దిటవు గుండెలు... (Stout Hearts)

ఇది నిజం చరిత్ర.కథో,నవలో కాదు. దిటవు గుండెలు చదువుతున్నంతసేపు అనేక అలజడులకు లోనై,కొద్దిగా పరిచయం చేయాలనుకున్నాను.

కొందరు పాఠకుల ఆర్థిక సంసిద్ధతతో, కార్మిక వర్గం ప్రయోజనాలకు సంబంధించిన పుస్తకాలు తీసుకురావాలన్న ఉద్దేశంతో రంగనాయకమ్మ గారు ప్రగతి ప్రచురణల పేరుతో ముద్రించిన మొదటి పుస్తకం ఇది.242 పేజీలు.ధర 30 రూపాయలు.రంగాజీగారి పుస్తకాలంటే ముందు మాటలోనే మనం ఆ పుస్తకాన్ని ఎందుకు చదవాలి?ఎలా చదవాలి? అనే వివరణ చాలా బాగుంటుంది.అక్షర దోషాలు వెతికినా కనిపించవు.ఈపుస్తకాన్ని ఎందుకు ముద్రించారో ముందుమాటలోనే రంగాజీగారు విపులంగా వివరిస్తారు.

"ఈ పుస్తకంలో చెప్పాలనికాదు,ఈ ప్రయత్నం,అదంతా పాటకులే చదువుకుంటారు.కాని గమనించవలసిన విషయాలు కొన్ని ఉన్నాయి.వాటిని గమనించకపోతే ఈవీరగాధ కూడా ఒక జానపద కథతో సమానంగా మాత్రమే కనపడుతుందoటారు.యుద్ధం అనేమాట మొత్తం భాషలో ఉండే అసహ్యమైన మాటల్లోకెల్లా అసహ్యమైన మాట.ఒకళ్ళని ఒకళ్ళు నరుక్కోవడమే, చంపుకోవడమే.కాని యుద్ధాలలో కూడా తేడాలు ఉన్నాయి.'నాజీజర్మనీ' లాంటి దేశము'సోవియట్ యూనియన్'లాంటి దేశంమీదకి యుద్ధానికి పోతే ఆ రెండు దేశాల్ని ఒకే గాటిన కట్టడానికి వీలు ఉండదు.జర్మనీది--దుర్మార్గం, దౌర్జన్యం,క్రూరత్వం.సోవియెట్ ది---ఆత్మరక్షణా ప్రయత్నం.ఆ రెండుపక్షాలో దేనికి చెందని మనం సోవియట్ యూనియన్ పట్లే సానుభూతితో ఉండాలి, ఉంటాము.ఒక సోవియట్ గెరిల్లా,హఠాత్తుగా జేబులోనుంచి పిస్టల్ తీసి ఒక జర్మన్ ఆఫీసర్ ని పేల్చేసి చిటికెలో మాయమైనప్పుడు,రక్తం మడుగులో నేలకరిసి పడిఉన్న ఆజర్మన్ మనిషిని చూస్తే "అయ్యో "అనిపించదు. జరగాల్సిందే జరిగింది అనిపిస్తుంది."బయటికి పరిగెత్తిన ఆగెరిల్లా వీరుడు క్షేమంగా తప్పుకోగలడా?" అని ఆందోళన కలుగుతుంది అంటారు రంగాజిగారు".

ఉప్పల లక్ష్మణరావు అనువాదం అరటిపండు తిన్నంత మెత్తగా, మామిడి పండంత తియ్యగా ఉంటుంది కదా! ఆ గొప్ప మనుషులను, ప్రాణాలర్పించిన ఆ వీరులను తెలుసుకోవాలంటే దిటవు గుండెలను చేతుల్లోకి తీసుకోండి.

1942 ఏప్రిల్ నెలలో ఒకరోజు నిష్కర్షలు,విశ్వాసపాత్రులు, నిర్భయయులైన 50మంది గెరిల్లాలు తూషినో విమానాశ్రయంలో పారాషూట్ జంప్ శిక్షణతో (శిక్షకుడు ద్వీత్రియ్ మెద్వేదేవ్)ఈగెరిల్లా పోరు నవల మొదలై కుజ్నేత్సోవ్ ఉత్తరంతో ముగుస్తుంది.ఈ నవల మొత్తం యుద్ధరంగానికి ఆవలి వైపున పశ్చిమ ఉక్రెయిన్ ప్రాంతములో గెరిల్లా యోధులు,ప్రజలు జరిపిన పోరాటం.(ఇప్పటి ఉక్రెయిన్ విప్లవరష్యా నుండి విడిపోయి అమెరికా తొత్తుగా మారి రష్యాతో యుద్ధం చేస్తుంది.అప్పుడు కూడా సోవియట్ యూనియన్ కు వ్యతిరేకంగ జర్మనీకి అనుకూలంగా ఉక్రెయిన్ పనిచేసింది.)

