అమరావతి అభివృద్ధికి మూడవ సంస్థ

మూడవ సంస్థ నేపథ్యం

అమరావతి రాజధాని నిర్మాణం 2014లో ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి భూసేకరణ, నిధుల సమీకరణ, చట్టపరమైన అడ్డంకుల వంటి సవాళ్లు ఎదుర్కొంది. ఇప్పటికే 14 సంస్థలు వివిధ పేర్లతో రిజిస్టర్ అయ్యాయి. ఈ మూడవ సంస్థ ఏర్పాటు, ప్రాజెక్టుల అమలులో పారదర్శకత, వేగాన్ని నిర్ధారించడానికి జరిగింది. ఇది ప్రభుత్వం, ఏపీసీఆర్‌డీఏ పర్యవేక్షణలో పనిచేస్తూ పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్ట్‌నర్‌షిప్ (పీపీపీ) మోడల్‌లను ప్రోత్సహిస్తుంది.

గ్రీన్‌ఫీల్డ్ ఎయిర్‌పోర్ట్ నుంచి ఇన్నర్ రింగ్ రోడ్ వరకు...

ఈ స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్‌కు అప్పగించిన ప్రాజెక్టులు అమరావతిని అంతర్జాతీయ స్థాయి స్మార్ట్ సిటీగా మార్చడానికి కీలకం. ఇవి ఎల్‌పీఎస్ 2.0 రెండవ దశలో భాగం.

గ్రీన్‌ఫీల్డ్ ఎయిర్‌ పోర్ట్: అమరావతి సమీపంలో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం 5,000 ఎకరాల్లో నిర్మాణం.

ఎన్‌టీఆర్ విగ్రహం: తెలుగుదేశం పార్టీ స్థాపకుడు, ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు మామ ఎన్.టి. రామారావు విగ్రహం.

స్మార్ట్ ఇండస్ట్రీస్: 2,500 ఎకరాల్లో గ్రీన్ అండ్ స్మార్ట్ ఇండస్ట్రియల్ జోన్.

ఐకానిక్ వంతెన: కృష్ణా నది మీద ప్రత్యేక బ్రిడ్జ్.

స్పోర్ట్స్ సిటీ: 2,500 ఎకరాల్లో క్రీడా కాంప్లెక్స్, గోపిచంద్ బ్యాడ్మింటన్ అకాడమీ (12 ఎకరాలు), ఎంఎస్‌కే ప్రసాద్ క్రికెట్ అకాడమీ (12 ఎకరాలు).

రివర్ ఫ్రంట్ డెవలప్‌మెంట్: కృష్ణా నది ఇరు వైపులా వాల్స్ నిర్మించే కార్యక్రమం

రోప్‌వే: నగర రవాణా వ్యవస్థలో భాగం.

ఇన్నర్ రింగ్ రోడ్: అంతర్గతంగా ఇన్నర్ రింగ్ రోడ్డును ప్రభుత్వం చేపట్టనుంది.

ప్రభుత్వం లేదా ఏపీసీఆర్‌డీఏ గుర్తించిన ఇతర ప్రాజెక్టులను కూడా ఈ సంస్థ చేపడుతుంది. మొత్తంగా, 30,000-45,000 ఎకరాల అదనపు భూమి సేకరణకు ఈ ప్రాజెక్టులు ముడిపడి ఉన్నాయి.

పెద్ద క్యాపిటల్, బలమైన బోర్డు

స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్‌కు మొదటి ఆధికారిక క్యాపిటల్ రూ. 10 కోట్లు, పెయిడప్ షేర్ క్యాపిటల్ రూ. 1 కోటి. 10 లక్షల ఈక్విటీ షేర్లు, ఒక్కొక్కటి రూ. 10 విలువతో కేటాయించారు. బోర్డు డైరెక్టర్ల నిర్ణయంతో ధర పెంచకుండా ఉంచాలని ఆదేశాలు. ఈ కొత్త సంస్థలో దాదాపు మొత్తం యాజమాన్యం (99.99%) ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నియంత్రణలో ఉంటుంది. ఈ ప్రభుత్వం తరపున ఎమ్‌ఏయూడీ శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి (Chief Secretary) ప్రతినిధిగా వ్యవహరిస్తారు. అంటే ఈ సంస్థలో ప్రభుత్వానికి దాదాపు పూర్తి నియంత్రణ ఉంటుంది.

మిగిలిన చిన్న భాగం (0.01 శాతం) షేర్లు ఏపీ క్యాపిటల్ రీజియన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (APCRDA), ఇతర ప్రభుత్వ అధికారులకు కేటాయించబడతాయి. ఇది సాంకేతికంగా (technical requirement) చేయబడుతుంది. ఎందుకంటే కంపెనీ ఏర్పాటు చేయడానికి కనీసం ఇద్దరు షేర్‌హోల్డర్లు అవసరం.

