టైమ్‌లైన్ తో సాగుతున్న అమరావతి సచివాలయ పనులు

వేగం పుంజుకున్న పనులు

2019లో వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం 'త్రీ-క్యాపిటల్స్' నిర్ణయంతో అమరావతి ప్రాజెక్టును ఆపేసిన తర్వాత, 2024 ఎన్నికల్లో టీడీపీ-జనసేన-బీజేపీ కూటమి అధికారంలోకి వచ్చాక మళ్లీ ఊపందుకుంది. మే 2025లో సచివాలయ ఐకానిక్ టవర్ల పనులు ప్రారంభమై, షాపూర్జీ పల్లోంజీ సంస్థ పరికరాలు, మెటీరియల్, కార్మికులను మొత్తం రంగంలోకి దించింది. జూన్ 2025లో టెండర్లు ఖరారు కావడంతో పనులు మరింత వేగవంతమయ్యాయి.

ప్రస్తుతం, సచివాలయ కాంప్లెక్స్‌లోని హెడ్స్ ఆఫ్ డిపార్ట్‌మెంట్ (హెచ్‌ఓడీ) టవర్లు, జనరల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ డిపార్ట్‌మెంట్ (జీఏడీ) భవనం వంటి కీలక నిర్మాణాల్లో పురోగతి కనిపిస్తోంది. అక్టోబర్ 2025లో సీఆర్‌డీఏ (క్యాపిటల్ రీజన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ) ప్రధాన కార్యాలయం పూర్తి కావడం ఇందుకు మరో ఉదాహరణ. ఆరేళ్ల ఆలస్యానికి గుర్తుగా రూ.257 కోట్లతో 3.07 లక్షల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఏడు అంతస్తుల భవనం సిద్ధమైంది. అయితే ఇటీవల వానల వల్ల కొన్ని రోజులు ఆలస్యం జరిగింది. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు నవంబర్ 1న జరిగిన సమీక్షలో, "వర్షాల వల్ల కోల్పోయిన సమయాన్ని పూర్తి చేయాలి" అని సూచించారు. ప్రస్తుతం 74 ప్రాజెక్టుల్లో నిర్మాణాలు జరుగుతున్నాయి. ఇందులో సచివాలయం ప్రధానమైనది.

షాపూర్జీ పల్లోంజీ భాగస్వామ్యం

అమరావతి సచివాలయ కాంప్లెక్స్ మొత్తం నిర్మాణానికి రూ.4,688 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి. ఇందులో షాపూర్జీ పల్లోంజీ & కంపెనీ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ సంస్థ ఇంటిగ్రేటెడ్ సచివాలయంలోని 1, 2 హెచ్‌ఓడీ టవర్ల నిర్మాణాన్ని చేపట్టింది. ఈ రెండు టవర్లకు మాత్రమే రూ.1,487.11 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి. ఇది మొత్తం ప్రాజెక్టులో 30 శాతం భాగం. ఇక మిగిలిన 3, 4 హెచ్‌ఓడీ టవర్లు లార్సెన్ అండ్ టౌబ్రో (ఎల్‌అండ్‌టీ) చేత రూ.1,303.85 కోట్లతో, జీఏడీ టవర్ NCC సంస్థ ద్వారా రూ.882.47 కోట్లతో నిర్మించబడుతున్నాయి. మొత్తం ఐదు టవర్లకు రూ.3,673 కోట్లు అవసరమవుతుందని సీఆర్‌డీఏ అధికారులు తెలిపారు.

ఈ ఖర్చులు రాష్ట్ర బడ్జెట్‌పై ఒత్తిడి తెస్తున్నాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి రూ.15,000 కోట్ల సహాయం, ప్రవాస ఆంధ్రుల స్వచ్ఛంద సహకారాల ద్వారా డబ్బు సమకూర్చుకుంటున్నారు. అయితే ముందు ప్రభుత్వం ఆపిన పనుల వల్ల జరిగిన ఆలస్యం ఖర్చులను మరింత పెంచి ఉండవచ్చని నిపుణులు అంచనా.

