గ్యాస్ కనెక్షన్ దారులు ఈకేవైసీ తప్పనిసరి!

ప్రస్తుత గ్యాస్ సబ్సిడీ సిలిండర్ కు రూ. 300 లు

కేంద్ర ప్రభుత్వం పీఎమ్‌యూవై కింద 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ. 12,000 కోట్ల సబ్సిడీ ఆమోదించింది. ఇది 14.2 కేజీ సిలిండర్‌కు రూ. 300 (5 కేజీకి ప్రాపర్షనల్) మేర, సంవత్సరానికి 9 రీఫిల్స్ వరకు అందిస్తుంది. ఇందులో భాగంగా రూ. 30,000 కోట్లు ఐఓసీఎల్, బీపీసీఎల్, హెచ్‌పీసీఎల్ వంటి ఆయిల్ మార్కెటింగ్ కంపెనీలకు కాంపెన్సేషన్‌గా ఇస్తారు.

ఆంధ్రలో గ్రామీణ మహిళలకు ఇది గొప్ప ఉపశమనం. మార్కెట్ ధర రూ. 803 (14.2 కేజీ) ఉన్నప్పుడు, సబ్సిడీతో రూ. 503కే అందుతుంది. 2024-25లో దేశవ్యాప్తంగా 10.33 కోట్ల పీఎమ్‌యూవై కనెక్షన్లు ఉన్నాయి, ఇందులో ఆంధ్రకు 25-30 శాతం షేర్ ఉంది. అయితే సబ్సిడీ ప్రయోజనాలు పూర్తిగా DBT (డైరెక్ట్ బెనిఫిట్ ట్రాన్స్‌ఫర్) ద్వారా బ్యాంకులకు జమ చేస్తారు. ఇది ఆర్థిక స్థితిని మెరుగుపరుస్తుంది. 2024లో LPG వినియోగం 28.6 మిలియన్ టన్నులకు చేరింది. దీనితో సబ్సిడీ భారం పెరిగినా, ఇంపోర్ట్ ధరలు (సుమారు రూ. 240 అండర్-రికవరీ) కారణంగా రూ. 35,000 కోట్ల అదనపు సబ్సిడీ అవసరమైంది. ఇది మధ్యతరగతి, పేదలకు లాభదాయకం.

ఈ-కేవైసీ తప్పనిసరి ఎందుకు?

ఈ-కేవైసీ (ఎలక్ట్రానిక్ నౌ యువర్ కస్టమర్)ను ఐఓసీఎల్ (ONE యాప్), బీపీసీఎల్ (స్మార్ట్‌డ్రైవ్), హెచ్‌పీ గ్యాస్ యాప్‌ల ద్వారా మొబైల్‌లో పూర్తి చేయాలని ఆయిల్ మార్కెటింగ్ కంపెనీలు (OMCs) ఆదేశించాయి. ఇది ఆధార్ ఆధారిత బయోమెట్రిక్ వెరిఫికేషన్. సంవత్సరానికి ఒకసారి తప్పనిసరి.

ప్రధానంగా సబ్సిడీ లీకేజీలు, డూప్లికేట్/ఫేక్ కనెక్షన్లు నివారించడం. దేశవ్యాప్తంగా 30.95 కోట్ల LPG కనెక్షన్లలో 21.1 మిలియన్ డూప్లికేట్లు గుర్తించారు. డొమెస్టిక్ సిలిండర్ ధర (రూ. 803) కంటే కమర్షియల్ (రూ. 1,646) ఎక్కువ కావడంతో, వ్యాపారులు డొమెస్టిక్‌ను మసాలా షాపులు, హోటల్స్‌కు విక్రయిస్తున్నారు. ఈ-కేవైసీతో ఆధార్ లింకింగ్ ద్వారా బోగస్ కస్టమర్లను గుర్తించి, సబ్సిడీని నిజ లబ్ధిదారులకు చేరుస్తారు. ఇది పీఎమ్‌యూవై, పాహల్ పథకాలకు మాత్రమే తప్పనిసరి. కానీ సబ్సిడీ తీసుకునే వారందరికి కూడా ఈ-కేవైసీ ఉండాల్సిందే.

ఈ ప్రక్రియ ప్రైవసీ సమస్యలు (సర్వైలెన్స్ ఆరోపణలు) తెచ్చినా ఇది రూ. 30,000 కోట్ల సబ్సిడీ ఖర్చును రాయిటైజ్ చేస్తుంది. ఆంధ్రలో 55 శాతం మంది (సుమారు 1.9 కోట్లు) ఈ-కేవైసీ పూర్తి చేశారు. కానీ సీనియర్ సిటిజన్లకు ఐరిస్ మ్యాచింగ్ సమస్యలు ఉన్నాయి. డెడ్‌లైన్ లేదు, కానీ సబ్సిడీ ఆగిపోతుంది.

