కమ్యూనిస్టుల చేతికి సింహాళ ద్వీపం చిక్కిందా?

చాలా మంది ప్రజల లెక్కల ప్రకారం, సెప్టెంబర్ 21 ఎన్నికలలో 55 ఏళ్ల అనుర కుమార దిసనాయకే స్పష్టమైన ముందంజలో ఉన్నారు. వీరిలో మరో ఇద్దరు ప్రధాన పోటీదారులు ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు రణిల్ విక్రమసింఘే, 75, మరియు ప్రధాన ప్రతిపక్ష నాయకుడు సజిత్ ప్రమదాస, 57 కూడా ఉన్నారు.

ఈ ముగ్గురూ శ్రీలంకలోని అత్యధిక మెజారిటీ కమ్యూనిటీకి చెందినవారు. అదే సింహళీస్ బౌద్ధులు. దేశంలోని రెండు అతిపెద్ద మైనారిటీ వర్గాలు తమిళులు.. ముస్లింలు.

పావు శతాబ్దపు తమిళ వేర్పాటువాదానికి ముగింపు పలికి 2009లో శ్రీలంక సైన్యం తమిళ టైగర్‌లను అణిచివేసినప్పుడు ఆ సైన్యానికి నాయకత్వం వహించిన మాజీ అధ్యక్షుడు మహీందా రాజపక్సే కుమారుడు నమల్ రాజపక్సేతో సహా మరో 35 మంది అభ్యర్థులు ఉన్నారు. అయితే, వీరెవరూ పోటీలో చెప్పుకోదగ్గ ముద్ర వేయలేరు.

దిసానాయకే నేషనల్ పీపుల్స్ పవర్ (NPP)కి నాయకత్వం వహిస్తున్నారు. ఇది సారూప్యత కలిగిన సమూహాల కూటమి. కానీ అతను ప్రధానంగా 2014 నుంచి జనతా విముక్తి పెరమున (JVP, లేదా పీపుల్స్ లిబరేషన్ ఫ్రంట్), శ్రీలంక అత్యంత ప్రభావవంతమైన మార్క్సిస్ట్ సంస్థ. ఇది 1971, 1988-89లో రాజ్యాధికారాన్ని చేజిక్కించుకోవడానికి రెండు రక్తపాత తిరుగుబాట్లను నిర్వహించింది.

ఉత్తర కొరియా 1971 తిరుగుబాటుకు చురుకుగా మద్దతు ఇచ్చింది. అయితే ఇది శ్రీలంక భద్రతా దళాలచే సమర్థవంతంగా అణిచివేయబడింది. భారత్ సహా అనేక దేశాల సహాయంతో రెండు వైపులా వేలాది మంది మరణించారు.

తమిళ వేర్పాటువాదాన్ని అంతం చేయాలనే లక్ష్యంతో 1987లో జరిగిన భారత్ - శ్రీలంక ఒప్పందాన్ని అనుసరించి రెండవ, మరింత రక్తంతో నిండిన తిరుగుబాటు జరిగింది. అయితే JVP, ఇతరులతో పాటు, ద్వీపంలోని వార్ థియేటర్‌లో - ఉత్తరం, తూర్పు ప్రాంతాలలో భారతీయ దళాలను మోహరించడం వలన ఇది ప్రమాదకరంగా మారింది.

JVP.. 1990వ దశకంలో హింసను ఒక మతంగా విడిచిపెట్టి ప్రజాస్వామ్య రాజకీయాలను స్వీకరించింది. జాతీయ రాజకీయాల్లో నేటి ప్రాముఖ్యతను పొందలేకపోయింది కానీ 2022లో శ్రీలంక చూసిన ఆర్థిక.. రాజకీయ తిరుగుబాటు కారణంగా అప్పటి అధ్యక్షుడు గోటబయ పారిపోయారు.

