ఆంధ్రాలో అడవులు కుంచించుకుపోతున్నాయ్...
నిగ్గు తేల్చిన గ్లోబల్ ఫారెస్ట్ వాచ్ (GFW) నివేదిక
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 2024లో అటవీ నష్టం గణనీయంగా నమోదైంది. గ్లోబల్ ఫారెస్ట్ వాచ్ (GFW) నివేదిక ప్రకారం, 2002 నుంచి 2024 వరకు రాష్ట్రంలో 6,550 హెక్టార్ల ప్రాథమిక అటవీ విస్తీర్ణం కోల్పోయింది, ఇది మొత్తం చెట్ల విస్తీర్ణంలో 16 శాతం తగ్గుదలను సూచిస్తుంది. 2024లో ఒక్క సంవత్సరంలోనే 468 హెక్టార్ల ప్రాథమిక అడవులు నశించాయి, ఇది 2017లో నమోదైన 561 హెక్టార్ల నష్టం తర్వాత రెండో అత్యధికం. ఇదే సమయంలో 5,730 హెక్టార్ల సహజ అటవీ విస్తీర్ణం కోల్పోవడం, 17.5 లక్షల టన్నుల కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ఉద్గారాలకు సమానం. 2020లో రాష్ట్రంలో 24.6 లక్షల హెక్టార్ల సహజ అడవులు ఉన్నాయి, ఇవి రాష్ట్ర భౌగోళిక వైశాల్యంలో 15 శాతం కంటే తక్కువ. ఈ నష్టం పర్యావరణ అసమతుల్యత, జీవవైవిధ్య క్షీణత, కార్బన్ ఉద్గారాల పెరుగుదలకు సంకేతం.
24 ఏళ్లలో భారీగా అడవులు నాశనం
2001 నుంచి 2024 వరకు ఆంధ్రప్రదేశ్ 42,400 హెక్టార్ల చెట్ల విస్తీర్ణాన్ని కోల్పోయింది, ఇది 231 లక్షల టన్నుల కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ఉద్గారాలకు సమానం. దేశంలోని 28 రాష్ట్రాలు, 8 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల్లో చెట్ల నష్టం పరంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ 13వ స్థానంలో నిలిచింది. 2024లో 2,870 హెక్టార్ల చెట్ల విస్తీర్ణం కోల్పోగా, 2023లో 2,960 హెక్టార్లు (0.26 శాతం) నష్టపోయాయి. 2011లో అత్యధికంగా 3,260 హెక్టార్ల చెట్ల విస్తీర్ణం కోల్పోయింది. తూర్పు గోదావరి, విశాఖపట్నం జిల్లాలు 2001-2024 మధ్య 76 శాతం చెట్ల నష్టానికి కారణమయ్యాయి, తూర్పు గోదావరిలో 16,400 హెక్టార్లతో అత్యధిక నష్టం నమోదైంది. శాశ్వత వ్యవసాయం కోసం 26,800 హెక్టార్లు, మౌలిక సదుపాయాలు, ఇండ్ల నిర్మాణం కోసం 216 హెక్టార్లు, వస్తువుల ఉత్పత్తి కోసం 23 హెక్టార్ల చెట్లు తొలగించబడ్డాయి.
33 ఉండాల్సిన అడవులు 15 శాతం కంటే తక్కువ ఉన్నాయి..
2002-2020 మధ్య ఆంధ్రప్రదేశ్ 1.94 లక్షల హెక్టార్ల చెట్ల విస్తీర్ణంలో పురోగతి సాధించింది, ఇది దేశవ్యాప్త చెట్ల విస్తీర్ణ పెరుగుదలలో 11 శాతానికి సమానం. కర్ణాటక 2.22 లక్షల హెక్టార్లతో మొదటి స్థానంలో నిలవగా, ఆంధ్రప్రదేశ్ రెండో స్థానంలో ఉంది. ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్ (ISFR) 2023 ప్రకారం, రాష్ట్రంలో అటవీ విస్తీర్ణం 30,084.96 చ.కి.మీ.గా ఉంది. ఇది 2021లో 30,223.62 చ.కి.మీ. నుంచి 138 చ.కి.మీ. తగ్గింది. దేశంలో అటవీ నష్టంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రెండో స్థానంలో ఉంది. జాతీయ విధానం ప్రకారం, రాష్ట్ర భౌగోళిక వైశాల్యంలో 33 శాతం అటవీ విస్తీర్ణం ఉండాలి, అయితే ప్రస్తుతం ఇది 15 శాతం కంటే తక్కువగా ఉంది.
