సామాజిక న్యాయ కోణం మరిచిన ‘తల్లికి వందనం’

కూటమి ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన "తల్లికి వందనం" పథకం పాఠశాల విద్యార్థుల తల్లులకు ఏటా రూ.15,000 ఆర్థిక సాయం అందించడం ద్వారా విద్యను ప్రోత్సహించడం. డ్రాప్‌ అవుట్ రేటును తగ్గించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ పథకం కింద రూ.13,000 తల్లుల బ్యాంకు ఖాతాల్లో జమ చేస్తారు. మిగిలిన రూ.2,000 పాఠశాల అభివృద్ధికి వినియోగిస్తారు.

నిబంధనలు

ఆదాయ పరిమితి: గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నెలవారీ ఆదాయం రూ.10,000, పట్టణ ప్రాంతాల్లో రూ.12,000 మించకూడదు.

ఆస్తి పరిమితులు: మాగాణి 3 ఎకరాలు, మెట్ట భూమి 10 ఎకరాలు, లేదా పట్టణ ప్రాంతాల్లో 1000 చ.అడుగుల స్థలం మించకూడదు. నాలుగు చక్రాల వాహనం ఉండరాదు.

విద్యుత్ వినియోగం: నెలవారీ 300 యూనిట్లు మించకూడదు.

ప్రజా ప్రతినిధులు: సర్పంచ్‌లు, ఎంపీటీసీ, జెడ్పీటీసీ సభ్యులు, ఇతర గౌరవ వేతనం పొందే వారు అనర్హులు.

ఇతర పథకాలు: కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉపకార వేతనాలు లేదా ఫీజు రీయింబర్స్‌మెంట్ పొందే వారు అనర్హులు.

హాజరు: విద్యార్థులకు కనీసం 75 శాతం హాజరు తప్పనిసరి.

ఆధార్ లింకింగ్: తల్లి బ్యాంకు ఖాతా ఆధార్, NPCIతో లింక్ అయి ఉండాలి.

సర్పంచ్‌లు, ఎంపీటీసీ, జెడ్పీటీసీ సభ్యులు నెలకు రూ.3,000 నుంచి రూ.6,000 గౌరవ వేతనం పొందుతారు. ఈ సొమ్ము వారి జీవనోపాధికి దోహదపడనప్పటికీ, ప్రభుత్వం వీరిని "ఉద్యోగులు"గా వర్గీకరించింది. వారి పిల్లలను పథకం నుంచి మినహాయించింది.

సర్పంచ్‌ల కుటుంబాల ఆర్థిక ఇబ్బందులు

అనంతపురం జిల్లా గుంతకల్లు మండలం నేలగొండ గ్రామ సర్పంచి పాటిల్ భాగ్యమ్మ వంటి అనేక సర్పంచ్‌లు పేదరికంలో ఉన్న కుటుంబాల నుంచి వస్తారు. భాగ్యమ్మ భర్త చిన్న రైతు. కుటుంబం నలుగురు సభ్యులతో ఉంది. నెలకు రూ.3,000 గౌరవ వేతనం వారి ఆర్థిక స్థితిని గణనీయంగా మెరుగుపరచలేదు. అయినప్పటికీ ఈ నామమాత్రపు ఆదాయం కారణంగా వారి ఇద్దరు పిల్లలు తల్లికి వందనం పథకం ప్రయోజనాలను కోల్పోయారు. రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా 13,326 మంది సర్పంచ్‌లు, 9,000 మంది ఎంపీటీసీ సభ్యులు, 676 జెడ్పీటీసీ సభ్యులు, 676 మండల పరిషత్ అధ్యక్షులు ఇలాంటి పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటున్నారు. ఈ నిర్ణయం వారి పిల్లల విద్యా అవకాశాలను పరిమితం చేస్తోంది, ఇది వారి ఆర్థిక స్థితికి మరింత భారం అవుతోంది.

