అమరావతిలో ట్రాన్స్‌లొకేటెడ్ ట్రీ నర్సరీ

5 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో...

నర్సరీ 5 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో వ్యాపించి ఉంది. ఇది దేశంలోని ఇతర ప్రాజెక్టులతో పోలిస్తే అతిపెద్దది. ఇది అనంతవరం గ్రామంలో సీఆర్డీఏ వారు ఏర్పాటు చేశారు. ఇక్కడి వాతావరణం చెట్ల సంరక్షణకు అనుకూలంగా ఉంది. ప్రస్తుతం 4,000 చెట్లు శాస్త్రీయ పద్ధతుల్లో తరలించి సంరక్షిస్తున్నారు. మరో 4,000 చెట్లను తరలించేందుకు సన్నాహాలు జరుగుతున్నాయి. దీంతో మొత్తం సామర్థ్యం 8,000 చెట్లకు చేరుకోవచ్చు. ఇది అమరావతి రహదారులు, మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణంలో అడ్డంకులుగా ఉన్న చెట్లను సమర్థవంతంగా అక్కడ తొలగించి అవసరమైన చోట నాటేందుకు అవకాశం ఏర్పడింది.

ఈ స్థాయి సామర్థ్యం పట్టణ అభివృద్ధి, పర్యావరణ సమతుల్యతను సాధించడానికి ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయి. సాధారణంగా పట్టణ నిర్మాణాల్లో చెట్లను నరికేస్తారు. కానీ ఇక్కడ తరలింపు విధానం 85-95 శాతం బతికే రేటును సాధిస్తుంది. ఇది శాస్త్రీయ పద్ధతుల విజయాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది ఇతర రాష్ట్రాలకు నమూనాగా నిలుస్తుంది. ముఖ్యంగా క్లైమేట్ చేంజ్ సమయంలో హరిత కవర్‌ను కాపాడటం అవసరం.

ప్రణాళిక

రాజధాని నిర్మాణంలో అడ్డంకులుగా ఉన్న చెట్లను నరకకుండా తరలించి సంరక్షించడం. ఈ చెట్లను రహదారులకు ఇరు వైపులా బఫర్ జోన్లలో, పార్కులలో తిరిగి నాటాలని ప్రణాళిక ఉంది. డిసెంబర్ 2025 నాటికి ఈ ప్రక్రియ పూర్తి చేయాలని లక్ష్యం.

అనంతవరం వద్ద బయోడైవర్సిటీ నర్సరీని కూడా ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఇది 6 నెలల్లో సిద్ధమవుతుంది. ఇక్కడ స్థానిక వాతావరణానికి అనుగుణమైన మొక్కలను పెంచుతారు.

అమరావతిని 'గ్రీన్ సిటీ'గా తీర్చిదిద్దటం దీని ఉద్దేశం. పట్టణీకరణ వల్ల హరిత కవర్ కోల్పోవడం సాధారణ సమస్య. కానీ ఈ ప్రాజెక్టు ద్వారా బయోడైవర్సిటీని కాపాడటం, ఎయిర్ క్వాలిటీని మెరుగుపరచడం సాధ్యమవుతుంది. ఇది యునైటెడ్ నేషన్స్ సస్టైనబుల్ డెవలప్‌మెంట్ గోల్స్ (SDGs)కు అనుగుణంగా ఉంది. ముఖ్యంగా SDG 11 (సస్టైనబుల్ సిటీస్), SDG 15 (లైఫ్ ఆన్ ల్యాండ్).

చెట్టును ఒక చోట నుంచి మరో చోటుకు తరలించేందుకు తవ్వుతున్న వైనం

చెట్ల తరలింపు ప్రక్రియ, సంరక్షణ పద్ధతులు

చెట్టు కొమ్మలను తొలగించి బరువు తగ్గించడం. రసాయనాలు పూయడం, కందకం తవ్వి వేర్లను కత్తిరించడం. తల్లి వేరును సంరక్షించడం వంటి శాస్త్రీయ దశలు అనుసరిస్తారు. ఇది అమరావతి అభివృద్ధి సంస్థ (ADC) ఉద్యాన విభాగం ఆధ్వర్యంలో జరుగుతుంది. 85-95 శాతం చెట్లు బతుకుతాయని అంచనా. ఇది అంతర్జాతీయ స్టాండర్డులకు సమానం.

ఈ పద్ధతులు ట్రీ ట్రాన్స్‌లొకేషన్ టెక్నాలజీలో పురోగతిని ప్రతిబింబిస్తాయి. సాధారణంగా పాత చెట్ల తరలింపు సవాలుగా ఉంటుంది. కానీ ఇక్కడి విజయం రేటు పర్యావరణ ఇంజినీరింగ్‌లో భారత్ పురోగతిని చూపుతుంది. అయితే దీర్ఘకాలిక మానిటరింగ్ అవసరం. ఎందుకంటే వాతావరణ మార్పులు సర్వైవల్‌ను ప్రభావితం చేయవచ్చు.

