అమరావతిలో దౌర్జన్యంగా భూమి ఆక్రమణలు

దౌర్జన్యం ఎలా జరిగింది?

మందడం గ్రామంలో సర్వే నెంబర్ 225/1కు చెందిన భూమి జమలయ్యకు 40 సెంట్లు, శరత్ కుమార్‌కు 30 సెంట్లు సీడ్ యాక్సెస్ రోడ్డుకు అనుసంధానంగా ఈ-3 రోడ్డు వెంట ఉంది. ఈ భూములకు ఆనుకుని క్యాపిటల్ రీజియన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (సీఆర్‌డీఏ) జీవీ ఎస్టేట్స్ అండ్ హోటల్స్‌కు భూమి కేటాయించింది. అయితే రైతులు తమ భూములను పూలింగ్‌కు ఇవ్వడానికి నిరాకరించారు. దీనిని పట్టించుకోకుండా జీవీ ఎస్టేట్స్ ప్రతినిధులు పొలాల్లోని ఫెన్సింగ్‌ను ప్రొక్లైన్ (ఎక్స్‌కవేటర్)తో తొలగించి ఆక్రమించుకున్నారు. రైతులు ప్రశ్నించినప్పుడు "సీఆర్‌డీఏ మాకు ఇచ్చింది, వాళ్లతో మాట్లాడుకోండి" అని దురుసుగా సమాధానమిచ్చారు.

ఈ దౌర్జన్యానికి రైతులు సెప్టెంబర్ 9న తుళ్లూరు పోలీస్ స్టేషన్‌లో ఫిర్యాదు చేశారు. అయితే పోలీసులు బాధితుల గోడు వినిపించుకోలేదు. పైగా ఆక్రమణదారులు ఇచ్చిన రిపోర్టును ఫైల్ చేసి, రైతుల ఫిర్యాదును పక్కన పడేశారు. తుళ్లూరు స్టేషన్ హౌస్ ఆఫీసర్ దౌర్జన్యకారులకు అండగా నిలిచారని రైతులు ఆరోపిస్తున్నారు. ఇంకా తీవ్రంగా ఆక్రమణదారులను గట్టిగా ప్రశ్నించినందుకు మందడం గ్రామానికి చెందిన తెలుగుదేశం పార్టీ (టీడీపీ) నాయకులు ఫోన్‌లు చేసి బెదిరింపులకు దిగుతున్నారని వారు వాపోయారు.

భూమి పూలింగ్ వ్యవస్థలోని లోపాలు

అమరావతి రాజధాని నిర్మాణం కోసం 2015లో ప్రారంభమైన ల్యాండ్ పూలింగ్ స్కీమ్ (ఎల్‌పీఎస్) రైతులకు భవిష్యత్తు అభివృద్ధి ప్రయోజనాలు హామీ ఇచ్చింది. అయితే ఇది అనేక వివాదాలకు దారితీసింది. ఇటీవల జులై 2025లో నిర్వహించిన గ్రామ సభల్లో రైతులు ఎల్‌పీఎస్ 2.0పై స్పష్టత కోరారు. అధిక పరిహారం డిమాండ్ చేశారు. టీడీపీ నేతలు భూమి సమీకరణలో ఇన్‌సైడర్ ట్రేడింగ్‌కు పాల్పడుతున్నారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఈ సంఘటనలో సీఆర్‌డీఏ భూమి కేటాయింపులు ప్రైవేట్ కంపెనీలకు అనుకూలంగా ఉండటం, రైతుల అభ్యంతరాలను పట్టించుకోకపోవడం వంటివి ఈ వ్యవస్థలోని అసమానతలను చూపిస్తున్నాయి.

ఇది రైతులు వర్సెస్ కార్పొరేట్, రాజకీయ నెక్సస్ మధ్య పోరాటం. రైతులు భూమి ఇవ్వకపోతే దౌర్జన్యం, బెదిరింపులు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తోంది. టీడీపీ నాయకుల జోక్యం రాజకీయ ఒత్తిడిని సూచిస్తుంది. ఇది రాష్ట్రంలోని ప్రస్తుత ప్రభుత్వం (టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ కూటమి) హయాంలో మరింత తీవ్రమవుతున్నట్లు కనిపిస్తోంది. గతంలో వైఎస్‌ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం మూడు రాజధానుల ప్రతిపాదనతో అమరావతిని వివాదాస్పదం చేసింది. కానీ ఇప్పుడు తిరిగి అమరావతి అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నా, రైతుల సమస్యలు పరిష్కారం కావడం లేదు.

న్యాయ వ్యవస్థపై ప్రశ్నలు

తుళ్లూరు పోలీసుల చర్యలు మరింత ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. బాధితుల ఫిర్యాదును నమోదు చేయకపోవడం, ఆక్రమణదారులకు మద్దతు ఇవ్వడం వంటివి పోలీస్ వ్యవస్థలోని రాజకీయ ప్రభావాన్ని బయటపెడుతున్నాయి. ఇది భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 14 (సమానతా హక్కు)కు విరుద్ధం. క్రిటికల్ విశ్లేషణలో ఇటువంటి సంఘటనలు రాష్ట్రంలో 'గుండా రాజ్'ను ప్రోత్సహిస్తున్నాయని చెప్పవచ్చు, ఎందుకంటే అధికార పార్టీ నాయకులు బెదిరింపులకు దిగుతున్నా చర్యలు లేవు.

ఏమి చేయాలి?

ఈ సమస్యలు అమరావతి అభివృద్ధిని ప్రశ్నార్థకం చేస్తున్నాయి. రైతులు భూమి ఇచ్చినా, హామీలు నెరవేరడం లేదు. ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ లేదు, పరిహారం అసమానం. ప్రభుత్వం సీఆర్‌డీఏ కేటాయింపులపై పారదర్శకత తీసుకురావాలి. రైతుల అభ్యంతరాలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. పోలీసులు నిష్పక్షపాతంగా వ్యవహరించాలి. బెదిరింపులపై ఎఫ్‌ఐఆర్ నమోదు చేయాలి. రైతులు హైకోర్టును ఆశ్రయించవచ్చు, ఎందుకంటే భూమి హక్కులు రాజ్యాంగబద్ధం.

ఈ సంఘటన రైతుల బాధలను మరోసారి గుర్తుచేస్తోంది. అభివృద్ధి పేరుతో హక్కులు హరించబడకూడదు. ప్రభుత్వం, రాజకీయ పార్టీలు ఇప్పుడైనా మేల్కొని, న్యాయం చేయాలి. లేకుంటే అమరావతి 'సింగపూర్-స్టైల్' కాకుండా, వివాదాల రాజధానిగా మిగిలిపోతుంది.