సామాజిక వర్గాలపై ప్రభావం

స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల్లో 50 శాతం సీట్లు ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మహిళలకు కేటాయించారు. ఈ సామాజిక వర్గాల నుంచి వచ్చే సర్పంచ్‌లు, ఎంపీటీసీ సభ్యులు చాలామంది ఆర్థికంగా వెనుకబడినవారు. కొందరు ఉపాధి పనులకు కూడా వెళుతున్నారు. కానీ వారి గౌరవ వేతనం వారిని అనర్హులుగా చేస్తోంది. ఈ నిబంధన వారి సామాజిక, ఆర్థిక సాధికారతకు విరుద్ధంగా ఉంది. ఎందుకంటే ఇది వారి పిల్లల విద్యకు అవసరమైన ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడం లేదు.

పేదరికంలో ఉన్నవారికి నిబంధనల భారం

ఆదాయ పరిమితి: గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో రోజుకు రూ.333, పట్టణాల్లో రూ.400 ఆదాయం మించితే పథకం అందదు. కానీ, కూలీలు రోజుకు రూ.500 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సంపాదిస్తారు. దీనివల్ల చాలా పేద కుటుంబాలు అనర్హులుగా మారుతున్నాయి.

ఆస్తి, విద్యుత్ నిబంధనలు: 3 ఎకరాల మాగాణి లేదా 300 యూనిట్ల విద్యుత్ వినియోగం మించిన కుటుంబాలు అనర్హులు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో చిన్న రైతులు లేదా కూలీలకు కొద్దిగా భూమి లేదా విద్యుత్ వినియోగం ఉంటుంది. ఈ నిబంధనలు వారికి పథకం అందకుండా చేస్తున్నాయి.

ఇతర పథకాలతో సంఘర్షణ: ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మైనార్టీ విద్యార్థులు ప్రీమెట్రిక్, పోస్ట్ మెట్రిక్ స్కాలర్షిప్‌లను పొందుతున్న వారు ఉన్నారు. వారిని తల్లికి వందనం పథకం నుంచి మినహాయించారు. ఇది ఆర్థికంగా వెనుకబడిన విద్యార్థులకు డబుల్ శిక్షగా మారుతోంది.

ఆవేదన, అసమానత

సర్పంచ్‌లు, ఇతర ప్రజా ప్రతినిధులు తమ గ్రామాల అభివృద్ధికి కృషి చేస్తుంటారు. వారి కుటుంబాలు ఈ పథకం నుంచి మినహాయింపుకు గురికావడంతో వారిలో నిరాశను తీసుకొచ్చింది. ఉదాహరణకు భాగ్యమ్మ వంటి సర్పంచ్‌లు తమ పిల్లల విద్య కోసం ఆర్థిక సహాయం ఆశించారు. కానీ నామమాత్రపు గౌరవ వేతనం వారిని అనర్హులుగా చేసింది. ఈ నిర్ణయం వారి సామాజిక సేవను శిక్షించినట్లు భావిస్తున్నారు. స్థానిక సంస్థల ప్రజా ప్రతినిధుల సంఘం నేతలు ఈ నిర్ణయాన్ని "అన్యాయం"గా అభివర్ణిస్తూ, ప్రభుత్వం తమను విస్మరిస్తోందని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

గత ప్రభుత్వంతో పోలిస్తే...

వైఎస్ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం అమ్మ ఒడి పథకం కింద సర్పంచ్‌లు, ఇతర ప్రజా ప్రతినిధులను అనర్హులుగా పరిగణించలేదు. వారు పథకం ప్రయోజనాలను పొందారు. అయితే కూటమి ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయం సర్పంచ్‌లను ఉద్యోగుల కేటగిరీలో చేర్చడం ద్వారా వారిని మినహాయించింది. ఇది స్థానిక నాయకులలో అసంతృప్తిని కలిగిస్తోంది.