లక్ష్యం హిజ్బుల్లానేనా.. చేసింది మొస్సాద్ నా ?

లెబనాన్ లో హఠాత్తుగా పేలిన పేజర్లలో ఇప్పటి వరకూ అందిన సమాచారం ప్రకారం 11 మంది మరణించారు. ఇందులో ఒక చిన్నారి కూడా ఉంది. ఈ పేలుళ్లు జరిగి దాదాపు 21 గంటలు గడిచిపోయాయి. దాదాపు నాలుగువేల మంది గాయపడ్డారు. ఇరాన్ మద్దతు ఉన్న సాయుధ గ్రూపు హిజ్బుల్లా పై హఠాత్తుగా ప్రారంభమైన ఈ దాడులు అంతే అసాధారణంగా ముగిశాయి. ఎవరు చేశారు.. ఎందుకు చేశారనేది ఇప్పటికీ స్పష్టంగా తెలియలేదు.

ఈ దాడిలో ప్రధానంగా అందరి చూపులు ఇజ్రాయెల్ పైనే ఉన్నాయి. దానికి హిజ్బుల్లాతో ఉన్న శత్రుత్వం, అటువంటి హైటెక్ టెక్నాలజీ దాని సొంతం. కానీ ఇప్పటి వరకూ ఈ దాడులపై ఆదేశం స్పందించలేదు.

హిజ్బుల్లా పేజర్‌లను ఎందుకు ఉపయోగిస్తుందంటే, సమాచార మార్పిడికి ఇదే కీలకంగా వ్యవహరిస్తోంది. మొబైల్ ఫోన్‌ల కంటే ముందు ఉన్న పరికరం పేజర్, ప్రపంచంలోని చాలా ప్రాంతాలలో చాలా కాలంగా వాడుకలో లేదు? అయితే ఉగ్రవాద సంస్థ ఉపయోగిస్తున్న పేజర్లలో పేలుళ్లు జరిగాయి? ఈ పేలుళ్లపై ఇజ్రాయెల్ అనుమానిస్తున్నారు?

మంగళవారం ఏం జరిగింది?

హిజ్బుల్లా సభ్యులు ఉపయోగించే వేలాది పేజర్‌లు లెబనాన్ అంతటా దాదాపు ఏకకాలంలో పేలాయి. రాజధాని బీరుట్‌లో పేలుళ్ల తీవ్రత ఎక్కువ. ఈ పేలుళ్లలన్నీ దాదాపు ఏకకాలంలోనే జరిగాయి. ఇది ఆధునాతన సమన్వయ దాడిని సూచిస్తుంది.

సోషల్ మీడియాలో పోస్ట్ చేయబడిన వీడియో క్లిప్‌లు పేలుళ్లను స్పష్టంగా చూపించాయి. అది బాణాసంచా లేదా తుపాకీ శబ్దం లాగా ఉంది. పండ్ల దుకాణం దగ్గర, క్యాష్ కౌంటర్ వద్ద, ప్రజల జేబుల్లో, ఇతరులలో. పేలుళ్లకు ముందు పరికరాల్లోంచి పొగలు రావడం కొందరు చూశారని సమాచారం.

పేలుడు గాయాలతో వందలాది మందిని దేశవ్యాప్తంగా ఆసుపత్రులకు తరలించడంతో దాడి తీవ్రత స్పష్టంగా కనిపించడం ప్రారంభమైంది. లక్ష్యాలు హిజ్బుల్లా సభ్యులే అయినప్పటికీ, బాధితుల్లో పిల్లలు, వృద్ధులతో సహా అన్ని రకాల వ్యక్తులు ఉన్నారు. కొందరు ఆరోగ్య సిబ్బంది కూడా గాయపడినట్లు సమాచారం.

మరణించిన తొమ్మిది మందిలో ఇద్దరు హిజ్బుల్లా ఎంపీల కుమారులు. హత్యకు గురైన చిన్నారి హిజ్బుల్లా సభ్యుడి కుమార్తె. లెబనాన్‌లోని ఇరాన్ రాయబారి మోజ్తాబా అమానీకి కూడా స్వల్ప గాయాలయ్యాయి. పొరుగున ఉన్న సిరియాలో కూడా ఇలాంటి పేలుళ్లలో 14 మంది గాయపడినట్లు సమాచారం.

అంతర్జాతీయ నివేదిక ప్రకారం, చాలా వరకు గాయాలు చేతులు లేదా ముఖానికి తగిలాయి. ముఖ్యంగా కళ్లకు కొంచెం తీవ్ర స్థాయిలో గాయాలయ్యాయి. కొంతమంది చేతులు లేదా వేళ్లను కత్తిరించాల్సి వచ్చింది. పేజర్లను జేబులో పెట్టుకుని వెళ్తున్న వారికి తొడలు, నడుము లేదా తుంటికి గాయాలయ్యాయి.

హిజ్బుల్లా కాలం చెల్లిన పేజర్‌తో..

