ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పొంగుతున్న కృష్ణా, గోదావరి నదులు

వాతావరణ మార్పులు

ఈ వర్షాలు సాధారణ వర్షాకాలంలో కాకుండా, బంగాళాఖాతంలో ఏర్పడిన అల్పపీడనాలు, తక్కువ ఒత్తిడి ప్రదేశాల ప్రభావంతో వచ్చాయి. ఇండియా మెటియరాలజికల్ డిపార్ట్‌మెంట్ (IMD) ప్రకారం, సెప్టెంబర్ 27 నుంచి 28 వరకు ఉత్తర ఆంధ్ర, కృష్ణా, ఎన్‌టీఆర్, గుంటూరు జిల్లాల్లో మోస్తరు వర్షాలు కురిసే అవకాశం ఉంది. ఎగువ రాష్ట్రాల్లో (మహారాష్ట్ర, తెలంగాణ, ఛత్తీస్‌గఢ్) కురిసిన భారీ వర్షాల వల్ల నదుల్లోకి పెద్ద ఎత్తున వరద నీరు వచ్చింది. ఉదాహరణకు భద్రాచలం వద్ద గోదావరి నీటిమట్టం 43 అడుగుల మొదటి హెచ్చరిక స్థాయిని దాటి 42.1 అడుగులకు చేరింది. ఇది గత 48 గంటల్లో టాలిపేరు నది (గోదావరి ట్రిబ్యుటరీ) నుంచి వచ్చిన 90,000 క్యూసెక్కుల నీటి ప్రభావం.

కృష్ణా నది పరిస్థితి కూడా ఇలాంటిదే. పులిచింతల, నాగార్జున సాగర్, శ్రీశైలం ప్రాజెక్టుల నుంచి వచ్చిన నీరు ప్రకాశం బ్యారేజికి 5.09 లక్షల క్యూసెక్కుల ఇన్‌ఫ్లోను కలిగించింది. నీటి వనరుల శాస్త్రవేత్తల ప్రకారం, ఈ వర్షాలు 27శాతం సంవత్సర వర్షాన్ని 48 గంటల్లోనే కురిపించింది. ఇది వాతావరణ మార్పుల (క్లైమేట్ చేంజ్) పరిణామం. అంతేకాకుండా నదీ పరివాహక ప్రాంతాల్లో అధిక నిర్మాణాలు (డ్యామ్‌లు, లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్) నీటి ప్రవాహాన్ని మార్చి, వరదలను తీవ్రతరం చేస్తున్నాయి. మహారాష్ట్రలోని డ్యామ్‌లు, తెలంగాణలో కాలేశ్వరం ప్రాజెక్ట్ వంటివి ఈ సమస్యకు దోహదపడ్డాయి.

మౌలిక సదుపాయాలపై దెబ్బ

ఈ వరదలు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని 13 జిల్లాలను (ఏఎస్‌ రాజు, తూర్పు గోదావరి, అంబేడ్కర్ కోనసీమ, కాకినాడ, ఏలూరు, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు మొదలైనవి) ప్రభావితం చేశాయి. లోతట్టు ప్రాంతాల్లో 62 మండలాలు, 324 గ్రామాలు మునిగాయి. గోదావరి డెల్టా ప్రాంతంలో 74,000 మంది ప్రజలు ప్రభావితులు. వీరిలో 18,000 మందిని రిలీఫ్ క్యాంపులకు మార్చారు. పొంగిపొర్లే వాగులు, కాలువలు రోడ్లను కట్ చేశాయి. ముఖ్యంగా ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో (భద్రాచలం, చింతూర్) ట్రైబల్ హాబిటేషన్లకు రోడ్డు కనెక్టివిటీ తప్పింది.

వ్యవసాయానికి ఇది తీవ్ర నష్టం. కృష్ణా డెల్టాలో 1.2 మిలియన్ ఎకరాలు సేద్యానికి ఆధారపడిన పొలాలు (పొద్దు తిరుగుడు, చెరకు) మునిగాయి. మొత్తం నష్టం రూ. 600 కోట్లకు పైగా అంచనా. చల్లని వాతావరణం వల్ల చిరు జల్లులు కురవడం వ్యవసాయ కార్మికులకు అసౌకర్యాన్ని కలిగించింది. గతంలో (2024 సెప్టెంబర్ వర్షాలు) 75 మరణాలు, 59,000 మంది వలసలు జరిగాయి. ఇప్పుడు కూడా ఇలాంటి పరిస్థితి పునరావృతం కావచ్చు.

ప్రభుత్వ చర్యలు

APSDMA మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ ప్రఖర్ జైన్ మార్గదర్శకత్వంలో జిల్లా కలెక్టర్లతో టెలికాన్ఫరెన్స్‌లు నిర్వహించారు. NDRF, SDRF టీమ్‌లు అలర్ట్‌లో ఉన్నాయి. ధవళేశ్వరం బ్యారేజి వద్ద 175 గేట్లు లిఫ్ట్ చేసి 10.88 లక్షల క్యూసెక్కులు విడుదల చేశారు. ప్రకాశం బ్యారేజి వద్ద 70 గేట్లు ఓపెన్ చేసి 5.09 లక్షల క్యూసెక్కులు డిశ్చార్జ్ చేశారు. అత్యవసర సహాయం కోసం టోల్ ఫ్రీ నంబర్లు (112, 1070, 18004250101) ప్రకటించారు. రైతులకు మొక్కలు, పశువులకు ఆర్థిక సహాయం (ఓక్కటి రూ.3,000, ఆవు రూ.20,000) ప్రకటించారు. పోలీసు పికెట్లు, ఫ్లడ్ కంట్రోల్ రూమ్‌లు (భద్రాచలం: 08743-232444) స్థాపించారు.

నదీ పరివాహక ప్రాంత ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలి. లోతట్టు ప్రాంతాల్లో జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. పొంగిపొర్లే వాగులు, కాలువలు, రోడ్లు దాటే ప్రయత్నం చేయరాదు. బోట్ ట్రిప్స్ నిషేధం.

భవిష్యత్ పై ప్రభావం

ఈ వరదలు వాతావరణ మార్పుల సూచిక. IMD ప్రకారం, బెయ్ ఆఫ్ బెంగాల్ నుంచి వచ్చిన మాయిస్చర్ (అరేబియన్ సీ, బెంగాల్) తీవ్ర వర్షాలకు కారణం. నదీ నిర్వహణలో లోపాలు (ఫ్లడ్ ప్లైన్స్‌లో నిర్మాణాలు) సమస్యను మగ్గబెడున్నాయి. భవిష్యత్తులో మరింత వరద పెరిగే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి డెల్టా ప్రాంతాల్లో ఫ్లడ్ బ్యాంక్‌లు, డ్రైనేజీ సిస్టమ్‌లు మెరుగుపరచాలి. పొలవరం ప్రాజెక్ట్ వంటి ఇన్‌ఫ్రా ప్రాజెక్టులు సమతుల్యంగా ఉండాలి. రైతులకు ఇన్సూరెన్స్, ఎర్లీ వార్నింగ్ సిస్టమ్‌లు బలోపేతం చేయాలి.

మొత్తంగా ఈ వరదలు ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు హెచ్చరిక. ప్రభుత్వం త్వరగా స్పందించడం సానుకూలం. కానీ దీర్ఘకాలిక ప్రణాళికలు లేకపోతే, ఇలాంటి ఘటనలు పెరుగుతాయి. ప్రజలు, అధికారులు కలిసి జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే నష్టాలను తగ్గించవచ్చు.