మార్కాపురంలో దొనకొండ చేర్చడం వెనుక ఎవరి స్వార్థం ఎంత?

ప్రజల డిమాండ్లు vs ప్రభుత్వ నిర్ణయాలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 2025 నవంబర్ 27న జారీ చేసిన జీవో ఆర్టీ నెం. 1497 ప్రకారం మార్కాపురం జిల్లా ఏర్పాటుకు ప్రాథమిక నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. ఈ జిల్లాలో మార్కాపురం, కనిగిరి రెవెన్యూ డివిజన్లు ఉంటాయి. ఇందులో ఎర్రగొండపాలెం, మార్కాపురం, కనిగిరి, గిద్దలూరు మండలాలు ఉంటాయి. మార్కాపురం ప్రాంతవాసులు ఈ నిర్ణయాన్ని స్వాగతిస్తున్నప్పటికీ, దర్శి నియోజకవర్గం మొత్తాన్ని చేర్చాలని డిమాండ్ చేస్తున్నారు. దొనకొండ (మార్కాపురం నుంచి 25 కి.మీ. రైలు ప్రయాణం మాత్రమే), కురిచేడు (45 కి.మీ.) మండలాలను చేర్చడం ద్వారా పారిశ్రామిక అభివృద్ధి, ఉపాధి అవకాశాలు పెరుగుతాయని వారి వాదన.

అయితే ప్రకాశం జిల్లా నుంచి కనిగిరి, గిద్దలూరు, ఎర్రగొండపాలెం, మార్కాపురం నియోజకవర్గాలను మాత్రమే తీసుకుని, దర్శి నియోజకవర్గాన్ని ప్రకాశం జిల్లాలోనే ఉంచాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఇది స్థానికుల డిమాండ్లను పట్టించుకోకపోవడమేనని విమర్శలు వస్తున్నాయి. మార్కాపురం ఎమ్మెల్యే కందుల నారాయణరెడ్డి సైతం దర్శి మండలంలోని దొనకొండ ప్రాంతాన్ని భాగంగా చేర్చాలని కోరారు. శ్రీశైలం మండలాన్ని చేర్చడంపై కూడా ఆక్షేపణలు వచ్చాయ. ఎందుకంటే అక్కడ శ్రీ భ్రమరాంబ మల్లికార్జున స్వామి దేవాలయం ఉంది. ఈ నిర్ణయాల వెనుక రాజకీయ స్వార్థాలు ఉన్నాయని స్థానిక రైతు నాయకులు, సీపీఐ నాయకులు ఆరోపిస్తున్నారు.

బ్రిటీష్ కాలంలో నిర్మించిన విమానాశ్రయం

పారిశ్రామిక హబ్, హామీలు, వాస్తవాలు

దొనకొండను పారిశ్రామిక కారిడార్‌గా అభివృద్ధి చేస్తామని ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ ఇండస్ట్రియల్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ కార్పొరేషన్ (ఏపీఐఐసీ) 2025 జూలైలో 380 ఎకరాల ఇండస్ట్రియల్ పార్క్‌కు ఆర్‌ఎఫ్‌పీ జారీ చేసింది. ఇది పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్టనర్‌షిప్ (పీపీపీ) మోడల్‌లో అభివృద్ధి చేయబడుతుంది. ఇందులో ప్లగ్ అండ్ ప్లే ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, రోడ్లు, విద్యుత్, నీటి సరఫరా వంటి సదుపాయాలు ఉంటాయి. ప్రాజెక్ట్ పూర్తికి 36 నెలల గడువు నిర్దేశించారు.