ఆంధ్రలో గ్యాస్ వినియోగదారులు 3.5 కోట్లు

పీఎమ్‌యూవై, రాష్ట్ర పథకాలతో ఆంధ్రలో గ్యాస్ కవరేజ్ 80 శాతం కు చేరింది. 2025 డేటా ప్రకారం మొత్తం డొమెస్టిక్ వినియోగదారులు 3.5 కోట్లు ఉన్నారు. ఇందులో 90 శాతం గ్రామీణ మహిళలు. దేశవ్యాప్తంగా 32.9 కోట్ల కనెక్షన్లలో ఆంధ్ర షేర్ 10-12 శాతం.

2015లో 1.49 కోట్లు. 2025లో 3.5 కోట్లకు పెరిగింది. PMUYతో 10.33 కోట్లలో ఆంధ్రకు 30 లక్షల కనెక్షన్ లు వచ్చాయి. దక్షిణ రాష్ట్రాల్లో (ఆంధ్ర, తెలంగాణ) సబ్సిడీలు, ఇన్సెంటివ్‌లు కారణంగా వినియోగం 32 శాతం పెరిగింది. కానీ, 8 కోట్ల గృహాలకు ఇంకా కనెక్షన్లు లేవు. ఇక్కడ e-KYC విస్తరణ అవసరం.

దీపం 2 కింద 90 లక్షల మంది ఎంపిక

సూపర్ సిక్స్ హామీల్లో భాగంగా ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు నేతృత్వంలోని టీడీపీ-ఎన్‌డీఎ కూటమి 'డీపం-2' పథకాన్ని అమలు చేసింది. ఇప్పటివరకు 90 లక్షల మంది బీపీఎల్, SC/ST, PMAY-G, ఆయ్‌ఏవై లబ్ధిదారులు ఎంపికై, సంవత్సరానికి 3 ఉచిత సిలిండర్లు (చార్జ్ చేసి 48 గంటల్లో రీయింబర్స్‌మెంట్) పొందుతున్నారు. మొదటి సిలిండర్ మార్చి 31 వరకు, రెండో జూన్ 31, మూడో నవంబర్ 30 వరకు. రూ. 2,684 కోట్ల బడ్జెట్‌తో, రూ. 876 (సెంట్రల్ సబ్సిడీ తప్ప) రీయింబర్స్ చేస్తారు.

ఇది YSR చేయూత (YSRCP పథకం, మహిళలకు రూ. 75,000/4 సంవత్సరాలు)తో పోల్చితే, డైరెక్ట్ గ్యాస్ లాభం అందిస్తుంది. 2025 బడ్జెట్‌లో రూ. 2,601 కోట్లు కేటాయించారు. ఇది 50,000+ ఉద్యోగాలు సృష్టిస్తుంది. కానీ ఎంపిక ప్రక్రియ (ఆధార్, ఆదాయ పరిమితి <రూ. 2,500/నెల)లో అసమానతలు ఉన్నాయి. గ్రామీణాల్లో 70 శాతం కవరేజ్, పట్టణాల్లో 50 శాతం మాత్రమే. డీపం-2తో వుడ్/కోల్ వాడకం తగ్గి, మహిళల ఆరోగ్యం, పర్యావరణానికి లాభం చేకూరుతోంది.

సస్టైనబుల్ మార్గం

ఈ పథకాలు మహిళల ఆర్థిక సాధికారతను పెంచినా e-KYCలో డేటా ప్రైవసీ, రీయింబర్స్ ఆలస్యాలు సమస్యలు. ఆంధ్రలో 3.5 కోట్ల వినియోగదారుల్లో 20 శాతం e-KYC ఆలస్యం చేశారు. ఇది సబ్సిడీ ఆగిపోవడానికి దారితీస్తుంది. డీపం-2 వంటి రాష్ట్ర పథకాలు కేంద్ర సబ్సిడీతో సమన్వయం చేస్తే, మొత్తం ఖర్చు రూ. 5,000 కోట్లకు చేరుతుంది.

LPG వాడకం 2040 నాటికి 42.5 మిలియన్ టన్నులకు పెరుగుతుంది. కానీ ఇంపోర్ట్ పై ఆధారపడటం 60 శాతం ధరలు పెంచుతుంది. భవిష్యత్తులో బయో-గ్యాస్, PNG వంటి ఆల్టర్నేటివ్‌లు కీలకం. ఈ పథకాలు కేవలం ఆర్థిక సహాయం కాదు, మహిళల జీవన ప్రమాణాలను మార్చే సామాజిక విప్లవం. ప్రభుత్వం e-KYC అవేర్‌నెస్ పెంచి, ఎంపిక పారదర్శకతను మెరుగుపరచాలి.