Ballikurava: కొండ బండల కింద కూలిన బతుకులు!

ఒడిశా నుంచి వలస...

ఒడిశా గ్రామాల నుంచి ఎన్నో ఆశలతో ఏపీలోని బాపట్ల జిల్లా బల్లికురవ చేరిన కార్మికులు కుటుంబ పోషణ కోసం వేల కిలోమీటర్లు ప్రయాణించారు. బ్రోకర్లు "ఇక్కడ ఎక్కువ జీతం" అనే ఆశతో వీరిని తీసుకొచ్చారు. కానీ రోజుకు రూ.500 మాత్రమే జీతం. కనీస వసతులు లేకుండా, ప్రమాదపు అంచున పని చేయాల్సి వచ్చింది. భార్యా పిల్లలను సొంతూరిలో వదిలి, నెలకోసారి కుటుంబాన్ని చూసేందుకు వెళ్లే ఈ కార్మికుల జీవితం ఒక నిరంతర పోరాటం.

శ్రీశైలం టన్నెల్ లో మాయమైంది, సిగాచి లో మాడి మసై పోయింది, బాపట్లలో బలై పోయింది... అంతా పొట్టకూటకి ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి ఇవచ్చిన బడుగు జీవులు...

జీవన సంఘర్షణ

ఒడిశా గ్రామాల్లో వ్యవసాయం, స్థానిక ఉపాధి లేక వలస వచ్చిన వీరు గ్రానైట్ రాళ్ల మధ్య జాకీలతో డ్రిల్లింగ్ చేస్తూ జీవితం గడిపారు. చెమటలో తడిసిన చేతులు... పిల్లల చదువు, కుటుంబ ఆహారం కోసం కష్టపడ్డాయి. కానీ.. ఒక్క రాయి జారడం వారి ఆశలను, కలలను, జీవితాలను చిదిమేసింది. ఈ ఘటన కేవలం ప్రమాదం కాదు, పేదరికం, నిర్లక్ష్యం, అసమానతల సమాహారం.

క్వారీ యజమానులే బాధ్యులు

కనీస భద్రతా చర్యలు, రక్షణ సామగ్రి, వర్షాకాలంలో తనిఖీలు లేకుండా కార్మికులను ప్రమాదంలోకి నెట్టిన క్వారీ యాజమాన్యం నిర్లక్ష్యాన్ని తప్పు పట్టాలని, నిస్సందేహంగా వారే బాధ్యులని, సీఎం చంద్రబాబు ఆదేశాలతో క్రిమినల్ కేసు నమోదైనప్పటికీ, ఇలాంటి ఘటనలు పునరావృతం కాకుండా నిరోధించేందుకు కఠిన చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని ఏఐటీయూసీ రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి రావులపల్లి రవీంధ్రనాధ్ పేర్కొన్నారు.

ఒడిశా పాలకుల వైఫల్యం కూడా తప్పు పట్టదగినది. సొంత రాష్ట్రంలో గిట్టుబాటు ఉపాధి అవకాశాలు సృష్టించలేక పోవడంతో వేలాది కార్మికులు వలస వెళ్లవలసి వస్తోంది. ఒడిశాలో సరైన ఉపాధి ఉంటే, ఈ కార్మికులు ప్రమాదకర క్వారీల్లో పని చేయాల్సిన అవసరం ఉండేది కాదు.

ఘటనపై మంత్రి రవికుమార్ ఎందుకు స్పందించలేదు?

బల్లికురవలో జరిగిన ఘోర దుర్ఘటనపై విద్యుత్ శాఖ మంత్రి గొట్టిపాటి రవికుమార్ స్పందించకపోవడం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తోంది. మంత్రి అద్దంకి నియోజకవర్గం నుంచి గెలుపొందారు. మంత్రికి కూడా బల్లికురవలో గ్రానైట్ క్వారీలు ఉన్నాయి. గ్రానైట్ వ్యాపారం మంత్రి చేస్తారు. అలాంటప్పుడు అన్నీ తెలిసిన మంత్రి రవికుమార్ మాట్లాడకపోవడం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తోంది. సత్యకృష్ణ గ్రానైట్ పాలకొల్లు కృష్ణ కు సంబంధించిన గ్రానైట్ క్వారీగా స్థానికులు చెబుతున్నారు. ఇటీవల దివ్య ఆంజనేయులు అనే వ్యక్తి క్వారీని లీజుకు తీసుకుని నడుపుతున్నారని కొందరు గ్రానైట్ వ్యాపారులు చెప్పారు. వీళ్లు తెలుగుదేశం పార్టీ సానుభూతి పరులుగా స్థానికులు చెబుతున్నారు. సంఘటనపై ముఖ్యమంత్రితో పాటు బాపట్ల జిల్లా ఇన్చార్జ్ మంత్రి కొలుసు పార్థసారథి, రవాణా, యువజన సర్వీసుల శాఖ మంత్రి మండిపల్లి రాంప్రసాద్ రెడ్డి, పర్యాటక శాఖ మంత్రి వాసంశెట్టి సుభాష్,

ఇక్కడ లభించేది కలర్ గ్రానైట్ రాయి. దీనిని కాస్త సున్నితంగా కట్ చేసి తీయాల్సి ఉంటుంది. రాళ్ల మధ్యలో మట్టి చారలు ఉంటున్నాయి. ఈ చారల్లోకి వర్షపు నీరు పోవడంతో పై భాగంలో ఉన్న రాళ్లలోకి నీరు పోయి రాళ్లు కదిలి కింద పడ్డాయి.

