అమరావతి అర్బన్‌ జిల్లా?

మిగిలిన గుంటూరు జిల్లాలో గుంటూరు తూర్పు, పశ్చిమ, ప్రత్తిపాడు, పొన్నూరు, తెనాలి వంటి ఐదు నియోజకవర్గాలు మాత్రమే ఉంటాయి. ఇది రాజధాని ప్రాంతాన్ని ప్రత్యేకంగా దృష్టిలో పెట్టుకుని అభివృద్ధి చేసేందుకు దోహదపడుతుంది. అయితే ఈ మార్పులు గుంటూరు జిల్లా పరిధిని తగ్గించి, ఆర్థిక వనరుల విభజనలో సమస్యలు తెచ్చే అవకాశం ఉంది. రాజకీయంగా కూడా స్థానిక నాయకుల మధ్య పోటీ పెరిగే ప్రమాదం లేకపోలేదు. మొత్తంగా ఈ ప్రతిపాదన రాష్ట్ర రాజధాని అభివృద్ధికి కీలకమైనదిగా కనిపిస్తోంది. కానీ ప్రజల అభిప్రాయాలు సేకరించి ముందుకు సాగాలి.

2025 చివరి నాటికి అమలు తప్పదు?

రాష్ట్రంలో జిల్లాల పునర్విభజన, నియోజకవర్గాల మార్పులు, మండలాల సరిహద్దుల సవరణలు వంటి పరిపాలనాపరమైన మార్పులు 2025 డిసెంబరు 31లోగా అమల్లోకి తీసుకురావాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. జనగణన నేపథ్యంలో 2026 జనవరి 1 నుంచి 2027 మార్చి 31 వరకు జిల్లాలు, మండలాలు, గ్రామాల సరిహద్దులు లేదా పేర్లలో ఎలాంటి మార్పులకు వీలు లేకుండా పోతుంది. ఈ సమయంలో జనగణన కార్యక్రమాలు సాగనున్న నేపథ్యంలో ప్రభుత్వం ఇప్పటికే మంత్రివర్గ ఉపసంఘాన్ని నియమించి, ప్రజల కోర్కెల మేరకు మార్పులు చేపట్టేందుకు సన్నాహాలు చేస్తోంది. ఈ ప్రతిపాదనలు అమలైతే రాష్ట్ర పరిపాలనా వ్యవస్థ మరింత సమర్థవంతంగా మారే అవకాశం ఉంది. అయితే రాజకీయ, భౌగోళిక సవాళ్లు కూడా తప్పవు.

ప్రకాశం జిల్లాలో సమతూకం

ప్రకాశం జిల్లాలో మార్కాపురం కేంద్రంగా కొత్త జిల్లా ఏర్పాటు చేయాలనే ప్రతిపాదన ఎప్పట్నుంచో చర్చనీయాంశంగా ఉంది. గిద్దలూరు, కనిగిరి, మార్కాపురం, యర్రగొండపాలెం, దర్శి వంటి ఐదు నియోజకవర్గాలను కలిపి ఈ కొత్త జిల్లా రూపుదిద్దుకోవచ్చు. ప్రజలకు ఇచ్చిన హామీ మేరకు కొత్త జిల్లా ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు మంత్రులు ఇప్పటికే ప్రకటించారు. అదేవిధంగా బాపట్ల జిల్లాలోని అద్దంకి, నెల్లూరు జిల్లాలోని కందుకూరు నియోజకవర్గాలను ప్రకాశం జిల్లాలోకి మళ్లీ కలపాలనే ఆలోచన కూడా పరిశీలనలో ఉంది. ఇలా చేస్తే ఒంగోలు, కొండపి, సంతనూతలపాడు సహా మొత్తం ఐదు నియోజకవర్గాలతో ప్రకాశం జిల్లా సమతూకంగా ఉంటుంది. ఈ మార్పులు అమలైతే, స్థానికులకు పరిపాలనా సౌకర్యాలు మెరుగుపడతాయి. ముఖ్యంగా ప్రయాణ దూరాలు తగ్గి, అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు వేగవంతమవుతాయి.