ఇజ్రాయెల్ కారణంగా మొబైల్ ఫోన్లను వాడటం వదిలిపెట్టిన హిజ్ బుల్లా ఇప్పటి వరకూ సురక్షితమైనదిగా భావించిన టెక్ పేజర్లను వాడుతోంది. ఇది మొబైల్ ఫోన్‌లతో సులభంగా ఉండే ఇజ్రాయెల్ ద్వారా లొకేషన్-ట్రాకింగ్ నుంచి తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.

రెండు, ఇది "ఫోన్ బాంబు" అవకాశాన్ని తొలగిస్తుంది. 1996లో హమాస్ బాంబు తయారీదారు యాహ్యా అయ్యాష్‌ను హత్య చేయడానికి ఇజ్రాయెల్ మొబైల్ ఫోన్ ను ఉపయోగించింది. ఫోన్ చేయడానికి చెవి దగ్గర పెట్టుకున్నప్పుడు అతని చేతిలో పేలింది.

1980- 1990లలో విస్తృతంగా ఉపయోగించబడిన పేజర్‌లో GPS లేదు. వీటిలో మైక్రోఫోన్‌లు లేదా కెమెరాలు లేవు. అలాగే హ్యాక్ చేయడం చాలా కష్టం. పరికరాలు సాధారణంగా సింగిల్ AA లేదా AAA బ్యాటరీల ద్వారా శక్తిని పొందుతాయి, అయితే సరికొత్త మోడల్‌లు లిథియం-అయాన్ బ్యాటరీలను ప్రవేశపెట్టాయి.

పేలుళ్లు ఎలా జరిగాయి?

ప్రధానంగా, నిపుణులు రెండు సిద్ధాంతాలతో ముందుకు వచ్చారు. ఒకటి, ఇది సైబర్‌టాక్ కావచ్చు, దీనిలో పరికరాలు డిజిటల్‌గా హ్యాక్ చేయబడి పేజర్ల బ్యాటరీలు వేడెక్కడానికి, పేలిపోయేలా చేస్తాయి. కానీ ఇలాంటి చర్య ఇంతకుముందు జరిగినట్లు ఎక్కడా వినలేదు.

ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, పేజర్ సర్వర్ రాజీ పడింది. ఓవర్‌లోడ్‌కు కారణమైన మానిప్యులేట్ స్క్రిప్ట్ ఇన్‌స్టాల్ చేయబడింది, ఫలితంగా లిథియం బ్యాటరీ వేడెక్కింది. అయినప్పటికీ, చాలా మంది నిపుణులు ఈ సిద్ధాంతంతో ఏకీభవించట్లేదు. ఎందుకంటే పేలుళ్ల పరిమాణం, గాయాల స్వభావం వేడెక్కిన బ్యాటరీల కారణంగా ఏమి జరిగిందో దానికి భిన్నంగా ఉన్నాయని వారు అంటున్నారు.

దీనిపై రెండో సిద్ధాంతం కూడా ప్రచారంలో ఉంది. అదే సరఫరా గొలుసు సిద్ధాంతం. పేలిన పేజర్లు గ్రూప్ ఇంతకు ముందు ఉపయోగించని కొత్త బ్రాండ్ అని హెజ్బుల్లా ఆపరేటివ్ ఓ న్యూస్ ఏజెన్సీకి తెలిపారు.

ఇప్పటివరకు బయటకు వచ్చిన ఫుటేజ్ ప్రకారం ప్రస్తుతం పేలిన బ్యాటరీ ఏపీ 900 అల్ప న్యూమరిక్ పేజర్ లేదా లిథియం అయాన్ బ్యాటరీని గోల్డ్ అపోలో AR-924 మోడల్ ఉపయోగించబడుతోంది. ఈ కంపెనీ తైవాన్‌లో ఉంది. సిద్ధాంతపరంగా, రెండు బ్యాటరీలు పేలిపోయేలా చేయగలవు. కానీ పైన పేర్కొన్న విధంగా, అటువంటి పేలుడు, శక్తి తగినంత నష్టాన్ని చేయదని నిపుణులు అంటున్నారు.

అందువల్ల, పేజర్‌లు వాటి తయారీ సమయంలో లేదా రవాణా సమయంలో తారుమారు జరిగిందని అనుమానాలు వ్యక్తం అవుతున్నాయి. 10 నుంచి 20 గ్రాముల మిలిటరీ గ్రేడ్ పేలుడు పదార్థాలతో పేజర్లు ప్యాక్ చేయబడి ఉండవచ్చని, నకిలీ ఎలక్ట్రానిక్ కాంపోనెంట్ లోపల దాచి ఉండవచ్చని బ్రిటిష్ ఆర్మీ మాజీ ఆయుధాల నిపుణుడు ఓ అంతర్జాతీయ మీడియాకి తెలిపారు. అది పేలడానికి "సిగ్నల్"గా ఆల్ఫాన్యూమరిక్ టెక్స్ట్ సందేశం మాత్రమే అవసరం.

