జూన్ లో ఏపీలో మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టు పనులు

రెండు బోగీలతో ప్రారంభం

మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టు నిర్మాణం పూర్తి కాగానే మొదట రెండు బోగీలను మాత్రమే నడపాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఒక్కో బోగీలో సుమారు 250 మంది వరకు ప్రయాణికులు కూర్చొనే వీలు ఉంటుంది. అంటే ఒక్కో ట్రిప్ లో 500 మంది వరకు ప్రయాణించ వచ్చు. ఉదయం 6 గంటల రాత్రి 10 గంటల వరకు సర్వీసు అందుబాటులో ఉంటుంది. రద్దీ ఎక్కువగా ఉంటే ఉదయం 5 గంటల నుంచే మెట్రో సర్వీస్ ను ప్రారంభించాలని మెట్రో కార్పొరేషన్ భావిస్తోంది. ఉదయం రెండు గంటలు, సాయంత్రం రెండు గంటలు ప్రయాణికుల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉంటుందని కార్పొరేషన్ అధికారులు భావిస్తున్నారు. సెలవు రోజులు, ఆదివారాల్లో ప్రయాణికుల సంఖ్య తక్కువగా ఉందని భావిస్తే సర్వీసులను కుదిస్తారు.

కేంద్ర అనుమతికి ఎదురు చూపు

ప్రాజెక్టుల వేగం ప్రస్తుతం సంతృప్తికరంగా ఉన్నప్పటికీ, భూమి సేకరణ, రుణ ఒప్పందాలు, కేంద్ర అనుమతులు సకాలంలో పూర్తి కాకపోతే ఆలస్యం తప్పదు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నాలుగేళ్లలో ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేయాలన్న లక్ష్యం ఆచరణీయమే అయినప్పటికీ, ఇతర రాష్ట్రాల అనుభవాలను (ఉదా. హైదరాబాద్ మెట్రో) పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, ఆర్థిక, లాజిస్టిక్ సవాళ్లు ముఖ్యమైనవి. డబుల్-డెక్కర్ ఫ్లైఓవర్ డిజైన్ వంటి ఆవిష్కరణలు, విదేశీ బ్యాంకుల సహకారం ఈ ప్రాజెక్టులను విజయవంతం చేసే అవకాశం ఉంది.

విజయవాడ, విశాఖపట్నం మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టులు ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు ఆధునిక రవాణా వ్యవస్థను అందించడంతో పాటు రాష్ట్ర ఆర్థికాభివృద్ధికి ఊతమిస్తాయి. ప్రస్తుత పురోగతి, కేంద్ర, రాష్ట్ర సమన్వయం, విదేశీ రుణాల సమీకరణ వేగంగా కొనసాగితే, 2029 నాటికి ఈ ప్రాజెక్టులు దక్షిణ భారతదేశంలో ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు కొత్త గుర్తింపును తెచ్చే అవకాశం ఉంది. గత బుధవారం విశాఖపట్నంలో మంత్రి పి నారాయణ విశాఖ ముట్రోపై సమీక్ష నిర్వహించి జూన్ నుంచి పనులు మొదలు పెడతామని చెప్పారు.

ప్రాజెక్టుల ప్రస్తుత స్థితి

రెండు నగరాల్లో మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టులకు సంబంధించి 2024 డిసెంబర్‌లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆమోదం తెలిపింది. విశాఖపట్నం, విజయవాడలో మొదటి దశ ప్రాజెక్టుల కోసం వివరణాత్మక ప్రాజెక్టు నివేదికలు (DPRలు) డిసెంబర్ 5, 2024న కేంద్ర ప్రభుత్వ అనుమతి కోసం పంపించింది. ఈ DPRలు సిస్ట్రా MVA కన్సల్టింగ్ (ఇండియా) ఆధ్వర్యంలో కొత్తగా కాంప్రిహెన్సివ్ మొబిలిటీ ప్లాన్స్ (CMPs) ఆధారంగా తయారయ్యాయి. భూమి సేకరణ ప్రక్రియ జనవరి 30, 2025 నాటి నుంచి ప్రారంభమైంది. విశాఖపట్నంలో 99.75 ఎకరాలు, విజయవాడలో 91 ఎకరాలు సేకరించేందుకు ఆదేశాలు జారీ అయ్యాయి. కొంతవరకు భూ సేకరణ జరిగింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ మెట్రో రైల్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ (APMRCL) కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి మే 2025 చివరి నాటికి అనుమతులు వస్తాయని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం భావిస్తోంది.