బోర్డు ఆఫ్ డైరెక్టర్లలో ఎమ్‌ఏయూడీ ముఖ్య కార్యదర్శి నాన్-ఎగ్జిక్యూటివ్ చైర్‌పర్సన్‌గా ఉంటారు. ఇతర డైరెక్టర్లు, ఫైనాన్స్, ఎనర్జీ, ట్రాన్స్‌పోర్ట్, ఇండస్ట్రీస్ శాఖల ముఖ్య కార్యదర్శులు, ఏపీసీఆర్‌డీఏ కమిషనర్ ఉంటారు. అదనంగా ముగ్గురు ఇండిపెండెంట్ డైరెక్టర్లను ఎన్నుకునే అవకాశం కల్పించారు. ఈ నిర్మాణం వివిధ శాఖల నిపుణతను ఏకీకృతం చేసి, ప్రాజెక్టుల అమలును సమర్థవంతం చేస్తుంది.

పూర్తి జీవన చక్రం పర్యవేక్షణ

ఈ స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్ ప్రాజెక్టుల పూర్తి జీవన చక్రాన్ని అభివృద్ధి నుంచి నిర్వహణ వరకు చూసుకుంటుంది. ముఖ్య బాధ్యతలు

నిధుల సమకూరణ: అవసరమైన ఫండ్స్ సేకరణ, భూములు మార్గేజ్ చేయడం, యూజర్ చార్జీలు వసూలు.

ప్రాజెక్ట్ రూపకల్పన: కొత్త ప్రాజెక్టులకు డీపీఆర్‌లు (డీటెయిల్డ్ ప్రాజెక్ట్ రిపోర్ట్స్) తయారు చేయడం.

అమలు మోడల్స్: పీపీపీ, ఇంజనీరింగ్-ప్రొక్యూర్‌మెంట్-కన్‌స్ట్రక్షన్ (ఈపీసీ), హైబ్రిడ్ మోడల్స్ (ఎచ్‌ఎం) ద్వారా కాంట్రాక్టర్లకు బాధ్యతలు అప్పగించడం.

పత్రాల తయారీ: ప్రభుత్వం ఆమోదించిన ప్రాజెక్టుల అమలుకు అన్ని డాక్యుమెంట్లు సిద్ధం చేయడం.

పీపీపీ ప్రణాళిక: పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్ట్‌నర్‌షిప్‌లో ప్రాజెక్టు నిర్వహణ ప్లాన్‌లు.

కార్పొరేట్ ఎంపిక: ప్రాజెక్టుల అమలుకు కార్పొరేట్ సంస్థలను ఎంపిక చేసుకోవడం.

ఈ సంస్థ ఆర్థిక అంశాలు, అప్పులు, చెల్లింపులు, నిర్మాణం, నిర్వహణలన్నీ పర్యవేక్షిస్తూ, అమరావతిని 'ఫ్యూచరిస్టిక్ సస్టైనబుల్ స్మార్ట్ సిటీ'గా మార్చడానికి కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

అమరావతి 2.0 విస్తరణలు

ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు నేతృత్వంలో అమరావతి అభివృద్ధికి రూ. 49,040 కోట్ల ప్రాజెక్టులు, 68 టెండర్లు ఫైనలైజ్ అయ్యాయి. 16 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్ల ఇసుక సేకరణకు ఆమోదం, 20,494 ఎకరాల అదనపు భూమి సేకరణ (వైకుంఠాపురం, పెదమడ్డూరు మొదలైన గ్రామాల్లో) జరుగుతున్నాయి. 65 ఎకరాలు కెఐఎంఎస్ మెడికల్ (25 ఎకరాలు), ఫారెన్సిక్ సైన్స్ ల్యాబ్ (5 ఎకరాలు) వంటి సంస్థలకు కేటాయించారు.

అయితే రైతుల ఆందోళనలు, హైకోర్టు కేసులు (343.36 ఎకరాల భూసేకరణ రద్దు వంటివి) సవాళ్లుగా ఉన్నాయి. ప్రపంచ బ్యాంకు నిధులతో ముడిపడిన ఈ ప్రాజెక్టుల్లో పారదర్శకత, రైతుల హక్కులు కాపాడటం కీలకం. ఈ మూడవ సంస్థ ఏర్పాటు, అమరావతి అభివృద్ధికి కొత్త ఊపిరి పోస్తుందని అధికారులు ఆశాభాసం వ్యక్తం చేశారు.