అమరావతి రైతుల మధ్య విభజన చిచ్చు

భూమి వర్గీకరణ నేపథ్యం

అమరావతి రాజధాని నిర్మాణం కోసం 2015లో ప్రారంభమైన భూమి సమీకరణ (ల్యాండ్ పూలింగ్) పథకం కింద గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని 29 గ్రామాల నుంచి సుమారు 33,000 ఎకరాల భూమిని రైతులు అందజేశారు. ఈ పథకం ప్రకారం, జరీబు భూములు (నీటి సౌకర్యం ఉన్న సాగుభూములు) ఉన్న రైతులకు ఎకరాకు ఏటా రూ.50,000 వరకు యాన్యుటీ (వార్షిక చెల్లింపు), అధిక మొత్తంలో తిరిగి ఇచ్చే ప్లాట్లు (నివాస, వాణిజ్య) అందజేయబడతాయి. మరోవైపు జరీబేతర భూములు (మెట్ట లేదా పొడి భూములు) ఉన్నవారికి ఎకరాకు రూ.30,000 వరకు మాత్రమే యాన్యుటీ, తక్కువ ప్లాట్లు కేటాయించబడతాయి. ఈ విభజన భూమి ఉత్పాదకత ఆధారంగా రూపొందించబడినప్పటికీ, రాజధాని నిర్మాణంలో భూమి పూర్తిగా నగరాభివృద్ధికి ఉపయోగపడుతుండటంతో దీని ప్రసక్తి లేదని రైతులు వాదిస్తున్నారు.

అధికారుల వద్ద సమస్యలు చెప్పుకుంటున్న అమరావతి రైతులు

భూమి నిర్మాణాల కోసమే కదా...

పంటలు పండినా, పండకపోయినా, నీటి సౌకర్యం ఉన్నా లేకపోయినా, భూమి ఇప్పుడు భవనాలు, రోడ్లు, ఇతర మౌలిక వసతుల నిర్మాణానికి మాత్రమే వినియోగించబడుతోంది. అలాంటప్పుడు, "జరీబు భూముల్లో ప్రభుత్వం డబ్బులు పండిస్తుందా? జరీబేతర భూములు నిర్మాణాలకు పనికిరావా?" అని రైతులు ప్రశ్నిస్తున్నారు. ఈ వర్గీకరణ వల్ల రైతుల మధ్య అసమానతలు పెరిగి, సామాజిక విభేదాలకు దారితీస్తుందనే ఆందోళనలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

బ్యాంకులకు అమరావతిలో శంకుస్థాపన చేసిన సందర్భంలో సీఎం చంద్రబాబు, కేంద్ర మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్

కమిటీ ఏర్పాటు, రైతుల నిరసన

202 ఎకరాల భూమి వర్గీకరణపై స్పష్టత తెచ్చేందుకు ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన కమిటీలో గుంటూరు జిల్లా జాయింట్ కలెక్టర్ అశుతోష్ శ్రీవాస్తవ, భూగర్భ జల శాఖ జాయింట్ డైరెక్టర్ ఎన్. శ్రీనివాస్, ఏపీఎంఐపీ ప్రాజెక్టు అధికారి ఎం. వెంకటేశ్వర్లు, సీసీఎల్ఏ సర్వే విభాగం జాయింట్ డైరెక్టర్ కెజియా సభ్యులుగా ఉన్నారు. ఈ కమిటీ భూమి నాణ్యత, నీటి స్థాయి, సాగు చరిత్రలను పరిశీలించి నివేదిక సమర్పించాల్సి ఉంది. అయితే ఈ నిర్ణయం రైతులకు మరింత ఆలస్యం, అనిశ్చితిని తెచ్చిపెట్టిందని విమర్శలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.

రైతులు ఈ కమిటీ ఏర్పాటును తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తున్నారు. భూమి కోల్పోయిన అందరికీ సమానంగా హితోదిక సాయం (అధిక యాన్యుటీ, ప్లాట్లు) అందించాలని వారు డిమాండ్ చేస్తున్నారు. "ఈ విభజన విధానం రైతులను అన్యాయానికి గురిచేస్తుంది. నగర నిర్మాణానికి భూమి ఉపయోగపడుతుంటే, వర్గీకరణ ఎందుకు?" అని ఆంధ్రప్రదేశ్ రైతు సంఘం రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి కెవివి ప్రసాద్ ప్రశ్నించారు. గతంలోనూ అమరావతి రైతులు 2019-2024 మధ్య తీవ్ర నిరసనలు చేపట్టిన నేపథ్యంలో, ఈ కమిటీ నిర్ణయం మరిన్ని ఆందోళనలకు దారితీయవచ్చనే భయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

ప్రభుత్వ వైఖరిపై విమర్శలు

ప్రభుత్వం రాజధాని నిర్మాణాన్ని వేగవంతం చేసేందుకు రూ.2,015 కోట్ల విలువైన ప్రాజెక్టులకు ఆమోదం తెలిపినప్పటికీ, భూమి వివాదాల పరిష్కారంలో ఆలస్యం చేస్తుందనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి. గత ఐదేళ్లలో రాజధాని ప్రాజెక్టు మూడు రాజధానుల వివాదంలో చిక్కుకున్న నేపథ్యంలో, ప్రస్తుత ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం అమరావతిని పునరుద్ధరించే ప్రయత్నాలు చేస్తున్నప్పటికీ, భూమి వర్గీకరణ వంటి పాత విధానాలను కొనసాగిస్తుండటం విమర్శలకు దారితీస్తోంది. ఈ విధానం రైతుల మధ్య వివక్షను పెంచుతుందని, అందరికీ సమాన లబ్ధి కల్పించే విధంగా చట్టసవరణలు చేపట్టాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.

అమరావతి రైతుల సమస్యలు దశాబ్దకాలంగా కొనసాగుతున్నాయి. ప్రభుత్వం కమిటీలు ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా సమయం వృథా చేయకుండా, రైతుల ఆందోళనలను పరిగణనలోకి తీసుకుని తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలి. లేకుంటే ఈ వివాదం మరిన్ని నిరసనలకు, రాజకీయ అస్థిరతకు దారితీయవచ్చు. రాజధాని నిర్మాణం లక్ష్యం సాధించాలంటే రైతుల విశ్వాసాన్ని చూరగొనడం అత్యంత కీలకం.