జర్మన్ యుద్ధానికి బాగా ముందుగానే ఉక్రేనియన్ జాతీయ వాదులను తమ ఏజెంట్లుగా నియమించి దొంగసాటుగా సోవియట్ యూనియన్ లోకి పంపించారు.గూడచారులు,దేశద్రోహులైన వీరు వెనకటి కులక్కులను,నేరగాళ్ళను రౌడీ ముఠాలుగా ఆర్గనైజ్ చేశారు.యుద్ధం మొదలవ్వగానే ఈముఠాలు దోచుకోవడం,హత్యలు చేయడం."మహా మహుడు హిట్లర్ కు" అనుకూలంగానూ రష్యాకి,సోవియట్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా "హైడమాక్" గా పనిచేశారు.రెండో ప్రపంచ యుద్ధ కాలంలో ఉక్రెయిన్ హైడమాకులు జర్మనీకి అనుకూలంగా పనిచేస్తే, ఇప్పుడు అమెరికాకు అనుకూలంగా పనిచేస్తున్నారు.రష్యా వ్యతిరేకులనే హైడమాకులనవచ్చు.

రెండవ ప్రపంచయుద్ధంలో ఈ హైడమాకులను,నాజీలను... గుప్పెడు మంది గెరిల్లాలు ఎఱ్ఱప్రభుత్వ నాయకత్వంలో రష్యాలోని కుటుంబాలకు కుటుంబాలే యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు.వెయ్యి కళ్ళతో అన్వేషించారు.గేరిల్లాలకు దరిపరి తోసనప్పుడు అనేక సంబంధాలను ఏర్పరచడమే కాకుండా యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు.వార్తాహరులుగా పని చేశారు.అలాంటి వారిలో----

క్లేసోవో ఫారెస్ట్ ఆఫీసర్ గా పని చేస్తున్న "కొనస్తన్ తీన్ దొవ్గేర్", సంబంధాల కోసం గెరిల్లాలు తల మునకలైనప్పుడు అనేక సంబంధాలను ఏర్పాటుచేసి మార్గాన్ని సులభతరం చేస్తాడు.పదిహేడేళ్ళ తన పెద్దకూతురు వాల్యాను పరిచయం చేస్తాడు.వాల్య వార్తా హరురాలుగా,సొంతంగా క్లేసొవో, సార్ని నగరాలకు వెళ్లి అవసరమైన సమాచారాన్ని సేకరించుకొచ్చేది.కుజ్నె నోత్సవ్ కుడిభుజంగా పనిచేస్తూ 'గెస్టాపొ'లకు చిక్కి అనేక చిత్రహింసలను అనుభవించినా నోరు విప్పని దిశాలి.

కుటుంబం కుటుంబమే గెరిల్లాలుగా పనిచేసిన 'వ్లదీమిర్ స్త్రుతీన్ స్కియ్,భార్య మార్ప'లకు ఎనిమిది మంది అబ్బాయిలు,ఒక కూతురు.వీరిలో ఆరుగురు కొడుకులు,కూతురు,ఓ మనవరాలు యుద్ధంలో పాల్గొంటారు. అంటే మొత్తం పదిమంది.వీరి పెద్దకొడుకు స్త్రుతీన్ స్కియ్ నాయకత్వంలో జర్మన్ బండ్ల వరుసలను కొల్లగొట్టి రైతులకు పంచి పెడతారు.సైనికులను చంపుతారు.బందీలను విముక్తి చేస్తారు.రెండవ కొడుకు జోర్జ్ గొప్ప గురికాడు. క్లిష్టమైన యుద్ధ చర్యలన్నిటిలోనూ పాల్గొంటాడు.కూతురు,మనవరాలు మెడికల్,వంటశాలలో బాధ్యతలు నిర్వహిస్తారు.క్యాంపుకు రెండు వందల కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న 'టాత్సు'కు సమాచారం తేస్తూ నాజీలు జరిపిన దాడిలో 'మార్ప' అమరురాలవుతుంది.

