'పంటు' ప్రయాణం..ప్రాణ సంకటం

పంటు అనేది ఒక ప్రత్యేకమైన ఇనుప ప్లాట్‌ఫారమ్ (వేదిక). దీనికి డీజిల్ ఇంజిన్‌తో నడిచే మరపడవ (లాంచీ)ను తగిలించి, భారీ నది పాయపై ఒక ఒడ్డు నుంచి మరో ఒడ్డుకు వాహనాలను, మనుషులను తరలిస్తారు. ఇది కేవలం పడవ ప్రయాణం మాత్రమే కాదు, నది పాయపై తాత్కాలిక వారధి లాంటిది. నిత్యం వేలాది మంది ప్రజలు, కార్లు, లారీలు, ద్విచక్రవాహనాలు ఈ పంటుల సహాయంతో గోదావరిని దాటి, తమ గమ్యస్థానాలకు చేరుతుంటారు. ఈ పంటు ప్రయాణం వల్ల ఎంతో సమయం ఆదా అవుతుంది. వందల కిలోమీటర్ల దూరాన్ని చుట్టిరాకుండా, కొద్ది నిమిషాల్లోనే గోదావరిని దాటేందుకు పంటులు ఉపయోగపడుతుండటంతో, స్థానిక ప్రజలకు, వ్యాపారులకు ఇది ఎంతో కీలకంగా మారింది.

ప్రయాణ సమయాన్ని తగ్గిస్తున్నప్పటికీ, ఈ పంటు ప్రయాణాలపై ఇటీవల ప్రయాణికుల్లో ఆందోళన పెరుగుతోంది. దీనికి ప్రధాన కారణాలు:

తరచుగా సాంకేతికపరమైన సమస్యలు ఈ పంటు ప్రయాణానికి ఇబ్బందికరంగా మారాయి. ప్రయాణికులతో వస్తున్న పంటులు నది మధ్యలో సాంకేతిక లోపంతో నిలిచిపోవడం, ప్రయాణికులు భయబ్రాంతులకు గురికావడం వంటి సంఘటనలు చోటుచేసుకుంటున్నాయి.

సామర్థ్యానికి మించి వాహనాలను, ప్రయాణికులను ఎక్కించడం వల్ల పంటులు ఒక పక్కకు ఒరిగిపోవడం, ప్రమాదకర పరిస్థితులు తలెత్తడంపై ప్రయాణికులు తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

పాపికొండల లాంచీ ప్రమాదం తర్వాత ప్రభుత్వం కఠిన నిబంధనలు (రాత్రి వేళ ప్రయాణాలు నిలిపివేయడం, లైసెన్సులు తప్పనిసరి చేయడం) అమలులోకి తెచ్చినప్పటికీ, రేవుల వద్ద అధికారుల పర్యవేక్షణ కొరవడిందన్న వాదనలు వినిపిస్తున్నాయి.వరదల సమయంలో నిలిపివేతప్రతి ఏటా గోదావరి నదికి వరద ఉధృతి పెరిగినప్పుడు, ముందు జాగ్రత్త చర్యగా అధికారులు పంటు ప్రయాణాలను తాత్కాలికంగా నిలిపివేస్తుంటారు. ఈ నిర్ణయం ప్రజల భద్రతకు అత్యవసరం అయినప్పటికీ, పండుగలు, ఇతర అత్యవసర సమయాల్లో ప్రయాణాలు నిలిచిపోవడం వల్ల తీరప్రాంత ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. గోదావరిపై పంటు ప్రయాణం కేవలం రవాణా సౌకర్యం మాత్రమే కాదు, కోనసీమ సంస్కృతిలో భాగం. ఈ ప్రయాణాల భద్రతపై అధికారులు మరింత దృష్టి సారించి, సాంకేతిక సమస్యలు తలెత్తకుండా చర్యలు తీసుకోవాలని స్థానికులు విజ్ఞప్తి చేస్తున్నారు.

గోదావరి నదిపై వాహనాలను దాటించే పంటుల నిర్వహణ, వాటి భద్రతా ప్రమాణాలపై ప్రయాణికులలో ఆందోళన పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో, ఈ రేవుల వద్ద అమలు చేయాల్సిన నిబంధనలు, అధికారుల పర్యవేక్షణ గురించి వివరాలు కీలకంగా మారాయి. పాపికొండల వద్ద లాంచీ ప్రమాదం తర్వాత, జల రవాణా భద్రతపై ప్రభుత్వం కఠిన నిబంధనలు అమలులోకి తెచ్చింది. పంటు సర్వీసులను కూడా ఆంధ్రప్రదేశ్ మ్యారిటైమ్ బోర్డు (APMB) స్థానిక పోర్టు/రెవెన్యూ అధికారులు పర్యవేక్షిస్తారు.

నిర్వహణ..ధృవీకరణసామర్థ్య ధృవీకరణ (Capacity Certificate) అధికారులు జారీ చేస్తారు. ప్రతి పంటుకు నిర్దిష్టంగా వాహనాలను, ప్రయాణికులను మోయగలిగే సామర్థ్య ధృవీకరణ పత్రాన్ని అధికారులు జారీ చేయాలి. ఈ సర్టిఫికెట్‌లో పేర్కొన్న సంఖ్య కంటే ఒక్క వాహనం లేదా ప్రయాణికుడు ఎక్కువైనా అది నిబంధనల ఉల్లంఘనే అవుతుంది.