ఇది నిజంగా జరిగితే, అటువంటి ఆపరేషన్‌కు సప్లయర్, డిస్ట్రిబ్యూషన్ వైపు, ప్రొక్యూర్‌మెంట్ వైపు ఆపరేటివ్‌లను కలిగి ఉండే భారీ ఆపరేషన్, సంవత్సరాల ప్రణాళిక అవసరం.

ఇజ్రాయెల్ పై ఎందుకు అనుమానం..

దాడి జరిగిన తీరు, ఇంతకుముందు ఇలాంటి వ్యూహాల అమలు జరిపిన చరిత్రను పరిశీలిస్తే ఇది ఇజ్రాయెల్ గూఢచార సంస్థ మొస్సాద్ అని అనుమానాలు వ్యక్తం అవుతున్నాయి.

లెబనాన్ ప్రధాన మంత్రి నజీబ్ మికాటి, హిజ్బుల్లా ఇద్దరూ కూడా ఇజ్రాయెల్‌ను నిందించారు. ఒక ప్రకటనలో, హిజ్బుల్లా ఇలా అన్నాడు "ఈ ద్రోహపూరిత, నేరపూరిత శత్రువు ఈ పాపాత్మకమైన దురాక్రమణకు ఖచ్చితంగా శిక్షను పొందుతాడు, అని హెచ్చరికలు జారీ చేశాడు."

అంతేకాకుండా, ఇలాంటి దాడులను ఉపసంహరించుకోవడం ఇజ్రాయెల్‌కు కొత్త కాదు. 1996లో యాహ్యా అయ్యాష్ హత్యకు ముందు కూడా, 1972లో మొస్సాద్ కార్యకర్తలు ఇదే తరహాలో పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (PLO) కార్యకర్త మహమూద్ హంషారీని హత్య చేశారు.

మ్యూనిచ్ ఒలింపిక్స్‌లో 11 మంది ఇజ్రాయెల్ అథ్లెట్లను చంపినందుకు ప్రతీకారం తీర్చుకునే ప్రణాళికలో భాగంగా, పారిస్‌లోని తన అపార్ట్‌మెంట్‌లో హంషారీ ఉపయోగించిన ఫోన్‌ను మొసాద్ కార్యకర్తలు రిగ్గింగ్ చేశారు. డిసెంబరు 8న అతను ఫోన్‌కి సమాధానం ఇవ్వగా, మొస్సాద్ కార్యకర్తలు రిమోట్‌తో ఫోన్‌లో ప్యాక్ చేసిన పేలుడు పదార్థాలను పేల్చారు. హంషారీ పేలుడులో మరణించారు.

అలాగే 1972లో, పాపులర్ ఫ్రంట్ ఫర్ ది లిబరేషన్ ఆఫ్ పాలస్తీనా (PFLP) ప్రతినిధి బస్సామ్ అబు షరీఫ్, బీరూట్‌లో మొసాద్ అమర్చిన బుక్-బాంబు వల్ల తీవ్రంగా గాయపడ్డారు. అతను తెగిపోయిన వేళ్లతో బయటపడ్డాడు. కానీ ఒక కన్ను, ఒక చెవి కూడా కోల్పోయారు.

2020లో, ఇరాన్‌లోని అణు శాస్త్రవేత్త మొహసేన్ ఫక్రిజాదే కారుపై అమర్చిన రిమోట్ కంట్రోల్డ్ మెషిన్ గన్ ద్వారా ఇరాన్‌లో హత్య చేయబడ్డాడు. మధ్యప్రాచ్య ప్రాంతంలో ఇటువంటి హైటెక్ సమన్వయ దాడులను అమలు చేయగల శక్తి మరే దేశానికి లేదు.

ఇప్పుడు పరిణామం ఏంటీ ?

పేజర్ దాడి ఖచ్చితంగా భారీ ఓటమి, దాని భద్రతా చర్యలపై గర్వించే హిజ్బుల్లాకు తీవ్ర ఇబ్బంది కలిగించేది. ఒక దాడి వల్ల ఇజ్రాయెల్ తన కమ్యూనికేషన్ నెట్‌వర్క్‌లోకి ఎంత లోతుగా చొరబడి ఉంటుందనే ఆందోళనను పెంచుతుంది.

ప్రస్తుతం జరిగిన పేలుళ్లు విస్తృత దాడికి పూర్వగామి కావచ్చని, హిజ్బుల్లా కమ్యూనికేషన్ నెట్‌వర్క్‌లను అంతరాయం కలిగించడం, దాని దృష్టిని మళ్లించడమే లక్ష్యం కావచ్చని కొందరు నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

అలాగే, గాజా యుద్ధం ప్రారంభమైన గత అక్టోబర్ నుంచి హిజ్బుల్లా, ఇజ్రాయెల్ మధ్య కాల్పులు రాకెట్ల మార్పిడి జరిగినప్పటికీ, ఈ ప్రాంతంలో పెద్ద ఎత్తున యుద్ధం జరగలేదు. అయితే, ఇప్పుడు పరిస్థితి అదుపు తప్పుతుందని పరిశీలకులు భయపడుతున్నారు.