పర్యావరణ సమతుల్యత దెబ్బతింటోంది...
GFW నివేదిక అటవీ నష్టం వల్ల జీవవైవిధ్య క్షీణత, కార్బన్ ఉద్గారాల పెరుగుదల, నీటి నియంత్రణలో లోపాలు, పర్యావరణ అసమతుల్యత వంటి ప్రమాదాలను హెచ్చరిస్తోంది. అటవీ నష్టానికి ప్రధాన కారణాలుగా వ్యవసాయ విస్తరణ, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, అక్రమ కలప నరికివేతలు ఉన్నాయి. పాలకులు ‘వనం-మనం’ వంటి కార్యక్రమాల ద్వారా 2024లో కోటి మొక్కలు నాటే లక్ష్యంతో పనిచేస్తున్నారు. కాంపెన్సేటరీ అటవీకరణ (CA), పీనల్ కాంపెన్సేటరీ అటవీకరణ (PCA) కింద 1,466 హెక్టార్లలో చెట్లు నాటడం జరిగింది. మాంగ్రోవ్ విస్తీర్ణం 2021-2023 మధ్య 13.01 చ.కి.మీ. పెరిగి 421.43 చ.కి.మీ.కి చేరింది. మాంగ్రోవ్ విస్తీర్ణం అంటే సముద్ర తీరం లేదా ఉప్పునీటి నదీ ముఖ డెల్టా ప్రాంతాల్లో సహజంగా లేదా కృత్రిమంగా అభివృద్ధి చేయబడిన మాంగ్రోవ్ చెట్లు ఆక్రమించిన భౌగోళిక వైశాల్యం. మాంగ్రోవ్‌లు ఉప్పునీటిని తట్టుకునే ప్రత్యేక చెట్లు. ఇవి తీర ప్రాంతాల్లో మట్టి స్థిరీకరణ, జీవవైవిధ్య సంరక్షణ, తుఫాను నష్ట నివారణ, కార్బన్ నిల్వలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ విస్తీర్ణం సహజ పునర్జనన, నాటడం, సంరక్షణ ప్రయత్నాల ఫలితంగా పెరిగింది.
అటవీ కరణ పెంచాలి
వనమహోత్సవాలు, పర్యావరణ దినోత్సవాల సందర్భంగా మొక్కలు నాటడం సానుకూలమైనా, ఇది సమస్యను పూర్తిగా పరిష్కరించలేదు. అటవీ నష్టాన్ని నివారించడానికి స్థిరమైన అటవీ నిర్వహణ, సమాజ భాగస్వామ్యం, కఠినమైన చట్ట అమలు అవసరం. అటవీ సంరక్షణ చట్టం 1980 నిబంధనలను బలోపేతం చేయడం, అక్రమ కలప నరికివేతలను నియంత్రించడం, స్థానిక జాతులను ప్రోత్సహించడం, అటవీకరణ ప్రాంతాలను ఎంపిక చేసే విధానాన్ని మెరుగుపరచడం అవసరం. కాంపెన్సేటరీ అటవీకరణ నిధుల వినియోగం సమర్థవంతంగా జరగాలి. గత ఐదేళ్లలో దేశవ్యాప్తంగా 51,768.76 కోట్ల రూపాయల కాంపా నిధుల్లో 18,624 కోట్లు మాత్రమే ఖర్చయ్యాయి, ఇది నిధుల వినియోగంలో లోపాలను సూచిస్తుంది.
సమగ్ర విధానం కావాలి
స్థిరమైన అటవీ సంరక్షణ కోసం సమగ్ర విధానం అవలంబించాలి. స్థానిక సమాజాలను భాగస్వామ్యం చేయడం, అటవీ ఆధారిత జీవనోపాధులను ప్రోత్సహించడం, అటవీ నిర్వహణలో సాంకేతికతను ఉపయోగించడం ద్వారా అటవీ నష్టాన్ని తగ్గించవచ్చు. పర్యావరణ సమతుల్యత, జీవవైవిధ్య సంరక్షణ, కార్బన్ నిల్వలను కాపాడటం కోసం నిరంతర ప్రయత్నాలు, కఠినమైన పర్యవేక్షణ, సమర్థవంతమైన అమలు తప్పనిసరి.
