చల్లని జిల్లా మదనపల్లి
చరిత్ర-సంస్కృతి సమ్మేళనం, రాయలసీమలో గొప్ప వ్యవసాయ క్షేత్రం.
ఆంధ్రప్రదేశ్లో జిల్లాల సంఖ్య 26 నుంచి 29కి పెరగనున్న సందర్భంలో అన్నమయ్య జిల్లా నుంచి విభజించి ఏర్పాటు చేస్తున్న మదనపల్లి జిల్లా ఒక ప్రత్యేక భౌగోళిక, సాంస్కృతిక గుర్తింపును పొందనుంది. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ఆమోదించిన ఈ కొత్త జిల్లా మదనపల్లి, పీలేరు రెవెన్యూ డివిజన్లను కలుపుతూ 11.05 లక్షల జనాభాతో ఏర్పడుతోంది. మొత్తం 19 మండలాలు మదనపల్లె, నిమ్మనపల్లె, రామసముద్రం, తంబళ్లపల్లె, ములకలచెరువు, పెదమండ్యం, కురబలకోట, పీటీ సముద్రం, బీరొంగి కొత్తకోట, చౌడేపల్లె, పుంగనూరు (మదనపల్లి డివిజన్), సదుం, సోమల, పీలేరు, గుర్రంకొండ, కలకడ, కంభంవారిపల్లె, కలికిరి, వాల్మీకిపురం (పీలేరు డివిజన్) ఈ జిల్లాలో చేరనున్నాయి. ఈ ఏర్పాటు పరిపాలనా సౌలభ్యం మాత్రమే కాకుండా, రాయలసీమ ప్రాంతంలోని వ్యవసాయ, విద్యా, పర్యాటక రంగాలకు కొత్త ఊపును ఇస్తుందని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. అయితే భౌగోళిక వైవిధ్యం, వ్యవసాయ ప్రత్యేకతలు, చారిత్రక ప్రాముఖ్యత ఇవి మదనపల్లి జిల్లాను ఒక ప్రత్యేక జిల్లాగా మార్చనున్నాయి.
శేషాచలం కొండల మధ్య ఒక ఆకర్షణీయ పీఠభూమి
మదనపల్లి జిల్లా రాయలసీమ పీఠభూమిలో (శేషాచలం హిల్స్ సమీపంలో) విస్తరించి ఉంది. సగటు ఎత్తు 700 మీటర్లు. మదనపల్లి పట్టణం (13°33′N 78°30′E) బెంగళూరు (120 కి.మీ.) తిరుపతి (140 కి.మీ.) మధ్య ఒక ముఖ్య లింక్. ఈ ప్రాంతం కొండలు, విస్తృత లోయలు, గ్రానైట్ రాళ్లతో కూడినది. ప్రధానంగా రెడ్ సాయిల్తో కూడిన ఎర్రనేలలు. వేసవి వేడి (30-35°సె.), కోల్డ్ వింటర్స్ (10-20°సె.), మాన్సూన్లో మితమైన వర్షాలు (600-800 మి.మీ.). ఈ భౌగోళికం వ్యవసాయానికి అనుకూలం. కానీ జలసంక్షోభం (భూగర్భజలం అడుగడం) ఒక సవాలు. హార్స్లీ హిల్స్ (1,314 మీ. ఎత్తు) వంటి హిల్ స్టేషన్లు పర్యాటక ఆకర్షణలు. జిల్లా విస్తీర్ణం సుమారు 2,500 చ.కి.మీ. (అంచనా), ఇక్కడి కౌండిన్య వన్యప్రాణి సంరక్షణ ప్రాంతం (కొత్త జిల్లాలో చేరవచ్చు) బయోడైవర్సిటీకి ప్రసిద్ధి.
మదనపల్లె ప్రాంతం
చరిత్ర-సంస్కృతి
మదనపల్లి చరిత్ర 907 ఏడీ చోళుల కాలం నుంచి ప్రారంభమవుతుంది. ప్రాచీనంగా "మర్యాద రామణ్ణ పురం"గా పిలువబడింది. తర్వాత విజయనగర పాలెగాళ్లు (బసవన్న, మాదన్న) పాలనలో మార్పు చెందింది. 1618లో యలగిరి అహోబిల నాయుడు ద్వారా స్థాపించబడింది. బ్రిటిష్ కాలంలో (1850) సబ్-కలెక్టరేట్గా అభివృద్ధి చెందింది. సర్ థామస్ మున్రో పోలీసు స్టేషన్లు, పాఠశాలలు నిర్మించారు. స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో కీలకం. కొండా వెంకటప్పయ్య జన్మస్థలం.