ఆ సమయంలో శ్రీలంకను చుట్టుముట్టిన అపూర్వమైన ఆర్థిక సంక్షోభం, నిత్యావసర వస్తువుల కొరతకు.. దాదాపు అన్నింటికీ సర్పెంటైన్ క్యూలకు దారితీసింది. ఇది ఒక భారీ సాధారణ తిరుగుబాటుకు దారితీసింది.

దాని సమయం-పరీక్షించిన వ్యూహాలను ఉపయోగించి, JVP కార్యకర్తలు దేశంలోని చాలా ప్రాంతాలలో సామూహిక నిరసనలకు నాయకత్వం వహించారు. కానీ కొలంబోలో ప్రధాన ర్యాలీలలో కీలక పాత్ర పోషించారు. ఆర్థిక సమానత్వం, స్థానిక, విస్తృతమైన అవినీతిని అంతం చేయడం వంటి ప్రసిద్ధ నినాదాలను చొప్పించారు. దీనిని 21 మిలియన్ల ప్రజలు అంగీకరించారు.

గోటబయ రాజపక్స దేశం విడిచి పారిపోయిన తర్వాత, అతని పార్టీ అయిన SLPP శ్రీలంక రాజకీయ నాయకులలో ఒకరైన విక్రమసింఘేను ఎంపిక చేసింది. (ప్రేమదాసకు మొదట ఈ పదవిని ఆఫర్ చేశారు.. కానీ అతను తిరస్కరించాడు) 2002లో LTTEతో నార్వే మధ్యవర్తిత్వ ఒప్పందంపై సంతకం చేసిన విక్రమసింఘేకి పదవి దక్కింది .

2022 ఆర్థిక విపత్తులో కనిపించే సంక్షోభం ఇప్పుడు ముగిసినప్పటికీ, శ్రీలంక ఇప్పటికీ కష్టాల్లోంచి పూర్తిగా బయటపడలేదు. ఐఎంఎఫ్ బెయిల్ అవుట్ ప్యాకేజీ కింద ఉంది, దేశం అంతటా పన్నులు పెంచారు. ఇది విస్తృతమైన అసంతృప్తికి దారితీసింది, దీని వలన విక్రమసింఘే అధ్యక్ష పదవికి పోటీ పడే అవకాశం ఉందని విశ్లేషకులు అంటున్నారు, అయితే అతను అధికారాన్ని నిలుపుకోగలడనే నమ్మకం ఉంది.

1993లో ఎల్‌టీటీఈ ఆత్మాహుతి బాంబర్‌చే పేల్చివేయబడిన మాజీ అధ్యక్షుడు రణసింగ్ ప్రేమదాస కుమారుడు సాజిత్ ప్రేమదాస ఈ అధ్యక్ష రేసులో బలమైన పోటీదారుగా కనిపిస్తున్న మరో వ్యక్తి. లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్‌లో గ్రాడ్యుయేట్, విక్రమసింఘే కు మాజీ పార్టీ సహోద్యోగి. అతను ప్రధాన ప్రతిపక్షం SJB పార్టీకి నాయకత్వం వహిస్తాడు.

జాతీయవాద-సింహళ బౌద్ధ ఎజెండాతో 52 శాతం ఓట్లతో గోటబయ రాజపక్సే గెలుపొందిన 2019 అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో కూడా ప్రేమదాస 41 శాతం ఓట్లను ప్రధానంగా తమిళ, ముస్లింల బలంతో కూడగట్టుకున్నారని ఆయన మద్దతుదారులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. అప్పటి ఎన్నికల్లో పోటీ చేసిన దినఅనుర కుమార దిసనాయకే కేవలం మూడు శాతం ఓట్లను పొందాడు.

చాలా మంది మైనారిటీలు ఇప్పటికీ ప్రేమదాసకు ఓటు వేస్తారని భావిస్తున్నారు, కాబట్టి ముగ్గురు ప్రధాన అభ్యర్థులు సింహళీయుల మద్దతును పొందేందుకు తీవ్రంగా పోరాడుతున్నారు, వీరి ఓట్లు చీలిపోతాయని భావిస్తున్నారు.