15 శాతం పురోగతి, వేగం అవసరం

పనులు ప్రారంభమైన కొన్ని నెలల్లోనే గణనీయ పురోగతి సాధించారు. అయితే ఖచ్చితమైన పనుల శాతం గురించి అధికారికంగా వెల్లడి కాలేదు. అంచనాల ప్రకారం సచివాలయ టవర్స్ 10-15 శాతం పనులు పూర్తయ్యాయి. పునాదులు పూర్తయ్యాయి. మొదటి అంతస్తుల ఫౌండేషన్లు సిద్ధమవుతున్నాయి. షాపూర్జీ సంస్థ టెలంగాణ సచివాలయాన్ని వేగంగా పూర్తి చేసిన అనుభవం ఉంది. ముఖ్యమంత్రి సమీక్షల్లో కొన్ని సంస్థలు మానవశక్తి, యంత్రాలను పూర్తిగా డిప్లాయ్ చేయకపోవడం గమనించారు. గ్రావెల్ సరఫరా కోసం మైన్స్ శాఖతో సమన్వయం చేయాలని ఆదేశాలు జారీ అయ్యాయి.

తొలి దశ 2027కి పూర్తి

అమరావతి నిర్మాణాన్ని దశలవారీగా చేపట్టారు. తొలి దశలో సచివాలయం, అసెంబ్లీ, హైకోర్టు, గవర్నమెంట్ కాంప్లెక్స్‌లు ప్రధానమైనవి. ఇవి 2027 నాటికి పూర్తి కావాలని లక్ష్యం. మొత్తం ప్రాజెక్టు (రూ.50,000 కోట్ల విలువ) 2028 నాటికి ముగిసి, ప్రధాని మోదీ చేతుల మీదుగా ప్రారంభోత్సవం జరుగుతుందని ముఖ్యమంత్రి ప్రకటించారు. రెండో దశలో రోడ్లు, గ్రీన్ స్పేసెస్, కన్వెన్షన్ సెంటర్లు (ఇటీవల నాలుగు సెంటర్లకు అనుమతి) వస్తాయి. మొత్తం 6-30 నెలల్లో కీలక ప్రాజెక్టులు పూర్తవుతాయని సీఆర్‌డీఏ టైమ్‌లైన్ పెట్టుకుంది.

రాజకీయ ఆయుధం, ఆర్థిక బూస్టర్

ఈ నిర్మాణం రాజకీయంగా టీడీపీకి ప్లస్‌పాయింట్. 2014-19లో చంద్రబాబు 'వరల్డ్ క్లాస్ క్యాపిటల్' రూపొందిస్తానన్న వాగ్దానాన్ని తిరిగి నెరవేర్చడం ద్వారా 2029 ఎన్నికల్లో బలం పెరిగే అవకాశం ఉంది. అయితే వైఎస్ఆర్‌సీపీ విమర్శల ప్రకారం "అమరావతి మాత్రమే కాదు, విశాఖ, కడప కూడా" కొనసాగుతున్నాయి. ఆర్థికంగా 3,820 అపార్ట్‌మెంట్లు, 194 బంగ్లాలు, రహదారుల నిర్మాణంతో ఉపాధి అవకాశాలు పెరుగుతున్నాయి. రియల్టీ మార్కెట్ బూస్ట్, పెట్టుబడులు ఆకర్షిస్తున్నాయి. కానీ వర్షాలు, కిక్‌బ్యాక్ ఆరోపణలు (మే 2025లో టెండర్ ఆలస్యం) సవాళ్లు గా మారాయి.

ఆశాకిరణాలతో ముందుకు

అమరావతి సచివాలయం నిర్మాణం రాష్ట్రానికి కొత్త గుర్తింపును తెచ్చిపెడుతోంది. షాపూర్జీ వంటి గ్లోబల్ సంస్థలు పాల్గొనడం నాణ్యతకు హామీ. ముఖ్యమంత్రి "2028కి పూర్తి, ప్రధాని ప్రారంభం" అన్న వాగ్దానం నెరవేరితే, ఆంధ్ర ప్రగతి మరింత వేగవంతమవుతుంది. అయితే వాతావరణ సవాళ్లు, ఆర్థిక నిర్వహణలో జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి. ఈ పయనంలో అమరావతి 'గ్రీన్ ఫీల్డ్' క్యాపిటల్‌గా మారి, దక్షిణాది అభివృద్ధికి మార్గదర్శకంగా నిలవాలి.