విశాఖ జిల్లా పెదగంట్యాడలో ఆదాని గ్రూప్ అంబుజా సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ స్థాపన కోసం అక్టోబర్ 8న ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరగనుంది. ప్రభుత్వం, అధికారులు ఈ ప్రాజెక్ట్‌ను “అభివృద్ధి” పేరుతో ముందుకు నెట్టేందుకు అన్ని ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. కానీ, స్థానిక ప్రజలు, ప్రజాతంత్ర శక్తులు మాత్రం గట్టిగా వ్యతిరేకిస్తున్నారు. ఎందుకంటే గత అనుభవాలు, కాలుష్య భయం, నిర్వాసితుల మోసాలు, ఉద్యోగాలపై మభ్యపెట్టడం వంటి అంశాలు ప్రజలకు ఈ ఫ్యాక్టరీపై గట్టి అనుమానాలు కలిగిస్తున్నాయి.
1. గంగవరం పోర్టు అనుభవం – ప్రజలతో మోసం
గంగవరం పోర్టు నిర్మాణం సమయంలో స్థానిక మత్స్యకారులు, రైతులు తమ భూములు, గ్రామాలు వదిలి వెళ్లాల్సి వచ్చింది. వారికి వాగ్దానం చేసిన పునరావాసం, ఇళ్లు, ఉద్యోగాలు ఇవన్నీ మాటల్లోనే మిగిలిపోయాయి. చాలామంది ఈరోజుకీ పరిహారం కోసం తలుపులు తట్టుకుంటున్నారు. “పోర్టు వస్తే అభివృద్ధి” అని చెప్పిన వారు, ఆ అభివృద్ధి కోసం ప్రజల జీవనోపాధిని తాకట్టు పెట్టారు.
2. కాలుష్యం – ఆరోగ్యానికి శత్రువు
సిమెంట్ పరిశ్రమలు కాలుష్యానికి ప్రధాన కేంద్రాలు.
వాయు కాలుష్యం: ధూళి, ఫ్లై ఆష్ వలన ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులు పెరుగుతాయి.
నీటి కాలుష్యం: రసాయన వ్యర్థాలు భూగర్భజలాలు కలుషితం చేస్తాయి.
భూమి నాశనం: ముడి పదార్థాల తవ్వకాలు పర్యావరణాన్ని చెడగొడతాయి.
ఇప్పటికే గంగవరం పోర్టు, జెఎన్పీసీ, ఫార్మా సిటీ వలన పరిసరాల గాలి, నీరు కలుషితమైపోయాయి. దీనిపై మరో భారీ సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వస్తే ప్రజల జీవన ప్రమాణాలు పూర్తిగా దెబ్బతింటాయి.
3. ఉద్యోగాల మోసం – వాస్తవం
ప్రతి కొత్త ప్రాజెక్ట్ వస్తే ప్రభుత్వం, కంపెనీలు “స్థానికులకు ఉద్యోగాలు” అని హామీ ఇస్తాయి. కానీ వాస్తవం మాత్రం పూర్తి భిన్నంగా ఉంది.
ఇటీవల విశాఖ ఉక్కు కర్మాగారంలో కాంట్రాక్టు కార్మికులను తీసేసిన తర్వాత, స్థానిక నిరుద్యోగులను తీసుకోవాల్సింది బదులు ఛత్తీస్గఢ్, ఒడిశా, బీహార్ నుంచి కార్మికులను తీసుకువచ్చారు. స్థానికులు బయటపడ్డారు. ఫార్మా సిటీలో ఉద్యోగాలు ఇవ్వడానికి “మీరు స్థానికులు కాదు” అన్న సర్టిఫికెట్ తెప్పించి, వేరే ప్రాంతాల వారిని నియమించారు. ఈ మోసం ఇప్పటికీ కొనసాగుతూనే ఉంది. గతంలో గంగవరం పోర్టు దగ్గర కూడా ఇదే పద్ధతి. ప్రజలకు ఇచ్చిన హామీలు గాలిలో కలిసిపోయాయి. అంటే సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వచ్చినా స్థానిక నిరుద్యోగులకు ఉద్యోగం వస్తుందనే నమ్మకం లేదు.
4. నిర్వాసితుల పునరావాసంపై నమ్మకం కోల్పోవడం.
పోర్టు, స్టీల్ ప్లాంట్, ఫార్మా కంపెనీలు వంటి ప్రాజెక్టుల పునరావాసం పరిస్థితి ఎలా ఉందో అందరికీ తెలుసు. భూములు పోయాక పునరావాసం కోసం పోరాడుతున్న ప్రజలు ఈరోజుకీ న్యాయం పొందలేకపోతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో కొత్తగా సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వస్తే మళ్లీ అదే మోసం పునరావృతమవుతుందని ప్రజలు గట్టిగా నమ్ముతున్నారు.
5. అభివృద్ధి పేరుతో ప్రాంతానికి దెబ్బ.
పెదగంట్యాడ, గంగవరం పరిసరాలు ఒకప్పుడు సముద్రతీర మత్స్యకార గ్రామాలుగా, పచ్చని భూములతో నిలిచాయి. పోర్టు వచ్చిన తర్వాత ఇప్పటికే పర్యావరణం దెబ్బతింది. ఇప్పుడు సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వస్తే ఈ ప్రాంతం పూర్తిగా పారిశ్రామిక మృతభూమిగా మారే ప్రమాదం ఉంది. అభివృద్ధి పేరుతో ప్రజల జీవనోపాధి, ఆరోగ్యం తాకట్టు పెట్టడం అసలు అభివృద్ధి కాదు.
ప్రజల డిమాండ్లు
ఈ నేపథ్యాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని స్థానిక ప్రజలు, ప్రజాసంఘాలు స్పష్టమైన డిమాండ్లు చేస్తున్నారు:
1. పెదగంట్యాడలో అంబుజా సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీకి అనుమతి ఇవ్వరాదు.
2. ఇప్పటికే ఉన్న పారిశ్రామిక కాలుష్యాన్ని తగ్గించే చర్యలు ప్రభుత్వం తీసుకోవాలి.
3. గతంలో గంగవరం పోర్టు, ఫార్మా సిటీ, ఉక్కు ప్లాంట్ నిర్వాసితులకు వాగ్దానం చేసిన పునరావాసం, పరిహారం వెంటనే ఇవ్వాలి.
4. స్థానిక నిరుద్యోగులకు శాశ్వత ఉద్యోగ భద్రత కల్పించే విధానం తీసుకురావాలి.
5. కొత్త ప్రాజెక్టులు తెచ్చే ముందు “ప్రజల అనుమతి లేకుండా అభివృద్ధి లేదు” అనే సూత్రాన్ని పాటించాలి.
ముగింపు
పెదగంట్యాడ ప్రజలు “సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వద్దు – మాకు జీవనోపాధి కావాలి, ఆరోగ్యం కావాలి” అని గట్టిగా చెబుతున్నారు. గత అనుభవాలన్నీ ప్రజలను నమ్మకం కోల్పోయేలా చేశాయి. అభివృద్ధి అంటే ప్రజలకు ఉపయోగపడేదే గాని, వారి భూములు, వృత్తులు, ఆరోగ్యాన్ని నాశనం చేసే ప్రాజెక్టులు కాదు. అందుకే ఈ పోరాటం కేవలం ఒక సిమెంట్ ఫ్యాక్టరీ వ్యతిరేకత మాత్రమే కాదు, ప్రజల గౌరవం, హక్కులు, భవిష్యత్తు కోసం సాగుతున్న యుద్ధం.