చెట్ల రకాలు, వయస్సు

రావి, మర్రి, ఉసిరి, మారేడు, బౌహినియా, లెగాస్టోమియా వంటి స్థానిక, ఔషధ జాతులు ఉన్నాయి. చెట్లు 10 ఏళ్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు గలవి ఉన్నాయి. ఇవి పర్యావరణ వ్యవస్థకు ముఖ్యమైనవి. ఒక్కో చెట్టుకు రూ. 6,000 నుంచి 7,000లు ఖర్చు అవుతుంది. ఇదే కొత్తగా 10 ఏళ్ల చెట్టు కొనుగోలు చేయాలంటే కనీసం లక్ష ఖర్చు పెట్టాలి.

ఇది ఆర్థికంగా సమర్థవంతం. పాత చెట్లు కార్బన్ సీక్వెస్ట్రేషన్, షేడ్, బయోడైవర్సిటీలో ఎక్కువ ప్రయోజనాలు ఇస్తాయి. ఇది సర్క్యులర్ ఎకానమీ సూత్రాలను అనుసరిస్తుంది. చెట్లను 'వేస్ట్'గా చూడకుండా రీయూజ్ చేస్తుంది. అయితే మొత్తం ప్రాజెక్టు ఖర్చు (సుమారు 2.8 కోట్లు అవుతుందని అంచనా. 4,000 చెట్లకు) ప్రభుత్వ బడ్జెట్‌లో భాగంగా పరిగణించాలి.

పొలిటికల్ సందర్భం...

2017లో ప్రారంభమైన నర్సరీ వైఎస్సార్సీపీ ప్రభుత్వం (2019-2024) కాలంలో నిర్లక్ష్యానికి గురైంది. దీంతో మొక్కలు చెట్లుగా మారాయి. ప్రస్తుత కూటమి ప్రభుత్వం (టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ) దీనిని పునరుద్ధరించింది.

ఆంధ్రప్రదేశ్ మంత్రి నారాయణ ఇటీవల పరిశీలించారు. పర్యావరణ ప్రాధాన్యత కోసం ఈ చెట్లను పెంచి తిరిగి నాటే కార్యక్రమాన్ని చేపట్టినట్లు నారాయణ తెలిపారు.

ఈ కార్యక్రమం పొలిటికల్ మార్పుల ప్రభావాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది. వైఎస్సార్సీపీ కాలంలో రాజధాని పనులు నిలిచిపోవడం వల్ల పర్యావరణ నష్టం జరిగింది. కానీ కూటమి ప్రభుత్వం దీనిని పునరుద్ధరించడం సానుకూలం. అయితే పొలిటికల్ స్థిరత్వం లేకుండా ఇటువంటి ప్రాజెక్టులు ప్రమాదంలో పడతాయి. ఇది అమరావతి అభివృద్ధిని పొలిటికల్ అజెండాగా చూపుతుంది. కానీ పర్యావరణ లాభాలు అన్ని పార్టీలకు ప్రయోజనకరం.

ప్రభావం, సవాళ్లు

అమరావతిని హరిత నగరంగా మార్చడం, బయోడైవర్సిటీ కాపాడటం, స్థానిక ఉద్యోగాలు సృష్టించడం ప్రభుత్వ ధ్యేయం. డిసెంబర్ 2025 డెడ్‌లైన్ పూర్తి చేయడం, దీర్ఘకాలిక సంరక్షణ, వాతావరణ మార్పుల ప్రభావం తట్టుకుని ముందుకు సాగటం అవసరం.

ఈ నర్సరీ భారత్‌లో పట్టణ గ్రీనింగ్ మోడల్‌గా నిలుస్తుంది. ఇది ఆర్థిక, పర్యావరణ, సామాజిక ప్రయోజనాలను సమతుల్యం చేస్తుంది. కానీ ప్రభుత్వానికి సమాజ సహకారంపై విజయం ఆధారపడి ఉంటుంది. భవిష్యత్తులో ఇటువంటి ప్రాజెక్టులు AI, డ్రోన్ టెక్నాలజీలతో మరింత సమర్థవంతంగా ముందుకు సాగుతాయి.

ఎక్కడా చేపట్టని కార్యక్రమం

ట్రాన్స్‌లొకేటెడ్ ట్రీ నర్సరీ గురించి ఫీల్డ్ ఆఫీసర్ లోపింటి ఈశ్వరరావు మాట్లాడుతూ చెట్లను ఒక చోట తొలగించి మరో చోట భద్రపరిచి తిరిగి నాటడం అంటే మాటలు చాలవన్నారు. సీఆర్డీఏ వారు ఈ నర్సరీని మోడల్ నర్సరీగా తీర్చి దిద్దుతోందన్నారు. ప్రస్తుతం 4వేల చెట్లు ఉన్నాయని, మరో 4వేల చెట్లు రెడీ చేస్తున్నామన్నారు. అమరావతిని గ్రీన్ ఫీల్డ్ సిటీగా తీర్చి దిద్దటంలో భాగంగా ఈ కార్యక్రమం చేపట్టినట్లు చెప్పారు.