అయితే ఈ ప్రతిపాదనలు రాజకీయంగా సున్నితమైనవి. నెల్లూరు, బాపట్ల జిల్లాల నుంచి నియోజకవర్గాలను తరలిస్తే అక్కడి స్థానిక నాయకులు, ప్రజలు వ్యతిరేకత తెలపవచ్చు. భౌగోళికంగా ఇవి సరిపోయినా, సాంస్కృతిక, ఆర్థిక బంధాలు పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. మొత్తంగా ఈ మార్పులు రెండు జిల్లాల మధ్య సమతూకం తెచ్చి, పరిపాలనా సామర్థ్యాన్ని పెంచుతాయని విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

ఎన్టీఆర్‌, కృష్ణా జిల్లాల మధ్య సర్దుబాటు

కృష్ణా జిల్లాలోని గన్నవరం, పెనమలూరు నియోజకవర్గాలను ఎన్టీఆర్‌ (విజయవాడ) జిల్లాలో కలపాలనే ఆలోచన కూడా పరిశీలనలో ఉంది. ఈ రెండు నియోజకవర్గాలు విజయవాడ నగరంతో ముడిపడి ఉన్నాయి. ఇలా చేస్తే ఎన్టీఆర్‌ జిల్లాలో విజయవాడ తూర్పు, పశ్చిమ, సెంట్రల్, తిరువూరు, మైలవరం సహా మొత్తం ఏడు నియోజకవర్గాలు అవుతాయి. కృష్ణా జిల్లాలో ఐదు మాత్రమే మిగులుతాయి. ఇది విజయవాడ పట్టణ విస్తరణకు ఊతమిస్తుంది. అయితే కృష్ణా జిల్లా పరిధి తగ్గడం వల్ల అక్కడి గ్రామీణాభివృద్ధి ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఉంది. ఈ మార్పులు పట్టణ గ్రామీణ సమతూకాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయనేది చూడాలి.

ఏజెన్సీ ప్రాంతాలకు ప్రత్యేక జిల్లా

ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో రంపచోడవరం నుంచి పాడేరు జిల్లా కేంద్రానికి 187 కి.మీ.కు పైగా ప్రయాణం చేయాల్సి రావడం పరిపాలనా ఇబ్బందులకు దారితీస్తోంది. కలెక్టర్‌ రోజువారీగా గ్రీవెన్స్‌లు నిర్వహిస్తున్నా, సమస్యలు పేరుకుపోతున్నాయి. రంపచోడవరం డివిజన్‌తో పాటు చింతూరు డివిజన్‌లోని నాలుగు విలీన మండలాలను కలిపి ప్రత్యేక జిల్లా ఏర్పాటు చేస్తే, స్థానిక గిరిజనులకు సౌకర్యవంతమవుతుంది. ఇది ఏజెన్సీ ప్రాంతాల అభివృద్ధికి బలమిస్తుంది. కానీ మౌలిక సదుపాయాలు, మానవ వనరులు అందుబాటులో ఉంచడం సవాలుగా మారవచ్చు.

ప్రజల కోర్కెల మేరకు... సవాళ్లు తప్పవు

మంత్రివర్గ ఉపసంఘం ఇప్పటికే ఈ ప్రతిపాదనలను పరిశీలిస్తోంది. గ్రామ పంచాయతీలు, మండలాల మార్పులు కూడా ప్రజల అభిప్రాయాల ఆధారంగా జరగనున్నాయి. ఈ మార్పులు అమలైతే రాష్ట్ర పరిపాలన మరింత దగ్గరవుతుంది. ప్రయాణ దూరాలు తగ్గి, సేవలు వేగవంతమవుతాయి. అయితే రాజకీయ పార్టీల మధ్య ఏకాభిప్రాయం లేకుండా పోతే, ఆలస్యం తప్పదు. జనగణన ముందు ఈ మార్పులు పూర్తి చేయడం ద్వారా రాష్ట్రం మరింత సమర్థవంతమైన పరిపాలనా వ్యవస్థను సాధించవచ్చు. ప్రభుత్వం ఇప్పుడు ప్రజల అభిప్రాయాలు సేకరించి, వేగంగా నిర్ణయాలు తీసుకోవాలి.