అందుకే రానున్న రాష్ట్రపతి ఎన్నికలు ఎన్నడూ లేని విధంగా జరగనున్నాయి. శ్రీలంక అధ్యక్ష పోరాటాలు సాధారణంగా రెండు గుర్రాల రేసుగా ఉంటాయి. కానీ ఒక అభ్యర్థి ఏదో ఒకవిధంగా స్పష్టమైన విజయం సాధించకపోతే, ఏ పోటీదారుడు 50 శాతం ఓట్లను పొందలేరని భయపడుతున్నారు. ఇది కొత్త అధ్యక్షుడిని ఎన్నుకోవడానికి మిలియన్ల బ్యాలెట్లలో రెండవ, మూడవ ప్రాధాన్యత ఓట్ల లెక్కింపుకు దారితీసేలా ఉంది.

సెప్టెంబరు 21 ఆదివారంతో ఓట్లు ముగిసిన తర్వాత, మరుసటి రోజు ఫలితాలు వెలువడే అవకాశం ఉంది. అయితే కౌంటింగ్ లో తొలి రౌండ్ లోపు ఫలితం తేలాలి. లేకపోతే ఫలితం తేలడం కష్టం.

వ్యాపారుల మొదటి ఎంపిక విక్రమసింఘే అయినప్పటికీ, ప్రేమదాస కూడా వ్యాపార, పారిశ్రామిక సంస్థల మద్దతును పొందుతున్నారు. అయితే అధ్యక్ష ఎన్నికలు వయోజన శ్రీలంక ప్రజలందరూ ప్రత్యక్షంగా ఓటు వేయడానికి సంబంధించినవి కాబట్టి, అది దిసానాయకేకి స్పష్టమైన ప్రయోజనం అవుతుందని అందరూ భావిస్తున్నారు.

అనేక ఎన్నికల వాగ్దానాలు, మధ్య దిసానాయకే చేసిన ప్రసంగాలు ప్రజలను ఆకట్టుకుంటున్నాయి. అతని తండ్రి కార్మికుడు-అవినీతిపై పోరాటంలో అత్యంత నిబద్ధత కలిగిన వ్యక్తిగా పరిగణించబడ్డాడు. అదే సమయంలో, 1971, 1988-89 సంవత్సరాలలో జరిగిన హింసను స్థానిక ప్రజలు ఇంక మర్చిపోలేదు. ముఖ్యంగా 50 ఏళ్లలో ఉన్నవారు.. ఇంకొంత మంది వృద్ధులు.

జెవిపి హింసను.. మంచి కోసం వదిలిపెట్టిందని ప్రజలను నమ్మించడానికి తన స్థాయికి ప్రయత్నిస్తోంది. వ్యాపార వర్గాలు, కొంతమంది ప్రముఖులు మాత్రం దిసానాయక విజయంపై ఆందోళన చెందుతున్నారు.

జాతీయ భద్రతా సలహాదారు అజిత్ దోవల్‌తో సహా దాని ఉన్నతాధికారులను కలవడానికి దిసానాయకే సహా JVP నాయకులను భారత ప్రభుత్వం ఆశ్చర్యకరంగా ఆహ్వానించింది. ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలో దిసానాయక్ అధిరోహణలో ఉన్నారని స్పష్టమైంది. విక్రమసింఘే, ప్రేమదాసు ఇద్దరూ చిరకాల మిత్రులుగా పరిగణించబడుతున్నప్పటికీ న్యూ ఢిల్లీ తన అడుగులు వేసింది.

JVP సాంప్రదాయ భారత వ్యతిరేక చర్యలు తీసుకోవడానికి అలాగే చైనా అనుకూల వైఖరిని ప్రదర్శిస్తోంది. ముగ్గురు ప్రధాన పోటీదారులు శ్రీలంక ప్రభుత్వాలలో వివిధ స్థాయిలలో భాగస్వామ్యాన్ని పొందారు. సెప్టెంబర్ 22న ఎన్నికల ఫలితాలు వెలువడనున్నాయి.