ప్రస్తుతం బల్లికురవ గ్రానైట్ క్వారీలన్నీ తెలుగుదేశం పార్టీ నాయకుల చేతుల్లోనే ఉన్నాయి. వైఎస్సార్సీపీ చీమకుర్తి కి చెందిన నాయకుడు మారం వెంకారెడ్డికి బల్లికురవలో గ్రానైట్ క్వారీ ఉంది. ఈ క్వారీని కూడ తెలుగుదేశం పార్టీ నాయకులు మూసి వేయించినట్లు ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

వీరు ధనికుల పిల్లలైతే...

ఈ కార్మికులు ధనిక కుటుంబాల వారైతే? లేదా పాలకుల పిల్లలైతే? భద్రతా చర్యలు కఠినంగా అమలయ్యేవి. క్వారీల్లో పని వాతావరణం సురక్షితంగా ఉండేది. వర్షాకాలంలో పని నిలిపి వేసేవారు. కానీ పేదరికంతో పోరాడే ఈ కార్మికుల జీవితాలకు ఎటువంటి విలువ లేనట్లు పాలకుల తీరు ఉంది. ఒకరి కోట్ల లాభం కోసం... వేలాది కార్మికుల జీవితాలు పణంగా పెడుతున్నారు.

రూ.14 లక్షల నష్టపరిహారం వారి కుటుంబ ఆశలను తిరిగి తెస్తుందా?

పేదరికంతో పోరాడుతూ దుర్మరణం పాలైన వీరి కుటుంబాల ఆర్తనాదాలు హృదయవిదారకం. ఒడిశాలో ఇంటి వద్ద వేచి ఉన్న భార్యలు, పిల్లలు, తల్లిదండ్రులు ఇప్పుడు అనాథలయ్యారు. రూ.14 లక్షల నష్టపరిహారం వారి కుటుంబ ఆశలను తిరిగి తెస్తుందా? ఒక తండ్రి, భర్త, కొడుకు లేని లోటును డబ్బు భర్తీ చేయగలదా? ఈ కార్మికులు ప్రమాదపు అంచున నిలిచి పని చేయడం వారి ఆశలను వదులుకోవడమే. గ్రానైట్ గనులు కోట్ల లాభాలను అందిస్తున్నాయి. కానీ కార్మికుల జీవితాలను కబళిస్తున్నాయి.

ఎందుకు ఇలా జరుగుతోంది?

ఈ దుర్ఘటనలకు మూల కారణం పేదరికం. అసమానతలు, నిర్లక్ష్యం. ఒడిశాలో ఉపాధి లేకపోవడం. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో భద్రతా ప్రమాణాలు అమలు కాకపోవడం. కార్మికుల హక్కులను కాపాడే విధానాలు లోపభూయిష్టంగా ఉండటం. యజమానులు లాభాల కోసం కార్మికుల జీవితాలను పణంగా పెడుతున్నారు. పాలకులు ఈ పరిస్థితులను సరిదిద్దడంలో విఫలమవుతున్నారు. సమాజం కూడా ఈ వలస కార్మికుల దైన్యాన్ని గుర్తించడం లేదు.

ఆరుగ్గరు దుర్మరణం... 8 మంది ఆస్పత్రి పాలు

2025 ఆగస్టు 3, ఆదివారం ఉదయం 11 గంటలకు బాపట్ల జిల్లా బల్లికురవ మండలంలోని సత్యకృష్ణ గ్రానైట్ క్వారీలో జరిగిన ఘోర ప్రమాదం రాష్ట్రాన్ని కలవర పెట్టింది. గ్రానైట్ రాళ్లు జారి పడటం వల్ల ఆరుగురు కార్మికులు దండ బడత్యా (48), ముస్సా జన (43), తకున దలాయ్ (37), బనమల బెహరా (30), భాస్కర్ భిషోయ్ (40), సంతోష్ గౌడ (36) ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఎనిమిది మంది కార్మికులు సుదర్శన్ (20), అలక్ నాయక్ (24), సిరా గౌడ (37), బెంకయ్య (37), సుభాష్ మాలిక్ (25), పవిత్ర బెహరా (30), శాంత నాయక్ (30), దంబా (30) తీవ్ర గాయాలతో నరసరావుపేట ప్రభుత్వ ఆసుపత్రిలో, తర్వాత పల్నాడు రోడ్డులోని ప్రైవేట్ ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నారు. 16 మంది ఒడిశా కార్మికులు డ్రిల్లింగ్ పనులు చేస్తుండగా, రెండు రోజుల వర్షాల వల్ల రాయి పట్టు సడలి జారిపడినట్లు ప్రాథమిక విచారణలో వెల్లడైంది.

