రాజధాని అసైన్డ్ భూముల రైతులకు పెద్ద ఊరట

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని నగర నిర్మాణం కోసం అసైన్డ్‌ భూములు ఇచ్చిన రైతులకు ప్రభుత్వం ఊరట కలిగించింది. ల్యాండ్‌ పూలింగ్‌లో అసైన్డ్‌ భూములు అప్పగించిన రైతులకు ఇచ్చే రిటర్నబుల్‌ ప్లాట్లను అసైన్డ్‌ కాకుండా పట్టా పేరుతో జారీ చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు సెప్టెంబర్ 17న ఆదేశాలు జారీ చేసింది. రిటర్నబుల్‌ ప్లాట్లలో అసైన్డ్‌ అని ఉండటంతో అవి అమ్ముడుపోవడం లేదని రైతులు ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకెళ్లారు.

రాజధాని నిర్మాణం కోసం 29 గ్రామాలు (29 villages) నుంచి సుమారు 34,281 ఎకరాల భూమిని ల్యాండ్ పూలింగ్ పరిధిలోకి తెచ్చారు. ఆ భూమిని ఇచ్చిన రైతుల సంఖ్య 29,881.

"అసైన్డ్ రైతులు" అన్నది ప్రత్యేక విభాగం — అంటే వారు Assigned lands ఉన్నవారు. భూములపై వీరికి పూర్తి హక్కు ఉండదు. కొన్ని పరిమితులతో ఉండవచ్చు. ప్రభుత్వ అంచనాల ప్రకారం రాజధానికి అసైన్డ్ భూములు ఇచ్చిన రైతులు 10 వేల మందికి పైగానే ఉన్నారు. కానీ మొత్తం ల్యాండ్ పూలింగ్‌లో దాదాపు మూడో వంతు అసైన్డ్ భూములదే అని ప్రభుత్వ రికార్డులు చెబుతున్నాయి.

పట్టా రైతులకు భూమిపై పూర్తి హక్కు (Title deed) ఉంటుంది. ప్రభుత్వ చట్టపరమైన పరిమితులు లేకుండా విక్రయం/అభివృద్ధి చేయవచ్చు. రుణాలు, మార్కెట్ లావాదేవీలకు సులభం.

భూమిని ప్రభుత్వం సామాజిక న్యాయం కోసం (landless poor, SC/ST, backward communities) అప్పగిస్తుంది. చట్టపరంగా వీటిని అమ్మే హక్కు ఉండదు.

ల్యాండ్ పూలింగ్ సమయంలో వీరికి ఇచ్చిన రిటర్నబుల్ ప్లాట్లపై “Assigned” అనే ముద్ర ఉండటంతో అమ్మకానికి ఇబ్బందులు ఎదురయ్యాయి.

ప్రభుత్వం ఇప్పుడు తీసుకున్న నిర్ణయం వల్ల తేడా తొలగిపోతోంది. అసైన్డ్ రైతులకు కూడా ఇప్పుడు “పట్టా” పేరిటే ప్లాట్లు జారీ అవుతాయి.

అంటే రిటర్నబుల్ ప్లాట్‌పై “అసైన్డ్” అనే గుర్తింపు ఉండదు. దీంతో మార్కెట్‌లో వీరి ప్లాట్లు కూడా స్వేచ్ఛగా అమ్ముకోవచ్చు. రుణాలు పొందవచ్చు.