హెచ్‌ఐవీ నియంత్రణలో ప్రథమ స్థానంలో ఆంధ్రప్రదేశ్‌

2015-16లో రాష్ట్రంలో పరీక్షించిన వారిలో హెచ్‌ఐవీ పాజిటివిటీ రేటు 2.34 శాతంగా ఉండగా, 2024-25 నాటికి అది 0.58 శాతానికి పడిపోయింది. అంటే దాదాపు నాలుగింట ఒక వంతుకే పరిమితమైంది. కొత్త కేసుల సంఖ్య కూడా గత ఏడేళ్లలో దాదాపు సగానికిపైగా తగ్గింది. 2015-16లో 24,957 కొత్త కేసులు నమోదయితే, 2024-25లో అవి 13,383కే పరిమితమయ్యాయి.

మరింత గమనించాల్సిన విషయం ఏమిటంటే... ఎయిడ్స్‌ సంబంధిత మరణాలు 2010తో పోల్చితే 2024-25 నాటికి 88.72 శాతం తగ్గాయి. గర్భిణీ స్త్రీల్లో హెచ్‌ఐవీ సంక్రమణ రేటు 2015-16లో 0.10 శాతంగా ఉండగా, ఇప్పుడు 0.04 శాతానికి చేరింది. తల్లి నుంచి శిశువుకు వ్యాప్తి అరికట్టడంలో ఇది ఒక పెద్ద విజయంగా పరిగణించవచ్చు.

యూఎన్‌ ఎయిడ్స్‌ 95-95-95 లక్ష్యాలకు దగ్గరలో ఏపీ

ఐక్యరాజ్యసమితి ఎయిడ్స్‌ కార్యక్రమం (UNAIDS) ప్రపంచవ్యాప్తంగా 2030 నాటికి 95-95-95 లక్ష్యాలను నిర్దేశించింది. అంటే...

హెచ్‌ఐవీ బాధితుల్లో 95 శాతం మందిని గుర్తించడం, వారిలో 95 శాతం మందికి చికిత్స అందించడం, చికిత్స పొందుతున్న వారిలో 95 శాతం మందిలో వైరల్‌ లోడ్‌ను అణచివేయడం.

ఈ మూడు దశల్లోనూ ఆంధ్రప్రదేశ్‌ జాతీయ సగటుకు దగ్గరగా లేదా మించి ప్రదర్శన కనబరుస్తోంది. బాధితుల గుర్తింపు దశలో జాతీయ సగటు 81 శాతం ఉంటే, ఏపీలో 86 శాతం. వైరల్‌ లోడ్‌ అణచివేతలో జాతీయ సగటు 97 శాతం ఉంటే ఏపీ 95 శాతం. చికిత్స అందించడంలో జాతీయ సగటు 88 శాతం ఉంటే ఏపీ 87 శాతం సాధించింది.

ఇంకా రెండో స్థానంలోనే ఉన్న బాధితుల సంఖ్య

అయితే ఒక వాస్తవం గమనించాల్సి ఉంది. ప్రస్తుతం దేశంలో హెచ్‌ఐవీ బాధితుల మొత్తం సంఖ్యలో మహారాష్ట్ర (3,62,392) తర్వాత ఆంధ్రప్రదేశ్‌ (2,75,528) రెండో స్థానంలో ఉంది. అంటే గతంలో నమోదైన పెద్ద సంఖ్య ఇప్పటికీ ఉంది. కానీ కొత్త కేసులు పెరగకుండా అరికట్టడం, ఇప్పటికే ఉన్న బాధితులకు నిరంతర చికిత్స అందించడం ద్వారా రాష్ట్రం ఈ భారాన్ని గణనీయంగా తగ్గిస్తోంది.

ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో 2,38,760 మంది ఉచిత యాంటీ రిట్రోవైరల్‌ థెరపీ (ART) మందులు పొందుతున్నారు. ఒక్కో బాధితుడిపై ప్రభుత్వం సంవత్సరానికి సగటున రూ.35,000 నుంచి రూ.40,000 వరకు ఖర్చు చేస్తోంది. ఈ మందులు నాకో ద్వారా కేంద్రం నుంచి ఉచితంగా వచ్చినప్పటికీ, వైరల్‌ లోడ్‌ పరీక్షలు, ఇతర వైద్య ఖర్చులు రాష్ట్ర బడ్జెట్‌ నుంచే భరించాల్సి వస్తోంది.

నిరోధం కోసం కొత్త ప్రయోగం

హై-రిస్క్‌ వర్గాల (సెక్స్‌ వర్కర్లు, ట్రాన్స్‌జెండర్లు, డ్రగ్‌ ఇంజెక్షన్‌ వినియోగదారులు, మైగ్రెంట్‌ కార్మికులు)లో సంక్రమణను ముందే అరికట్టేందుకు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 13 సంపూర్ణ సురక్ష కేంద్రాలు పైలట్‌ ప్రాజెక్టుగా నడుస్తున్నాయి. గత ఏడాది నుంచి ఇప్పటి వరకు సుమారు 35 వేల మందికి కౌన్సెలింగ్‌, పరీక్షలు అందించారు. ఈ వర్గాలకు ఏటా రెండు సార్లు తప్పనిసరి హెచ్‌ఐవీ పరీక్షలు నిర్వహిస్తున్నారు.

ముందుకు సాగాలి...

ఆంధ్రప్రదేశ్‌ హెచ్‌ఐవీ నియంత్రణలో దేశంలోనే అగ్రస్థానంలో ఉండటం గొప్ప విషయమే. అయితే ఇది ముగిసిన కథ కాదు. ఇంకా 2.75 లక్షల మంది బాధితులు జీవితాంతం మందులపై ఆధారపడి జీవించాల్సి ఉంది. కొత్త కేసులను పూర్తిగా సున్నాకు తీసుకు రావాల్సి ఉంది. సామాజిక కళంకం ఇంకా తొలగ లేదు. 2025 డిసెంబరు 1న ప్రపంచ ఎయిడ్స్‌ దినోత్సవం సందర్భంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, ప్రజలు ఈ విజయాన్ని జ్ఞాపకం చేసుకోవడంతో పాటు, ముందుకు సాగాల్సిన పనులను కూడా గుర్తుచేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది.

మంత్రి సత్యకుమార్ యాదవ్ పిలుపు

"హెచ్ఐవీ నియంత్రణలో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రథమ స్థానంలో ఉంది. కానీ ఇది మా ప్రయత్నాలు, ప్రజల సహకారం వల్లే సాధ్యమైంది. అవగాహన, నిరోధం, చికిత్సలో అప్రమత్తంగా ఉండాలి. ఎయిడ్స్ సంబంధిత కళంకాన్ని తొలగించి, బాధితులకు మద్దతు ఇవ్వాలి" అని మంత్రి సత్యకుమార్ యాదవ్ పిలుపు నిచ్చారు. ఈ సందర్భంగా రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా అవగాహన కార్యక్రమాలు జరుగుతున్నాయి.