ఈర్ల కొండ వద్ద...

ఈ దుర్ఘటన ఈర్ల కొండ వద్ద జరిగినట్లు స్థానికులు తెలిపారు. గ్రానైట్ క్వారీలకు ప్రసిద్ధమైన ఈ కొండల క్వారీ ప్రాంతంలో సంఘటన జరిగింది.

కూలీల జీతం

ఒడిశా నుంచి వచ్చిన కార్మికులు రోజుకు రూ.500 వరకు జీతం క్వారీ యజమానులు ఇస్తున్నారు. నైపుణ్యం, అనుభవంపై ఈ మొత్తం ఆధారపడుతుంది. తక్కువ జీతం కోసం ప్రాణాంతక ప్రమాదాలను ఎదుర్కొనడం వారి ఆర్థిక దైన్యాన్ని తెలియజేస్తుంది.

ఆదివారం పని సమంజసమా?

ఆదివారం క్వారీలో పని చేయించడం సమంజసమా? గ్రానైట్ క్వారీలలో ఉత్పత్తి లక్ష్యాల కోసం వారాంతాల్లోనూ పని కొనసాగిస్తున్నారు. భద్రతా తనిఖీలు చేయకుండా పని నిర్వహణ యాజమాన్య నిర్లక్ష్యాన్ని సూచిస్తుంది. విశ్రాంతి రోజున వర్షాలు కురుస్తుండగా పని చేయించడం కార్మికుల జీవితాలను పణంగా పెట్టడమే.

యజమానులపై చర్యలు

ప్రమాదానికి యాజమాన్య నిర్లక్ష్యమే కారణమని ప్రాథమిక విచారణలో తేలింది. సీఎం చంద్రబాబు ఆదేశాలతో క్వారీ యాజమాన్యంపై క్రిమినల్ కేసు నమోదైంది. మైనింగ్ శాఖ నివేదిక ఆధారంగా యజమానుల అరెస్ట్, లైసెన్స్ రద్దు, జరిమానాలు వంటి చర్యలు తీసుకుంటారు. భారత కార్మిక చట్టాలు, మైన్స్ సేఫ్టీ రెగ్యులేషన్స్ 1985 ప్రకారం కార్మిక భద్రతలో విఫలమైన యజమానులపై కఠిన చర్యలు తీసుకోవచ్చు.

పాలకుల నిర్లక్ష్యం

ఈ దుర్ఘటన గ్రానైట్ క్వారీలలో భద్రతా ప్రమాణాల అమలులో పాలక వ్యవస్థ నిర్లక్ష్యాన్ని ప్రశ్నిస్తుంది. మైనింగ్ శాఖ నిబంధనలు భద్రతా తనిఖీలు, కార్మికులకు రక్షణ సామగ్రి, వర్షాకాలంలో పని నిర్వహణకు మార్గదర్శకాలను నిర్దేశిస్తాయి. కానీ యాజమాన్యం ఈ నిబంధనలను పాటించలేదని స్పష్టమవుతోంది. క్వారీ లైసెన్స్ జారీలో భద్రతా ప్రమాణాలను కఠినంగా పరిశీలించాలి. వలస కార్మికుల హక్కుల కోసం సరైన జీతం, బీమా, ఆరోగ్య సౌకర్యాలను అందించే విధానాలు లోపభూయిష్టంగా ఉన్నాయి.

నష్టపరిహారం

బాపట్ల కలెక్టర్ వెంకట మురళి మృతుల కుటుంబాలకు రూ.14 లక్షలు, తీవ్ర గాయాలైనవారికి రూ.10 లక్షలు, స్వల్ప గాయాలైనవారికి రూ.1 లక్ష నష్టపరిహారం అందజేస్తామని ప్రకటించారు. వైద్య ఖర్చులను ప్రభుత్వం భరిస్తుందని, మృతదేహాలను ఒడిశాకు తరలిస్తామని హామీ ఇచ్చారు. సీఎం చంద్రబాబు, మంత్రి నారా లోకేశ్ దిగ్భ్రాంతి వ్యక్తం చేసి, సమగ్ర విచారణకు ఆదేశించారు.

కుటుంబం తమ వారిని కోల్పోకుండా... పాలకులు, యజమానులు, సమాజం బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించాలి. ఈ కార్మికుల కన్నీళ్లు, కుటుంబాల ఆర్తనాదాలు మనల్ని ఆలోచింప జేస్తాయి. వారి జీవితాలకు న్యాయం ఏ విధంగా జరుగుతుందో చూడాలి.