నిర్మాణ పనుల కన్సల్ టెంట్ల కోసం టెండర్లు పూర్తి

నిర్మాణ పనులకు సంబంధించి జనరల్ కన్సల్టెంట్ల నియామకం కోసం టెండర్ ప్రక్రియ పూర్తయింది. డబుల్-డెక్కర్ ఫ్లైఓవర్ కమ్ మెట్రో రైల్ నిర్మాణం కోసం రిక్వెస్ట్ ఫర్ ప్రపోజల్ (RFP) జారీ చేశారు. ఈ DPRలు మే 14, 2025 నాటికి సమర్పించాల్సి ఉంది. మొదటి దశ టెండర్ల ప్రక్రియ కూడా దాదాపు పూర్తయింది. నిర్మాణ పనులు కేంద్ర అనుమతుల తర్వాత అంటే దాదాపు జూన్ 2025 నుంచి ప్రారంభమయ్యే అవకాశం ఉంది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నాలుగు సంవత్సరాల్లో (2029 నాటికి) ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

రెండు దశల్లో పనులు

మొత్తం రూ. 42,362 కోట్ల అంచనా వ్యయంలో విజయవాడ మెట్రో కోసం రూ. 25,130 కోట్లు (66.20 కి.మీ., రెండు దశలు), విశాఖపట్నం మెట్రో కోసం రూ. 17,232 కోట్లు (76.90 కి.మీ., రెండు దశలు) ఖర్చు చేయనున్నారు. ఈ నిధుల్లో రూ. 12,000 కోట్లను విదేశీ బ్యాంకుల నుంచి రుణంగా తీసుకోనున్నారు. విజయవాడ కోసం రూ. 5,900 కోట్లు, విశాఖపట్నం కోసం రూ. 6,100 కోట్లు. AIIB, KFW (జర్మనీ), AFD (ఫ్రాన్స్), జైకా (జపాన్), ADB, NDB, ప్రపంచ బ్యాంకు వంటి విదేశీ బ్యాంకులు తక్కువ వడ్డీ రేట్లతో రుణాలు అందించేందుకు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి.

విజయవాడ రెండు మార్గాల్లో 33 స్టేషన్ లు

AIIB ప్రతినిధులు విజయవాడలో ప్రతిపాదిత కారిడార్లను (పండిట్ నెహ్రూ బస్ స్టేషన్ నుంచి గన్నవరం 26.90 కి.మీ., బస్టాండ్ నుంచి పెనమలూరు 12.50 కి.మీ.) పరిశీలించి రుణం అందించేందుకు సానుకూలత వ్యక్తం చేశారు. APMRCL ఎండీ రామకృష్ణా రెడ్డి ఈ బ్యాంకులతో చర్చలు కొనసాగిస్తున్నారు. తక్కువ వడ్డీ, వేగవంతమైన అమలుకు సహకరించే బ్యాంకులను ఎంపిక చేయనున్నారు. మెట్రో స్టేషన్ లను ఎక్కువగా ప్రజా రవాణా సంస్థలైన ఆర్టీసీ, రైల్వే, ఎయిర్ పోర్టుతో అనుసంధానం చేస్తారు. విజయవాడ రైల్వే స్టేషన్, పీఎన్బీసీ బస్ స్టేషన్, గన్నవరం ఎయిర్ పోర్టును అనుసంధానిస్తూ మెట్రో నడపడం ద్వారా ప్రయాణికులు చాలా వరకు సులభంగా ఒక చోట నుంచి మరో చోటుకు చేరుకునే అవకాశం ఉంటుంది. మెట్రో స్టేషన్ లలో భద్రత కోసం సిసి కెమెరాలు, బ్యాగేజీ స్కానర్లు, మెటల్ డిటెక్టర్లు ఏర్పాటు చేస్తారు. ప్రతి ఒక్కరినీ తనిఖీ చేసిన తరువాతనే స్టేషన్ లోకి అనుమతిస్తారు. వాహనాల పార్కింగ్ కోసం ప్రత్యేకంగా స్థలాలు కేటాయిస్తారు.

