్టళ్ల లో సానిటేషన్ డ్రైవ్ ప్రారంభమైంది. తల్లిదండ్రులు భయపడుతున్నారు. ఎన్‌ఎచ్‌ఆర్‌సి దర్యాప్తు డిమాండ్ చేసింది. ప్రభుత్వం ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి డిజిటల్ మానిటరింగ్, క్రమ తనిఖీలు అమలు చేస్తే మంచిది.

12 ఏళ్లుగా రిక్రూట్ మెంట్ లేదు: ఏఐఎస్ఎఫ్

హాస్టళ్లలో వార్డెన్స్, ఇతర సిబ్బందిని నియామకాలు 12 సంవత్సరాలుగా ప్రభుత్వం చేపట్టలేదు. అందుకే పలు సంఘటనలు హాస్టల్స్ లో చోటు చేసుకుంటున్నాయి అని ఏఐఎస్ఎఫ్ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు గుజ్జుల వలరాజు అపేర్కొన్నారు. హాస్టల్ వార్డెన్ కనీసం మూడు హాస్టల్స్ కు ఇన్ చార్జ్ గా ఉంటున్నారని, అందువల్ల సమస్యలను గుర్తించడంలో ఫెయిల్ అవుతున్నాడని చెప్పారు. ఒక ట్రైబల్ బాలికను ఒక వ్యక్తి హాస్టల్ నుంచి బయటకు తీసుకుపోయి లైంగికంగా వేధించాడు. ఇటీవల గుంటూరులోని ఒక హాస్టల్, కడపలోని ఒక గిరిజన సంక్షేమ హాస్టల్ లో ఉన్న ఒక విద్యర్థిని గర్భవతులై ప్రసవించడం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించే విషయమన్నారు. ప్రభుత్వం సరైన చర్యలు తీసుకుని ఉంటే విద్యార్థులకు మంచి ఆహారం, కనీస వసతులు, రక్షణ ఉండేవని, నిర్లక్ష్యం పేద విద్యార్థుల ప్రాణాల మీదకు తెస్తోందన్నారు.

మరణాలు, అస్వస్థతలు, చికిత్స వివరాలు

2024 జూలై 1 నుంచి 2025 అక్టోబర్ వరకు, బీసీ, ఎస్టీ, ఎస్సీ సంక్షేమ హాస్టళ్లు, గురుకులాలు, కేజీబీవీల్లో ఆహారం, నీటి కలుషితత్వం వల్ల విద్యార్థులు బాధితమయ్యారు. క్రింది టేబుల్‌లో తేదీల వారీగా వివరాలు.

తేదీ	స్థలం / సంస్థ	సంఘటన వివరాలు	మరణాలు	అస్వస్థులు	చికిత్స వివరాలు	కారణాలు
జూలై 1, 2025	బీసీ గర్ల్స్ హాస్టల్ (విశాఖపట్నం/ఇతర జిల్లాలు)	ఆహారంలో పురుగులు. హోమ్ మంత్రి వంగలపూడి అనిత తిన్నారు. భోజనంలో పురుగులు.	0	0 (కానీ ప్రమాదం)	ఎలాంటి చికిత్స జరగలేదు. మంత్రి హెచ్చరిక జారీ.	హైజీన్ లోపం, కలుషిత ఆహార సామగ్రి, కిచెన్‌లో పురుగులు.
జూలై 4, 2025	కేజీబీవీ, పుట్టపర్తి జిల్లా	సాంబార్ రైస్ తినడం వల్ల అస్వస్థత.	0	33	స్థానిక ఆసుపత్రుల్లో చికిత్స. వాంతులు, విరేచనాలు.	చెడిపోయిన కూరగాయలు, ఆహార నాణ్యత లోపం.
అక్టోబర్ 2025 (సెప్టెంబర్ చివరి/అక్టోబర్ ప్రారంభం)	కురుపాం గర్ల్స్ గురుకులం, పర్వతీపురం మన్యం జిల్లా	జాండిస్, పచ్చకామెర్లు. 190 మంది అస్వస్థులు.	2 (అంజలి, కల్పన)	190	విజయనగరం, విశాఖ KG హాస్పిటల్‌లలో చికిత్స. యాంటీబయాటిక్స్, కొందరు ICUలో.	కలుషిత నీరు, చెడిపోయిన హారం. హైజీన్ లోపాలు.
అక్టోబర్ 10-11, 2025	అనపర్రు బీసీ బాయ్స్ హాస్టల్, గుంటూరు జిల్లా	కలుషిత ఆహారం. 56 మంది అస్వస్థులు, 47 హాస్పిటల్ చేరారు.	0	56 (3 ICUలో)	గుంటూరు GGHలో చికిత్స, స్టూల్ కల్చర్ టెస్టులు, RRT మానిటరింగ్, ముగ్గురు ICUలో కొనసాగుతున్నారు.	చెడిపోయిన ఆహారం, కలుషిత నీరు; కాంట్రాక్టర్ నిర్లక్ష్యం.
అక్టోబర్ 12-15, 2025	విశాఖ KG హాస్పిటల్ (గురుకులాల నుంచి)	జాండిస్, పచ్చకామెర్లతో వందలాది మంది.	0 (కానీ మరణాల ప్రమాదం)	100+	KG హాస్పిటల్‌లో చికిత్స, ల్యాబ్ టెస్టులు, YSRCP నేతలు సందర్శన.	హాస్టల్ ఆహారం/నీటి కలుషితత్వం; ప్రభుత్వ నిర్లక్ష్యం.

ఈ సంఘటనల్లో మొత్తం 2 మరణాలు, 379 పైన అస్వస్థులుగా నమోదయ్యారు. చికిత్సలు సాధారణంగా స్థానిక/జిల్లా GGHల్లో జరిగాయి. వాంతులు, విరేచనాలకు హైడ్రేషన్, యాంటీబయాటిక్స్, ల్యాబ్ టెస్టులు (స్టూల్ కల్చర్, వాటర్ టెస్టింగ్). తీవ్ర కేసుల్లో ICU కొరత లేకపోవడం సానుకూలం. కానీ ఆలస్య చికిత్స వల్ల మరణాలు జరిగాయి.

మూడు దర్యాప్తులు ప్రారంభమయ్యాయి (గుంటూరు, కురుపాం, పుట్టపర్తి). ఒక్కటి కూడా పూర్తి కాలేదు. మధ్యవర్తి నివేదికలు మాత్రమే (స్టూల్ టెస్టులు, వాటర్ రిపోర్టులు) వచ్చాయి.

ప్రజా ఆందోళనలు

ఈ విషాదాలు విద్యార్థుల భవిష్యత్తును బెంబేలెత్తిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వం డిజిటల్ మానిటరింగ్, శిక్షాత్మక చర్యలు, NHRC సూచనలు అమలు చేస్తే మాత్రమే మార్పు వస్తుంది. లేకపోతే ఈ పునరావృతం రాజకీయ ఆటలకు ఆధారం అవుతుంది. ప్రజలు, పార్టీలు ఐక్యంగా ఒత్తిడి చేస్తేనే న్యాయం లభిస్తుంది.