ఫిట్‌నెస్ ధృవీకరణ (Fitness Certificate) తప్పనిసరి. పంటు, దానికి అనుసంధానించిన మరపడవ (లాంచీ) ఇంజిన్లు, ఇనుప ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల వర్కింగ్ కండిషన్లు మంచి స్థితిలో ఉన్నాయని నిర్ధారిస్తూ ఏడాదికోసారి లేదా నిర్దిష్ట కాలానికి ఫిట్‌నెస్ సర్టిఫికెట్ పొందడం తప్పనిసరి.

పంటుల నిర్వహణ సంస్థలు తమ సర్వీసులను ఎప్పటికప్పుడు తనిఖీ చేసి, తుప్పు పట్టడం లేదా నిర్మాణ లోపాలు వంటివి తలెత్తకుండా నియంత్రిత మరమ్మతులు చేయించాలి. అంతేకాకుండా కఠిన భద్రతా ప్రమాణాలు (Safety Protocols)ప్రమాదాలను నివారించడానికి అధికారులు ఈ కింది భద్రతా ప్రమాణాలు అమలు చేయాలి.

పంటుపై ఉండే మొత్తం ప్రయాణికులకు సరిపోయే సంఖ్యలో (సామర్థ్య ధృవీకరణ పత్రంలో పేర్కొన్న మేరకు) లైఫ్ జాకెట్లు అందుబాటులో ఉంచాలి.

ఇంజిన్ లేదా వాహనాల నుండి మంటలు చెలరేగితే ఉపయోగించడానికి వీలుగా అగ్నిమాపక యంత్రాలు (Fire Extinguishers) తప్పనిసరిగా ఉంచేలా చేయాలి.

పంటును నడిపే సిబ్బందికి (డ్రైవర్లు/సెలార్లకు) ప్రభుత్వం జారీ చేసిన ధృవీకరించబడిన లైసెన్సులు ఉండాలి. వారికి నదిలోతు, ప్రవాహ వేగంపై పూర్తి అవగాహన ఉండాలి.

గోదావరిపై భద్రతా కారణాల దృష్ట్యా సాధారణంగా రాత్రి 8 గంటల తర్వాత పంటు ప్రయాణాలకు అనుమతి ఇవ్వకూడదు. అధిక లోడ్ నియంత్రణ: రేవుల వద్ద ప్రత్యేకంగా నియమించబడిన సిబ్బంది, సామర్థ్యానికి మించి వాహనాలను, ప్రయాణికులను ఎక్కించకుండా పర్యవేక్షించాలి. అధిక లోడ్ ఉన్నట్లు తేలితే ప్రయాణాన్ని నిలిపివేయాలి.

ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా పంటు సర్వీసులు నడుస్తున్నా, రేవుల వద్ద తనిఖీలు, పర్యవేక్షణ కొరవడటం వల్లే ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయని స్థానిక ప్రజలు ఆరోపిస్తున్నారు. ప్రయాణికుల రద్దీ ఎక్కువగా ఉన్న సమయాల్లో, సామర్థ్యం లెక్కించకుండా వాహనాలు ఎక్కించడం వల్ల పంటులు నది మధ్యలో ప్రమాదకరంగా ఒరిగిపోతున్నాయి. దీనిపై అధికారులు దృష్టి సారించి, రేవుల వద్ద భద్రతా నియమాలు కచ్చితంగా అమలు చేయాలని ప్రయాణికులు డిమాండ్ చేస్తున్నారు.

ఇటీవల ఇలాంటి సమస్యే మళ్లీ తెరపైకొచ్చింది. సాంకేతిక సమస్య కారణంగా పంటు నదిలోనే ఆగిపోయింది. నది మధ్యలో మొరాయించడంతో ప్రయాణికులు అరగంట పాటు భయాందోళన చెందారు. డా.బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లా సఖినేటిపల్లి, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా నర్సాపురం మధ్య వశిష్ట గోదావరి నదిపై ఆదివారం నాడు ఒక పంటుకు త్రుటిలో పెను ప్రమాదం తప్పింది. నది మధ్యలోకి చేరిన తర్వాత ఇంజిన్ మొరాయించింది. దీనిలో సుమారు 80 మంది ప్రయాణికులు ప్రయాణిస్తున్నారు. మరో 20 వాహనాలు కూడా ఈ పంటులో ఉన్నాయి. నర్సాపురం నుంచి సఖినేటిపల్లి వైపు బయలుదేరిన పంటులో నది మధ్యలోకి చేరుకున్న వెంటనే ఇంజిన్‌లో సాంకేతిక సమస్య తలెత్తి పూర్తిగా నిలిచిపోయింది. సముద్రం నుంచి వస్తున్న ఆటుపోట్ల కారణంగా గోదావరిలోకి బలంగా కెరటాలు రావడంతో, నిలిచిపోయిన పంటు వేగంగా ఊగుతూ దిశ మారింది. ఈ ప్రమాదకర పరిస్థితుల్లో, ముఖ్యంగా పిల్లలతో ఉన్న ప్రయాణికులు దాదాపు అరగంట పాటు భయంతో వణికిపోయారు. పంటుకు తాత్కాలిక మరమ్మతులు చేసి బయలుదేర్చడానికి నిర్వాహకులు చేసిన ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యాయి. చివరికి, అదే రేవు నుంచి ప్రయాణికులతో వస్తున్న మరో పంటు సహాయంతో మొరాయించిన పంటుకు తాడు కట్టి లాక్కొచ్చారు. సురక్షితంగా సఖినేటిపల్లి ఒడ్డుకు చేరుకున్న తర్వాత ప్రయాణికులు ఊపిరి పీల్చుకున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో పర్యవేక్షణ, భద్రత వంటి అనేక అంశాలు మరో సారి తెరపైకొచ్చాయి.