ఉండవల్లి వద్ద రూ.595 కోట్లతో రెండో ఎత్తిపోతల పథకం
అమరావతికి వరద ముప్పు తొలగించేందుకు ఉండవల్లి వద్ద రెండో ఎత్తిపోతల పథకం పనులు త్వరలో మొదలు కానున్నాయి.
ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని అమరావతిని కొండవీటి వాగు వరదల నుంచి శాశ్వతంగా కాపాడేందుకు ప్రభుత్వం ఉండవల్లి వద్ద రెండో ఎత్తిపోతల పథకాన్ని చేపట్టనుంది. రూ.595.01 కోట్ల వ్యయంతో నిర్మించనున్న ఈ ప్రాజెక్టు 8,400 క్యూసెక్స్ సామర్థ్యం కలిగి, మొదటి పథకంతో కలిపి మొత్తం 12,350 క్యూసెక్స్ వరద నీటిని కృష్ణా నదిలోకి పంపనుంది. వరల్డ్ బ్యాంక్ (WB), ఆసియన్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ (ADB) సూచనల మేరకు రూపొందిన ఈ పథకం అమరావతి సస్టైనబుల్ క్యాపిటల్ సిటీ డెవలప్‌మెంట్ ప్రాజెక్ట్ (ASCCDP)లో కీలక భాగం.
కొండవీటి వాగు (29 కి.మీ. పొడవు) మాన్సూన్‌లో 470 క్యూమెక్స్ వరకు నీటిని తీసుకువచ్చి, పలవాగు, కోటెళ్ళ వాగులతో కలిసి రాజధాని ప్రాంతాన్ని ముంచెత్తుతుంది. 2018లో రూ.237 కోట్లతో నిర్మించిన మొదటి లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ స్కీమ్ (LIS) 5,000 క్యూసెక్స్ సామర్థ్యంతో పరిమితమైంది. 2024లో రెండుసార్లు సంభవించిన వరదలు WB, ADB ఆందోళనకు కారణమయ్యాయి. రూ.15,000 కోట్ల రుణాలు ఆమోదించిన ఈ బ్యాంకులు వరద నివారణ లేకుండా మిగతా పనులు ముందుకు సాగకూడదని హెచ్చరించాయి.
ప్రకాశం బ్యారేజీ సమీపంలోని ఉండవల్లి వద్ద నిర్మించనున్న ఈ ఫ్లడ్ పంపింగ్ స్టేషన్-2, 1/100 సంవత్సరాల వరద (222 మి.మీ./24 గంటలు)ను నిర్వహించగలదు. అమరావతి డెవలప్‌మెంట్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ (ADCL) చేపట్టిన పనులు డిజైన్, నిర్మాణం, టెస్టింగ్, కమిషనింగ్‌తోపాటు 15 సంవత్సరాల మెయింటెనెన్స్‌ను కలిగి ఉంటాయి. డీటెయిల్డ్ ప్రాజెక్ట్ రిపోర్ట్ (DPR) సిద్ధమై టెండర్లు పిలిచారు.
ఈ పథకం వల్ల రాజధాని ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ రక్షణతో పాటు వరద నష్టాలు తగ్గుతాయి. కృష్ణా నుంచి 0.35 TMC నీటిని లిఫ్ట్ చేసి కాలువల మెయింటెనెన్స్‌కు ఉపయోగిస్తారు. అయితే నిర్మాణంలో 41.5 మిలియన్ క్యూబిక్ మీ. మట్టి తొలగింపు, 500-529 చెట్లు నరికివేత, 137 కుటుంబాల వలసలు సవాళ్లుగా ఉన్నాయి. ఎన్విరాన్‌మెంటల్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్లాన్ (EMP) ద్వారా ఈ ప్రభావాలు నియంత్రించనున్నారు.
ఏపీ క్యాబినెట్ ఇటీవల అడ్మినిస్ట్రేటివ్ అనుమతి ఇచ్చింది. అక్టోబర్‌లో రైతులు 40.25 ఎకరాలు ల్యాండ్ పూలింగ్‌కు స్వచ్ఛందంగా ఇవ్వడం సానుకూల సంకేతం. WB రెండో ట్రాన్ష్ ($200 మిలియన్లు) డిసెంబర్‌లో విడుదలైతే పనులు వేగం పుంజుకుంటాయి. 2026 నాటికి పూర్తయితే అమరావతి వరల్డ్ క్లాస్ సిటీగా మారనుంది.
