నాలుగు గ్రేడ్లుగా పంచాయతీలు
పల్లె పంచాయతీల్లో పట్టణ స్థాయి సౌకర్యాలు సాధ్యమా? పంచాయతీల సంస్కరణలు ప్రజలకు మెరుగైన పాలనా సౌకర్యాలు అందిస్తాయా?
రాష్ట్రంలోని గ్రామ పంచాయతీలను నాలుగు గ్రేడ్లుగా విభజించి, ప్రతి పంచాయతీకి ప్రత్యేక కార్యదర్శి స్థాయి అధికారిని నియమించాలన్న ఉప ముఖ్యమంత్రి పవన్ కల్యాణ్ ప్రకటన గ్రామీణాభివృద్ధి రంగంలో కీలక మార్పులకు నాంది పలికింది. ప్రస్తుత క్లస్టర్ విధానంలో ఉన్న లోపాలను సరిచేస్తూ, 48 ఏళ్ల నాటి సిబ్బంది నమూనాను ఆధునీకరిస్తూ, పంచాయతీల్లో పట్టణ స్థాయి సౌకర్యాలను కల్పించాలన్న లక్ష్యంతో కూటమి ప్రభుత్వం ముందుకు సాగుతోంది. ఈ సంస్కరణలు గ్రామీణ ప్రజల జీవితాలను ఎలా మారుస్తాయి? ఏ విధంగా ఉపయోగపడతాయి?
ఎక్కడ తప్పు జరుగుతోంది?
గతంలో అమలు చేసిన క్లస్టర్ విధానం ప్రకారం, ఒకే కార్యదర్శి రెండు లేదా మూడు గ్రామ పంచాయతీల బాధ్యతలను నిర్వహిస్తున్నారు. దీంతో పరిపాలనలో ఆలస్యం, అసమర్థత ఏర్పడుతోంది. ఉదాహరణకు ఒక గ్రామంలో ప్రజలు సర్టిఫికెట్లు, గ్రీవెన్స్ రిజల్యూషన్ లాంటి సేవల కోసం రోజుల తరబడి వేచి ఉండాల్సి వస్తోంది. 48 ఏళ్ల నాటి సిబ్బంది నమూనా ఇప్పటి జనాభా వృద్ధి, అభివృద్ధి అవసరాలకు సరిపోకపోవడం మరో సమస్య. గతంలో పంచాయతీల గ్రేడింగ్‌ను కేవలం ఆదాయం ఆధారంగా నిర్ణయించడం వల్ల, గిరిజన ప్రాంతాలు, మండల కేంద్రాలు వంటి ప్రత్యేక అవసరాలు పట్టించుకోలేదు. ఫలితంగా గ్రామీణాభివృద్ధి అసమానంగా సాగుతోంది. కొన్ని గ్రామాలు అభివృద్ధి చెందుతుంటే… మరికొన్ని వెనుకబడి ఉంటున్నాయి.
నాలుగు గ్రేడ్లు, ప్రత్యేక సిబ్బంది
కొత్త విధానంలో పంచాయతీలను జనాభా, మండల కేంద్రం, గిరిజన, గిరిజనేతర ప్రాంతం, ఆదాయం వంటి అంశాల ఆధారంగా నాలుగు గ్రేడ్లుగా విభజిస్తారు. ప్రతి గ్రేడ్‌కు తగిన స్థాయి కార్యదర్శి, సిబ్బంది అందుబాటులో ఉంటారు. పంచాయతీ కార్యాలయాలను పునర్‌ వ్యవస్థీకరించి, పౌర సేవలు సత్వరం అందేలా చర్యలు తీసుకుంటారు. ఇది కేవలం అడ్మినిస్ట్రేటివ్ మార్పు మాత్రమే కాదు, గ్రామాల్లో పట్టణ స్థాయి సౌకర్యాలు (రోడ్లు, నీరు, విద్యుత్, ఆరోగ్య సేవలు) కల్పించడమే లక్ష్యం.
పాలనా సంస్కరణలపై వీడియో చూస్తున్న పవన్, లోకేష్
పరిపాలనా సామర్థ్యం పెరగడం
ప్రతి పంచాయతీకి ప్రత్యేక కార్యదర్శి ఉండటం వల్ల, స్థానిక సమస్యలు (భూమి వివాదాలు, సంక్షేమ పథకాల అమలు) త్వరగా పరిష్కారమవుతాయి. ఉదాహరణకు గిరిజన ప్రాంతాల్లో ప్రత్యేక అవసరాలకు తగిన గ్రేడ్ అధికారి ఉండటం వల్ల, అటవీ హక్కులు, ఆరోగ్య సేవలు మెరుగవుతాయి. ఇది ప్రజల సమయాన్ని, శ్రమను ఆదా చేస్తుంది.