సాంస్కృతికంగా మదనపల్లి "విద్యా-సాంస్కృతిక కేంద్రం"గా పేరు. ఆనిబీసెంట్ 1915లో బెసెంట్ థియాసాఫికల్ కాలేజ్ స్థాపించింది (రాయలసీమ మొదటి డిగ్రీ కాలేజ్). 1919లో రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ ఇక్కడే "జన గణ మన" ఆంగ్లంలోకి అనువదించి, మార్గరెట్ కసిన్స్ స్వరాలు రచించారు. భారత జాతీయ గీతం మొదటిసారి ఇక్కడే పాడబడింది. జిడ్డు కృష్ణమూర్తి జన్మస్థలం. రిషి వ్యాలీ స్కూల్ స్థాపకుడు. హిందూ మతాలు (77 శాతం) ప్రధానం. దేవాలయాలు (బోయకొండ గంగమ్మ, చెన్న కేశవ స్వామి, మల్లమ్మ, తలుపులమ్మ) సంస్కృతి ఆధారం. సిల్క్ సారీలు, టమాటా మార్కెట్ వంటివి స్థానికంగా ప్రత్యేకం. కొత్త జిల్లా ఈ చరిత్రను రక్షించుకుంటూ, హెరిటేజ్ టూరిజానికి అవకాశాలు సృష్టిస్తుంది.
వ్యవసాయ-ఆర్థిక ప్రత్యేకతలు
మదనపల్లి జిల్లా వ్యవసాయం ప్రధాన ఆర్థిక శక్తి. ఆసియాలోనే అతిపెద్ద టమాటా (25,000 హెక్టార్లు, 12 లక్ష టన్నులు/సంవత్సరం) ఉత్పత్తి ప్రాంతం. మదనపల్లి మార్కెట్ దక్షిణ భారతంలోనే అతి పెద్దది. ఎగుమతులు (పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్, జపాన్). మామిడి, గ్రౌండ్నట్, చింతపండు, సెరికల్చర్ (సిల్క్ సారీలు, నీరుగట్టు వారిపల్లెలో 15,000 వెయివర్లు) ప్రసిద్ధి. ఎర్రనేలలు ఈ పంటలకు అనుకూలం. కానీ వర్షాకాలంలో ధరలు పడిపోవడం (₹10/కేజీ వరకు), యూరియా కొరత, జల సమస్యలు సవాళ్లు. డైరీ, చిన్న పరిశ్రమలు (సిల్క్) మరో ఆదాయ మార్గాలు. కొత్త జిల్లా ఇరిగేషన్ ప్రాజెక్టులు (మదనపల్లి డ్యామ్), ఎగుమతి హబ్గా అభివృద్ధి చేస్తే, 11.05 లక్షల జనాభాకు ఆర్థిక బలోపేతం వస్తుంది.
పర్యాటక ఆకర్షణలు: ప్రకృతి, ఆధ్యాత్మికతల మధ్య ఒక స్వర్గం
మదనపల్లి జిల్లా పర్యాటక హబ్గా మారుతోంది. హార్స్లీ హిల్స్ (ఆంధ్ర ఊటీ, ట్రెక్కింగ్, జోర్బింగ్), కైగల్ వాటర్ఫాల్స్, కౌండిన్య వైల్డ్లైఫ్ సాంక్చురీ (పక్షులు, జింకలు). బోయకొండ గంగమ్మ ఆలయం, చెన్న కేశవ స్వామి, మల్లమ్మ, తలుపులమ్మ లోవ, పెద్దగంజమ్మపల్లి ఆలయాలు. జిడ్డు కృష్ణమూర్తి హౌస్, రిషి వ్యాలీ స్కూల్, థిమ్మమ్మ మర్రిమను (ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద బట్ట గొలె) ప్రశిద్ధి. ఈ ప్రదేశాలు ఎకో-టూరిజం, హెరిటేజ్ టూర్స్కు అనుకూలం. కానీ రోడ్లు, హోటల్స్ అభివృద్ధి అవసరం.
అవకాశాలు, సవాళ్ల మధ్య ఒక కొత్త భవిష్యత్తు
మదనపల్లి జిల్లా ఏర్పాటు రాయలసీమ అభివృద్ధికి మైలురాయి. వ్యవసాయ ఎగుమతులు, విద్యా హబ్ (బెసెంట్ కాలేజ్, రిషి వ్యాలీ), పర్యాటకం (హార్స్లీ హిల్స్)తో 11.05 లక్షల మందికి సమృద్ధి తీసుకువస్తుంది. కానీ జల సమస్యలు, ధరల అస్థిరత, ఇన్ఫ్రా అభివృద్ధి వంటి సవాళ్లను అధిగమించాలి. ప్రభుత్వం ఈ ప్రత్యేకతలను రక్షించుకుంటూ, ప్రజల అవసరాలకు ప్రాధాన్యత ఇస్తే, మదనపల్లి ఒక మోడల్ జిల్లాగా మారవచ్చు. ఈ జిల్లా ఏర్పాటు "ప్రజల మధ్య" అయితే, రాష్ట్ర అభివృద్ధికి మరో అధ్యాయం ఆరంభమవుతుంది.