మార్చి 8న బజానోవ్ నాయకత్వంలో శత్రుబెటాలియన్ ను అంతమొందించి 'మార్పా స్త్రుతీన్ స్కియ్' మృతికి పగ తీర్చుకుంటారు.మార్ప చనిపోయిన తర్వాత చిన్న పిల్లలైనా వాస్య, స్లావ్ లను విమానమెక్కించి మాస్కోకు పంపిస్తారు.ఇలాంటి అనేక కుటుంబాలు ఈ విధంగా, ఉక్రెయిన్ జాతీయ వాదులతో,జర్మనీ నాజీలతో వీరోచితంగా పోరాడి, రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో పాల్గొని విజయం సాధించాయి.

ఈ పుస్తకంలోని కథనంలో నిండా కనిపించే"నికోలాయ్ కుజ్నేత్సోవ్" గురించి చెప్పాలి. ఉరక్స ప్రాంతపు మనిషి.గంభీరము,కఠినము అయినముఖం.దూసరనయనాలు.అత్యంతధైర్యవంతుడు.అద్భుతబుద్ధి.ధైర్యం,బలం,పొడుగు-- పొడుగుకుతగ్గ శరీరం.బహుభాషా కోవిదుడు. విజయానంతరం పెళ్ళి చేసుకుని ఉరక్స ప్రాంతంలో స్థిరపడాలనుకుంటాడు. జర్మన్ దేశస్థునిగా"పౌల్ సీబెర్ట్"పేరుతో జర్మన్ లమధ్య జర్మన్ ఆఫీసర్గా 'స్కాట్ కార్యాలు' సాగించి,ఎర్రసైన్యం వచ్చే వరకు అనేకమంది ముఖ్యమైన జర్మన్ ఆఫీసర్లను సఫా చేస్తూ,అనేక విధ్వంసాలను చేయడమే కాకుండా,ముఖ్య సమాచారాన్ని సేకరించి ఎర్రసైన్యానికి దారి సుగమనం చేసిన వాడు. ఎర్రసైన్యం చేసిన ప్రతి చర్యలోనూ, కుజ్నోత్సవకు ఏమవుతుందోననే బెంగతో చదువరులను కూడా వణికిస్తూ నేలకొరిగిన దిశాలి.ఎర్రసైనికుడు.యువకుడు. "సోవియట్ యూనియన్ వీరుడు" బిరుదు పొందినవాడు.ఇతని మరణవార్త విని,అతను రాసిన ఉత్తరం చదివి దుఃఖ సముద్రంలో మునిగిపోతుంది ఎర్రసైన్యం మొత్తం.నిత్యం ప్రాణాంతక బాధ్యతలతో ఏ క్షణంలో శత్రువు చేతిలో పోవలసి వస్తుందోనన్న జంకు లేకుండా ఊహాతీతమైన సాహసాలు చేసిన కుజోత్సవ్ అన్నమాటలు అతని ఉత్తరంలో చదువుదాం.

(ఈఉత్తరాన్ని చావు అంచుల దాకా వెళ్లే పనిలో వెళుతూ మెద్వేదేవ్ కీ ఇచ్చి వెళతాడు.)

"నా మరణాంతరం దీనిని విప్పవలెను.--- కుజ్నోత్సోవ్

1943 జూలై 24. జర్మన్ ఆక్రమణదారులు మోపిన గాటకింద క్రుంగి, దుఃఖముతో మూలుగుతున్న మన తల్లులు,అన్నదమ్ములూ,నెత్తురునూ కన్నీటిని కార్చినందుకు శత్రువుపై నిర్దాక్షిణ్యంగా పగ సాధించేoదుకై నేను శత్రుశ్రేణి వెనుక ప్రాంతంలో అడుగుపెట్టి రేపటికి 11 నెలలు పూర్తి అవుతుంది. 1942ఆగస్టు 25న 24గంటల 05నిమిషాలకు పారాషూట్ తో అక్కడ దిగాను.

