కన్నీళ్లే నా సాహిత్యానికి ప్రేరణ అన్న శరత్

‘‘కన్నీళ్లే నా సాహిత్యానికి ప్రేరణ, నేను చేసిన కృషి కంటే ఎక్కువే ఫలితాన్ని పొందాను’’ అని ప్రకటించిన గొప్పరచయిత శరత్ (Sarat Chandra Chattopadhyay) అని సెంటర్ ఫర్ ప్రొటెక్షన్ ఆఫ్ డెమాక్రటిక్ రైట్స్ అండ్ సెక్యులరిజం(CPDRSP) జాతీయ కన్వీనర్ ప్రొఫెసర్ ఎస్. శ్రీధర్ అన్నారు. శరత్ రచించిన ఫథేర్ ధాబి (Pather-Dabi :1926) నవల తెలుగు అనువాదం ‘భారతి’ పై తిరుపతిలోని ఛాంబర్ఆఫ్ కామర్స్ మీటింగ్ హాలులో పౌరచైతన్య వేదిక ఆధ్వర్యం లో ఆదివారం సాయంత్రం జరిగిన చర్చా గోష్టిలో ఆయన మాట్లాడుతూ, ‘‘నేటి సమాజానికి తమ సర్వస్వాన్ని అర్పించిన పేదలు, పీడితులకు నేనేమైనా తక్కువ రుణపడి ఉన్నానా?’’ అని ప్రకటించిన గొప్ప రచయిత శరత్ అన్నారు.

‘‘విప్లవ కారులు దేశ ద్రోహులు’’ అని ఒక సభలో గాంధీజీ అంటే, చిత్తరంజన్ దాస్, నేతాజీ తలలు ఒంచుకుని కూర్చున్నారని, ఆ సమయంలో శరత్ లేచి స్వాతంత్ర్యం కోసం ప్రాణత్యాగం చేస్తున్న బెంగాల్ విప్లవ కారులను దేశ ద్రోహులు అంటే ‘గాంధీ పంథా దేశద్రోహం’ అని నేనంటాను అని అన్నాడని, దాంతో గాంధీజీ అదే సభలో తన మాటను వెనక్కి తీసుకున్నారని గుర్తు చేశారు. గాంధీజీ ప్రభావం ఉన్న భారతి పాత్రను సవ్యసాచి అనే విప్లవకారుడి పాత్రతో ఈ నవల లో శరత్ చిత్తుచిత్తుగా ఓడించాడ నికొనియాడారు.

ఈ నవలలో డాక్టర్ గా, ఇంజినీర్ గా, సైంటిస్ట్ గా సమాజ మార్పునకు అవసరమైన అన్ని మంచి లక్షణాలతో శరత్ సవ్యసాచి పాత్రను సృష్టించాడన్నారు. బెంగాల్ లో ప్రజలను ఆలోచింప చేసిన విద్యాసాగర్ మత నమ్మకాలు ఉండకూడదన్నాడని, ఆయన ప్రభావం శరత్ పై ఉందని అన్నారు. మమ్ములను ఆయుధాలతో పరిపాలిస్తే, అదే ఆయుధాలతో మిమ్మల్ని తరిమేస్తామని విప్లవకారులంటూ వచ్చారని, ఐరోపాలో స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్ర్యం, లౌకిక వాదం ఎలాతెచ్చుకున్నారో, మేం కూడా మీ పైన పోరాడి వాటిని సాధిస్తామని విప్లవకారులు, మానవతా వాదులు అన్నారని గుర్తుచేశారు. స్వాతంత్ర్యోద్యమ కాలంనాటి కాంగ్రెస్ లో శాంతి యుతంగా స్వాతంత్ర్యాన్ని తీసుకురావాలనే వారున్నారన్నారని, విప్లవకారులు కూడా ఉన్నారని గుర్తు చేశారు. బెంగాల్ లో హౌరాజిల్లా కాంగ్రెస్ కార్యదర్శిగా పనిచేస్తున్నప్పుడు శరత్ రచన ఫథేర్ ధాబి (భారతి) నవలను బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నిషేధించిందని, ఈనిషేధాన్ని ఖండించమని రవీంద్రనాథ్ టాగూర్ ను శరత్ కోరితే అందుకు ఆయన తిరస్కరించారని పేర్కొన్నారు.