రెండవది ‘‘సేవలు సత్వరం’’ అమలు జరగాలంటే... పంచాయతీ కార్యాలయాల్లో పౌర సేవలు (జనన, మరణ సర్టిఫికెట్లు, ఆధార్ అప్‌డేట్, రేషన్ కార్డులు) త్వరగా అందుబాటులోకి రావాలి. ప్రస్తుతం క్లస్టర్ విధానంలో ఒక అధికారి బహుళ గ్రామాలు చూసుకోవడం వల్ల ఆలస్యం జరుగుతుంది. కొత్త విధానంతో ఇది నివారణ అవుతుంది. ఫలితంగా గ్రామస్థులు పట్టణాలకు పరుగులు పెట్టాల్సిన అవసరం తగ్గుతుంది.
మూడవది ‘‘అభివృద్ధి అసమానతలు తగ్గడం’’ అనే అంశంలో గ్రేడింగ్‌ జనాభా, ప్రాంతీయ అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవడం వల్ల వెనుకబడిన ప్రాంతాలకు మరిన్ని వనరులు కేటాయించవచ్చు. ఉదాహరణకు అధిక జనాభా ఉన్న మండల కేంద్రాల్లో రోడ్లు, డ్రైనేజీ వంటి సౌకర్యాలు మెరుగుపడతాయి. గిరిజన ప్రాంతాల్లో విద్య, ఆరోగ్యం వంటి ప్రాథమిక అవసరాలు ప్రాధాన్యం పొందుతాయి. ఇది మొత్తం గ్రామీణ ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడుతుంది. ఉద్యోగావకాశాలు పెరిగి, వలసలు తగ్గవచ్చు.
నాలుగవది ‘‘పట్టణ స్థాయి సౌకర్యాలు’’ కావాలి. ప్రభుత్వ లక్ష్యం ప్రకారం గ్రామాల్లో ఇంటర్నెట్, స్మార్ట్ క్లాస్‌ రూమ్‌లు, ఆధునిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు వంటివి అందుబాటులోకి వస్తాయి. ఇది యువతకు విద్యా అవకాశాలు, మహిళలకు సురక్షిత పరిసరాలు, వృద్ధులకు సులభ సేవలు అందిస్తుంది. విశ్లేషకుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ఈ మార్పులు గ్రామీణ, పట్టణ అంతరాలను తగ్గించి, సమగ్ర అభివృద్ధికి మార్గం సుగమం చేస్తాయి.
ఈ సంస్కరణల అమలులో సవాళ్లు లేకపోలేదు. కొత్త సిబ్బంది నియామకాలు, శిక్షణ, బడ్జెట్ కేటాయింపులు సమర్థవంతంగా జరగాలి. లేకపోతే కాగితాలపైనే మిగిలిపోయే ప్రమాదం ఉంది. అయినప్పటికీ, పవన్ కల్యాణ్ నేతృత్వంలోని పంచాయతీరాజ్ శాఖ ఈ అంశాలపై ఉన్నతాధికారులతో సమీక్షలు నిర్వహిస్తుండటం ఆశాజనకం.
గ్రామీణాభివృద్ధికి కొత్త దిశ
కూటమి ప్రభుత్వం తీసుకొస్తున్న ఈ సంస్కరణలు, గ్రామీణ ప్రజలకు మెరుగైన పరిపాలన, సౌకర్యాలు, అభివృద్ధి అవకాశాలను అందిస్తాయి. ఇది కేవలం అడ్మినిస్ట్రేటివ్ రిఫార్మ్ మాత్రమే కాకుండా, గ్రామాలను స్వయం సమృద్ధి వైపు నడిపించే వ్యూహం. అమలు సమర్థవంతంగా జరిగితే ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామీణాభివృద్ధిలో దేశానికి మార్గదర్శకంగా నిలుస్తుంది. ప్రజలు ఈ మార్పులను స్వాగతిస్తూ స్థానిక స్థాయిలో పాల్గొనడం ద్వారా విజయవంతం చేయాలి.