పదకొండునెలల పాటు శత్రువును అధ్యయనం చేశాను.జర్మన్ యూనిఫారాన్ని ఉపయోగించి,సర్వోన్నత మండలాధిపతీ,ఉక్రైనీయా లో జర్మన్ కంటకుడు అయిన ఏరిఖ్ కోఖ్ 'దయ' సంపాదించి అతని సమక్షానికి తోలుచుకు వెళ్లాను.

జీవితమంటే నాకు ప్రేమ,నేనింకా యువకుణ్ణి.కానీ కన్నతల్లిని ప్రేమించినట్టుగా నేను ప్రేమించుతున్న నాదేశం కోసం నాజీవితాన్ని త్యాగం చేయడం అవసరమైన పక్షంలో అందుకు నేను సిద్ధమే.రష్యన్ దేశభక్తుడు బోలోషెవిక్, ఎంతటి సమర్థవంతుడో ఫాసిస్టులు తెలుసుకుందురుగాక. సూర్యుణ్ణి రూపుమాపటం ఎంత అసాధ్యమో మన ప్రజలను లొంగదీయడం అంత అసాధ్యమే--- అని వారు తెలుసుకొందురు గాక.

నేను మరణించవచ్చు.కాని నాప్రజల స్మృతిలో దేశభక్తులు అమరులు.

గోర్కీ రచనలలో నాకు ప్రియమైన వాక్యమిది:-

"నువ్వు చనిపోవు.నిజమే! కాని జడుపు ఎరగని దిటవు గుండెల నుండి వెడలే పాటలో, నువ్వు ఎల్లప్పుడూ సజీవమైన ఉదాహరణగా, స్వాతంత్రానికీ వెలుగుకు సగర్వమైన పిలుపుగా ఉంటావు.దీనిని మన యువకులు మరింత తరచుగా పఠింతురు గాక.

-మీ కుజ్నేత్సోవ్ "

కుజ్నేత్సవ్, కమిన్ స్కీయ్,బెలోవ్ లు ఒక గ్రామానికి వెళ్ళినట్టు, అక్కడ ఉక్రెయిన్ జాతీవాద బందిపోటు దొంగల గుoపుతో తలపడి అసమానమైన భీషణ యుద్ధంలో నేలకొరిగినారట.ఇదికూడా ఆరు నెలల తరువాత ల్వోవ్ పట్టణపు గెస్టాపా ఆఫీసులో పత్రాల పరిశీలనలో నాజీలు బెర్లిన్ కు పంపిన టెలిగ్రాఫ్ నకలు వలన తెల్సింది.

కుజ్నేత్సోవ్ లాంటి ద్రోజ్ దోవ్,విక్తోర్ కోచ్ త్కోవ్,మజూర,లీద, మరూస్య,బుష్నీన్,స్తెహోవ్,డాక్టర్లు బౌవర్,ష్నయ్ డెర్, రేడియో ఆపరేటర్లు, ఎందరో వీరులు,వీర మహిళలే కాదు,15 రోజులపాటు 500 కిలోమీటర్లు నడిచి,అనేక అబద్ధాల కథలల్లుతూ శతృచేతికి దొరకుండా మెద్వదేవ్ ను కలిసిన పదేళ్ల వొలోద్య(లెనిన్ గెరిల్లా డిటాచ్మెంట్ కార్యదర్శి కొడుకు)చిట్టి కోల్యాలుఉన్నారు.

"ఈ సాహసాల చరిత్రనంత మనకు చెప్పిన మెద్వేదేవ్ చివరలో, అవును,ఆ మనుషులం మేమే,మేం సాగించిన గెరిల్లా పోరాటాలు,మేము అనుభవించిన కఠోర పరీక్షలు.మన దేశంపై దాడి చేద్దామని మళ్లీ ఎవరికైనా బుద్ధిపుట్టిన పక్షంలో లక్షలకు లక్షలు సామాన్య సోవియట్ ప్రజలు తమ మాతృభూమి కోసం తమ సర్వస్వము అర్పించుతారు" అనటంతో నవల ముగుస్తుంది.

ఇవాళ సోవియట్ యూనియన్ లేదు.ఎర్రజెండాయే లేదు. ఇది ఆనాటి విప్లవ వీరులు, కుజ్నేత్సవ్ ఊహించి ఉండరు.అయినా ఆమనుషుల్ని ఆ వీరుల్ని ఆ చరిత్రలోకి వెళ్ళి కలుసుకుందాం..