టిక్కట్ల జారీకి స్మార్ట్ కార్డులు

టిక్కెట్లు తీసుకునే వారికి స్మార్ట్ కార్డులు ఇవ్వాలని మెట్రో కార్పొరేషన్ నిర్ణయించింది. అలాగే సింగిల్ జర్నీ చేసే వారికి క్యూఆర్ కోడ్ తో కూడిన టిక్కెట్లను ఇవ్వాలని నిర్ణయించారు. మెట్రో రైల్ తో పాటు సిటీ బస్సుల్లోనూ ఈ కార్డులు ఉపయోగించుకునేందుకు వీలుగా ఇవ్వనున్నారు. కామన్ మొబిలిటీ కార్డులను జారీ చేయడం వల్ల ప్రయాణికులు ప్రతి చోటా టిక్కెట్ కొనకుండా ఎక్కడైనా ప్రయాణించేందుకు వీలు ఉంటుంది. వాహనాల పార్కింగ్ ఫీజు కూడా ఈ కార్డు ద్వారానే చెల్లించొచ్చు. గన్నవరం సమీపంలోని కేసరపల్లి, విజయవాడలోని పీఎన్బీఎస్, పెనమలూరులో ప్రత్యేకంగా విద్యుత్ సబ్ స్టేషన్ లు మెట్రో కోసం ఏర్పాటు సేస్తారు.

రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేంద్రం నుంచి 100 శాతం ఈక్విటీ ఫండింగ్ కోరుతోంది. కోల్‌కతా మెట్రో మాదిరిగా ఆర్థిక భారాన్ని తగ్గించేందుకు ఈ విధానాన్ని అనుసరిస్తోంది. ఈక్విటీ ఫండింగ్, విదేశీ రుణాల కలయికతో ప్రాజెక్టులను వేగవంతం చేయడం లక్ష్యంగా ఉంది.

మెట్రో పనులు 2029కి పూర్తి

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టులు దక్షిణ భారతదేశంలోని ఇతర రాష్ట్రాలతో (తమిళనాడు, కర్ణాటక, తెలంగాణ, కేరళ) పోలిస్తే ఆలస్యంగా ప్రారంభమవుతున్నాయి. అయినప్పటికీ కూటమి ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత గత ఎనిమిది సంవత్సరాల స్తబ్దతను భేదించి, ప్రాజెక్టులు వేగవంతమయ్యాయి. DPRల ఆమోదం, భూమి సేకరణ, టెండర్ ప్రక్రియలు, విదేశీ బ్యాంకులతో రుణ చర్చలు వేగంగా సాగుతున్నాయి. కేంద్ర అనుమతులు మే 2025 చివరి నాటికి రాగలిగితే, జూన్ 2025 నుంచి నిర్మాణం ప్రారంభమై నాలుగు సంవత్సరాల్లో (2029 నాటికి) మొదటి దశ పూర్తయ్యే అవకాశం ఉంది.

ఏపీకి కొత్త ఊపు

ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి ఎదురయ్యే అడ్డంకులను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అధిగమించేందుకు చురుకైన చర్యలు తీసుకుంటోంది. AIIB, జైకా వంటి బ్యాంకుల ఆసక్తి, కేంద్ర ఈక్విటీ ఫండింగ్ కోసం చేస్తున్న కృషి, డబుల్-డెక్కర్ ఫ్లైఓవర్ కమ్ మెట్రో వంటి ఆధునిక డిజైన్లు ప్రాజెక్టులను వేగవంతం చేసే అవకాశం ఉంది. దక్షిణ భారతదేశంలో మెట్రో రైల్ సౌకర్యం లేని ఏకైక రాష్ట్రంగా ఉన్న ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు ఈ ప్రాజెక్టులు విజయవంతమైతే నగర రవాణా, ఆర్థికాభివృద్ధి, ఉపాధి అవకాశాల్లో కొత్త ఊపు వస్తుంది.

ఆంధ్రప్రదేశ్ మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టులు రాష్ట్ర ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధికి కీలకమైనవి. దక్షిణ భారతదేశంలో చెన్నై, బెంగళూరు, హైదరాబాద్, కొచ్చి వంటి నగరాలు మెట్రో రైల్ సౌకర్యాలతో అభివృద్ధి సాధించాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఈ సౌకర్యం లేకపోవడం వల్ల నగరీకరణ, రవాణా సమస్యలు తీవ్రమయ్యాయి. విజయవాడ, విశాఖపట్నం వంటి వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న నగరాల్లో ట్రాఫిక్ రద్దీ, రవాణా ఆలస్యాలను తగ్గించేందుకు మెట్రో రైల్ అవసరం.