ఎవరైనా విప్లవకారులు తన వద్దకు వస్తే, ‘‘నువ్వు ఎంత మంది బ్రిటిష్ వారిని చంపావు?’’ అని ప్రశ్నించి, వారిని ఇంట్లోకి తీసుకెళ్ళి తుపాకులు, తుపాకీ గుళ్లు ఇచ్చిన విప్లవ నిబద్దుడు శరత్ అన్నారు. ఈనవలలో సాయుధ పోరాటం గురించే ఎక్కువగా చర్చిస్తారని, వాస్తవ పరిస్థితులను తీసుకుని సమాజానికి అవరమైన ధోరణిలో పాత్రలను సృష్టించారని గుర్తు చేశారు. రాజీ పడే గాంధీ వాదాన్ని ఓడించడానికే ఫథేర్ ధాబి(భారతి) నవలను రాశారన్నారు. వర్తమానం తనలో గతాన్ని కలిగి ఉంటుంది. భవిష్యత్తును సూచిస్తుంది అని శ్రీధర్ నవల గురించి వ్యాఖ్యానించారు. ‘గురజాడ ’ అంటే ఒక గ్రామం పేరని అనుకుంటున్నారని సుడిగుండాలు సినిమాలోని డైలాగ్ ను గుర్తుచేస్తూ, శరత్ అంటే తెలియని ఈ తరానికి తెలియచెప్పడానికే ఈ చర్చాగోష్టిని ఏర్పాటుచేసినట్టు వివరించారు.

పౌరచైతన్య వేదిక జిల్లా గౌరవాధ్యక్షులు, సీనియర్ జర్నలిస్ట్ రాఘవ భారతి నవలను పరిచయం చేస్తూ, 1907లో రాసిన ఈ నవలలో నాటి విప్లవ కారుల గురించి రాయడం వల్ల బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం దీన్ని నిషేధించిందని గుర్తుచేశారు. భారతి నవలలో స్వాతంత్రోద్యమం నాటి పరిస్థితులను కళ్ళకు కట్టినట్టు చిత్రించారని చెప్పారు. చలం స్త్రీ కాలు జారడాన్ని ఒక తాత్వికంగా చూపిస్తే, శరత్ పడి లేస్తున్న స్త్రీని చూపిస్తూ, సమాజం ఆమెకు చేయూత నివ్వాలని చెప్పాడని అన్నారు. శరత్ ఒక వికారమైన కుక్కను పెంచి, దాన్ని తన కొన్నకొడుకుగా చూసుకోవడం ద్వారా సమాజాన్ని వెక్కిరించాడని అన్నారు. శ్రీశ్రీ మహాప్రస్తానానికి చలం రాసిన యోగ్యతా పత్రంలో ‘‘తల్లి లేని, దిక్కులేని, ఒక గజ్జికుక్క పిల్లను పెంచు’’ అన్న మాటను శరత్ ఆచరణ నుంచే చలం స్వీకరించాడన్నారు.

ఈ చర్చాగోష్టిలో సాహితీవేత్త సాకం నాగరాజు మాట్లాడుతూ, అన్నిటికంటే మనిషే ఉన్నతం అని తెలుగులో గురజాడ, బెంగాల్ లో శరత్ గుర్తించారని, రేపటి సమాజాన్ని తమ రచనల్లో వీరు ఆవిష్కరించారని పేర్కొన్నారు. పౌరచైతన్య వేదిక తిరుపతి జిల్లా అధ్యక్షులు వాకా ప్రసాద్ తన అధ్యక్షోపన్యాసంలో భారతి నవల రాయవలసిని ఆవశ్యకతను వివరించారు. భారతి నవలపై అనేకమంది వేసిన ప్రశ్నలకు ప్రొఫెసర్ శ్రీధర్ సమాధానాలిచ్చారు. ఈ చర్చాగోష్టిలో పౌరచైతన్య వేదిక కార్యదర్శి ఏ.ఎన్. పరమేశ్వరావుతో పాటు, ఆకుల మల్లేశ్వరరావు తదితర అనేక మంది సాహితీ వేత్తలు పాల్గొన్నారు..