సీఐఐ పార్టనర్‌షిప్ సమ్మిట్ 2025లో ప్రకాశం జిల్లాకు సంబంధించి మూడు ఎమ్‌వోయూలు సంతకం అయ్యాయి. ఏపీ సన్‌రైజ్ ఎనర్జీ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ (రూ.1,800 కోట్లు, 500 ఉద్యోగాలు), భారత్ డైనమిక్స్ లిమిటెడ్ (బీడీఎల్) (రూ.1,200 కోట్లు, 1,400 ఉద్యోగాలు), ఎస్‌హెచ్ ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ (రూ.210 కోట్లు, 3,000 ఉద్యోగాలు). బీడీఎల్ దొనకొండలో మాన్యుఫాక్చరింగ్ యూనిట్ ఏర్పాటు చేయనుంది. అదనంగా రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్ గంగ దొనకొండలో 799.40 ఎకరాలలో కంప్రెస్డ్ బయోగ్యాస్ (సీబీజీ) ప్లాంట్ ఏర్పాటుకు భూమి కేటాయించబడింది. అయితే ఇది అటవీ శాఖ, రెవెన్యూ శాఖల మధ్య వివాదానికి దారితీసింది.

ప్రస్తుతం, దొనకొండ పారిశ్రామిక కారిడార్‌పై నేరుగా సంతకమైన ఎమ్‌వోయూలు మూడు మాత్రమే. కానీ రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా మూలపేట, లేపాక్షి, కుప్పం వంటి క్లస్టర్లతో పాటు దొనకొండను కూడా అభివృద్ధి చేయాలని ప్రభుత్వం ప్రణాళికలు రూపొందించింది. భవిష్యత్తులో ఏరోస్పేస్, డిఫెన్స్, గ్రీన్ ఎనర్జీ సెక్టర్ల నుంచి మరిన్ని కంపెనీలు రావచ్చని అంచనాలు ఉన్నాయి. ఇవి సుమారు 5,000-10,000 ఉద్యోగాలు సృష్టించవచ్చు.

దొనకొండ ప్రాంతంలో ఖాళీగా ఉన్న భూములు

నాయకుల భూమి కొనుగోళ్లు

దొనకొండ ప్రాంతంలో రాజకీయ నాయకులు భూములు కొనుగోలు చేయడం కొత్తేమీ కాదు. 2015లో వైఎస్సార్‌సీపీ కడప ఎంపీ అవినాష్ రెడ్డి (మాజీ సీఎం జగన్ బంధువు) తన కుటుంబ సభ్యుల పేరుతో 383.89 ఎకరాలు కొనుగోలు చేశారు. దొనకొండను రాజధానిగా చేస్తారనే అంచనాలతో ఈ కొనుగోలు జరిగింది. అయితే టీడీపీ ప్రభుత్వం దాన్ని మార్చడంతో భూమి ధరలు పడిపోయాయి. ఇటీవల కాలంలో ప్రకాశం జిల్లాలో భూమి స్వాధీనాలపై విమర్శలు వచ్చాయి. ముఖ్యంగా 8,000 ఎకరాలు బలవంతంగా స్వాధీనం చేసుకుంటున్నారని వైఎస్సార్‌సీపీ నాయకులు ఆరోపించారు.

చారిత్రక బౌద్ధానికి ఈ స్తూపం తీపి గుర్తు.

కొనుగోళ్ల వెనుక స్వార్థాలు స్పష్టం

పారిశ్రామిక అభివృద్ధి హామీలతో భూమి ధరలు పెరిగి నాయకులు లాభాలు పొందుతారు. రిలయన్స్ ప్లాంట్ వివాదం వంటివి భూమి కేటాయింపులలో అసమానతలను చూపుతున్నాయి. ఇది స్థానిక రైతులకు నష్టం కలిగిస్తుంది. ఎందుకంటే మెట్ట ప్రాంతంలో వ్యవసాయం ఇప్పటికే కష్టం. ప్రభుత్వం పారదర్శకంగా వ్యవహరించాల్సిన అవసరం ఉంది. లేకపోతే ఈ హామీలు కేవలం రాజకీయ స్వార్థాలకు సాధనాలుగా మిగిలిపోతాయి.

ఈ ప్రాంత అభివృద్ధి స్థానికులకు ఉపాధి, మౌలిక సదుపాయాలు అందించాలి. కానీ రాజకీయ స్వార్థాలు అడ్డుపడకుండా చూడటం అవసరం. ప్రభుత్వం ప్రజల డిమాండ్లను పరిగణనలోకి తీసుకుని, పారదర్శక పాలనను నిర్ధారించాలి.