తెలుగు వాళ్లు మర్చిపోయిన చింతలచెరువు హంపమ్మ

స్వాతంత్య్రోద్యం జోరుగా సాగుతున్న రోజులవి. ప్రజలలో ఉద్యమ చైతన్యం రగిలించేందుకు, పోరాటానికి అవసరమయిన నిధులు సమకూర్చుకునేందుకు మహాత్మాగాంధీ దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలు పర్యటిస్తున్నారు. ఒక దఫా 1933 డిసెంబర్‌లో చేపట్టిన ‘హరిజన యాత్ర’ సందర్భంగా మహాత్మా గాంధీ ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను సందర్శించారు.

అపుడు రాయలసీమ ప్రాంతంలోని అనంతపురం జిల్లా గుత్తి తాలూకాలోని పెద్దవడుగూరు గాంధీజీ చేసిన పర్యటన చిరస్మరణీయమయినది. ఇది గాంధీజీ జిల్లాలో జరిపిన రెండో యాత్ర. మొదటి సారి 1921 సహాయ నిరాకరణ, ఖిలాఫత ఉద్యమాలు సాగుతున్నపుడు వచ్చారు.అపుడు ఆయన తాడిపత్రి సందర్శించారు. అపుడు ఆయన తిలక్ స్వరాజ్ నిధి సేకరణలో ఉన్నారు. తాడిపత్రి పట్టణం నుంచి దాదాపు రు. 650 వసూలు అయ్యారు. ఒక క్షరకు దుకాణ దారు తన పొదుపుచేసిన రు. 160 లను కూడా తిలక్ స్వరాజ్ నిధికి అప్పగించారు. ఇది వేరే కథ.

రెండో సారి గాంధీజీ 1934 జనవరి 3న తన సహచరులు మల్మానీ, మౌలానా సుభాని, మాగంటి బాపినీడు తో కలిసి పెద్దవడుగూరు చేరుకున్నారు. మద్రాస్ మెరీనా బీచ్‌లో హరిజన యాత్రలో భాగంగా ఏర్పాటు చేసిన సమావేశంలో ఆయన పాల్గొన్నారు, ఆ సమావేశానికి గుత్తి వాసులు పట్టు కేశవ పిళ్ళై చిన్నరపరెడ్డి పాల్గొన్నారు. స్వాతంత్య్ర ఉద్యమాన్ని ముందుకు తీసుకువెళ్లేందుకు ఆర్థిక వనరులు అవసరమని ఈ సందర్భంగా గాంధీజీ తెలిపారు. కుమ్మెత్త చిన్నరపరెడ్డి ఆహ్వానం మేరకు గాంధీజీ పెద్దవడుగూరుకు వచ్చారు.

గుత్తి రైల్వే స్టేషన్ నుంచి తన కారులో గాంధీజీని తీసుకొని పెద్దవడుగూరులో ఉన్న తన ఫ్యాక్టరీలో బస ఏర్పాటు చేశారు. నాలుగు రోజులు అక్కడ బస చేసిన గాంధీజీ ఒకరోజు ఉదయం ఉరవకొండ, మరో రోజు కదిరి మరో రోజు ధర్మవరం సందర్శించి రాత్రి పెద్దవడుగూరు చేరే వారు. ఆయన స్వాతంత్య్ర ఉద్యమం కోసం విరాళాల కోసం తన గ్రామానికి రావచ్చని చెప్పారు.

గాంధీజీని చూడటానికి చుట్టుపక్కల గ్రామాల ప్రజలందరూ తెల్లవారుజామున 3 గంటల ప్రాంతంలో సమావేశ స్థలం చుట్టూ గుమిగూడారు. వేదికను 8 అడుగుల ఎత్తులో నిర్మించారు. ఈ సందర్భంగా దాదాపు 12,000 మంది గుమిగూడారు. వేదిక దగ్గర మహిళల కోసం ప్రత్యేక ఏర్పాటు చేశారు. స్వచ్ఛంద సేవాదళ్ నాయకుడు కె. నారాయణ రెడ్డి, ప్రజలు శాంతియుతంగా ఉండేలా చూసుకున్నారు. దాదాపు 50 మంది సేవాదళ్ సభ్యులు పాల్గొన్నారు.

గాంధీజీ ఉదయం 7 గంటలకు వేదిక వద్దకు చేరుకున్నారు, అక్కడ చిన్నరపరెడ్డి ఖద్దరు పూలమాల వేసి గాంధీజీని వేదికపైకి సాదరంగా ఆహ్వానించారు. తరువాత, కమ్మర సాంబయ్య దైవ ప్రార్థనతో సమావేశాన్ని ప్రారంభించారు. గాంధీజీ సమావేశాన్ని ప్రారంభించి, అంటరానితనం నిర్మూలన, భారత స్వాతంత్య్ర ఉద్యమం ప్రాముఖ్యతపై ప్రసంగించారు.

ఆయన హిందీ ప్రసంగాన్నిసత్యనారాయణ అనే మరొక స్వాతంత్య్ర యోధుడు తెలుగులోకి అనువదించారు. స్వాతంత్య్ర ఉద్యమానికి ఆర్థిక సహాయం కూడా అవసరం కాబట్టి త్యాగాలు చేయడం ద్వారా తమ దేశభక్తిని ప్రదర్శించాలని గాంధీజీ ప్రజలకు పిలుపునిచ్చారు. దేశభక్తి గల మహిళ చింతలచెరువు హంపమ్మ ఇంటి నుంచి రూ.1,116 కి మొదటి విరాళం అందజేశారు. గాంధీజీ ఆమెకు నమస్కరించి తన ప్రసంగాన్ని కొనసాగించారు.

ప్రసంగం ముగిసిన తర్వాత, హంపమ్మ తన డబ్బు బంగారు ఆభరణాలతో పాటు గాంధీ వద్దకు తిరిగి వచ్చింది, ఆమె 'మంగళసూత్రం'తో ప్రారంభించి, ఆమె వద్ద ఉన్న మొత్తం డబ్బుతో. దానిని చూసిన వారు పురుషులు, స్త్రీలు అనే తేడా లేకుండా, జాతి సంక్షేమం కోసం తమ డబ్బు బంగారు ఆభరణాలను విరాళంగా ఇచ్చారు. వేదిక నుండి బయలుదేరుతున్నప్పుడు, గాంధీజీ చింతచెరువు హంపమ్మను ఆ విధంగా సభకు స్ఫూర్తినిచ్చినందుకు అభినందించారు.

ఆ సందర్భంగా, గాంధీ కస్తూర్భా నిధికి సుమారు రూ. 27,000/- మరియు 5.5 కిలోల బంగారాన్ని విరాళంగా ఇచ్చారు. పెద్దవడుగూరు సమీపంలోని చింతల చెరువు గ్రామానికి చెందిన హంపమ్మ, వేదిక మీద మొదట విరాళం ఇచ్చిన వ్యక్తి, ఇప్పటికీ ఆ గ్రామ ప్రజలు గుర్తుంచుకుంటారు. దేశం కోసం హంపమ్మ త్యాగం చరిత్రలో నిలిచిపోయింది. కాని ఆమె జ్ఞాపకార్థం ప్రభుత్వం ఏమీ చేసిన దాఖలా లేదు. ఆమె తాగ్యం వృధా కాకూడదు. ముందు తరాలకు స్ఫూర్తి కావాలి. ఆమె త్యాగనిరతి, గుర్తింపుగా గుత్తి పెద్దవడుగూరు పాఠశాలకు హంపమ్మ పేరు పెట్టి హంపమ్మ కీర్తిని చాటేలా ఒక శిలాఫలకాన్ని ప్రతిష్టించాలి. గుత్తి కూడలిలో ఆమె విగ్రహం ప్రతిష్టించాలి.