ఏపీలో పిపిపి వైద్య కళాశాలలు, పేదల కలలు చెదిరిపోతాయా?

ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యం, భూమి ఉపయోగం

క్యాబినెట్ నిర్ణయం ప్రకారం పిపిపి విధానంలో చేపట్టనున్న వైద్య కళాశాలలకు కేటాయించిన భూములను వాణిజ్యపరమైన లేదా వైద్యేతర కార్యక్రమాలకు వాడకూడదని స్పష్టం చేసింది. ఇది భూమి దుర్వినియోగం, అక్రమ నిర్మాణాలకు అడ్డుకట్ట వేస్తుందనే అంశంలో సానుకూలం. మార్కాపురం, మదనపల్లి, ఆదోని, పులివెందుల వంటి మొదటి దశ కళాశాలల్లో 625 పడకల ఆసుపత్రులు, వసతి గృహాలు, బోధనా సిబ్బంది నివాసాల నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలని ఆదేశించారు. భవిష్యత్తులో దంత వైద్య, నర్సింగ్ కళాశాలలు, టెలీమెడిసిన్ కేంద్రాలు, ఆయుష్ యూనిట్లు ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చని, ఇందుకు వచ్చే ఆదాయంలో 3 శాతం ప్రభుత్వానికి చెల్లించాలని నిర్ణయం తీసుకున్నారు.

ఇక్కడ కీలక అంశం కళాశాలల పేర్లు 'ప్రభుత్వ వైద్య కళాశాల, ఆసుపత్రి స్థానిక ప్రదేశం పేరు'గా ఉండాలి. దీని కింద పిపిపి భాగస్వామి పేరు 70:30 నిష్పత్తిలో ప్రదర్శించాలి. ముఖ్యమంత్రి నవంబర్ 21న జరిగిన సమీక్షలో "పిపిపి మోడల్‌లో అభివృద్ధి చేసినా, నిర్వహణ ప్రభుత్వాధీనమే" అని స్పష్టం చేశారు. ఇది NITI ఆయోగ్ మార్గదర్శకాలకు అనుగుణంగా ఉంటుందని, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఆధునిక ఆరోగ్య సేవలు అందించడానికి సహాయపడుతుందని అధికారులు చెబుతున్నారు. భవిష్యత్ అభివృద్ధిలో పెరిగే అన్ని పడకల్లో 70 శాతం నగదు రహిత సేవలు కేటాయించాలన్న ఆదేశం కూడా పేదలకు ఉపశమనం కలిగిస్తుంది.

భూమి కోతలు

ప్రభుత్వం పేరిటే పిపిపి కళాశాలలు అని పేరు పెట్టినప్పటికీ, భూమి కేటాయింపుల్లో జరిగిన కోతలు వివాదాస్పదం. మొదటి దశలోని నాలుగు కళాశాలలకు గత ప్రభుత్వం 257.50 ఎకరాలు కేటాయించగా, తాజా సమీక్షలో వైద్యారోగ్య శాఖ 197.71 ఎకరాలకు కుదించింది. మదనపల్లి కళాశాల భూమి 97 ఎకరాల నుంచి 52.47 ఎకరాలకు తగ్గడం ప్రధానంగా గమనించాల్సిన అంశం. మిగిలిన 59.79 ఎకరాలు ప్రభుత్వాధీనంలోకి వస్తాయని క్యాబినెట్ ఆమోదించింది.

ఇది సానుకూలంగా చూస్తే భూమి వృథా వాడకాన్ని నిరోధిస్తుంది. పారదర్శకతను పెంచుతుంది. అయితే విమర్శకులు దీన్ని 'అనవసర కోత'గా చూస్తున్నారు. "భూమి తగ్గించడం వల్ల కళాశాలల అభివృద్ధి ఆలస్యమవుతుంది, ప్రైవేటు భాగస్వాములు లాభాలు మాత్రమే కోరుకుంటారు" అంటూ ఏపీ మెడికోస్ పేరెంట్స్ అసోసియేషన్ అధ్యక్షుడు డా. ఆలా వెంకటేశ్వర్లు వ్యాఖ్యానించారు. ఇది గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో భూమి లభ్యత, పర్యావరణ పరిరక్షణ అంశాలను కూడా పరిగణలోకి తీసుకోవాల్సిన అవసరాన్ని సూచిస్తుంది.

తాత్కాలిక ఉపశమనం, దీర్ఘకాలిక ప్రశ్నలు

పిపిపి అమలు తర్వాత బోధనా ఆసుపత్రుల్లో పనిచేస్తున్న వైద్యులు, సిబ్బంది జీతాలను రెండేళ్ల పాటు ప్రభుత్వం భరిస్తుందని క్యాబినెట్ నిర్ణయం తీసుకుంది. కొత్త ఆసుపత్రుల నిర్మాణం పూర్తయిన తర్వాత ఇవి తిరిగి ప్రభుత్వ పరిధిలోకి వస్తాయని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఇది సిబ్బంది ఆందోళనలను తగ్గిస్తుంది. "మార్కాపురం, మదనపల్లి వంటి ప్రాంతాల్లో ప్రజలకు సేవలు అందకుండా పోవటాన్ని పట్టించుకోకుండా చేస్తుంది".

కానీ రెండేళ్ల తర్వాత ఏమవుతుంది? ప్రైవేటు భాగస్వాములు జీతాలు పెంచడం, సిబ్బంది రిక్రూట్‌మెంట్‌లో ఆలస్యాలు రావచ్చు. ఇది ఆరోగ్య సేవల నాణ్యతను ప్రభావితం చేయవచ్చు. అలాగే పిపిపి మోడల్ వల్ల 2024-25లోనే 700 MBBS సీట్లు కోల్పోయామని, 2025-26లో మరో 1,750 సీట్లు ప్రైవేటు చేతికి వెళ్తాయని పేరెంట్స్ అసోసియేషన్ ప్రెసిడెంట్ శిఖర్ నరహరి ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ఇది బలాహీన వర్గాలకు వైద్య విద్య అందని పరిస్థితిని సృష్టిస్తుందా?

సమతుల్య అభివృద్ధికి అవసరం

ఏపీలో 10 కొత్త వైద్య కళాశాలలు (ఆదోని, మార్కాపురం, మదనపల్లి, పులివెందుల తదితరాలు) పిపిపి మోడల్‌లో ఏర్పాటు చేస్తూ, సంజీవని డిజిటల్ హెల్త్ ప్రాజెక్ట్, యూనివర్సల్ హెల్త్ ఇన్సూరెన్స్ (రూ.25 లక్షల కవరేజీ) వంటి చర్యలు ప్రభుత్వం తీసుకుంది. ఇవి గ్రామీణ ఆరోగ్య సేవలను మెరుగుపరచడానికి సహాయపడతాయి. అయితే భూమి కోతలు, సీట్లు కోల్పోవడం, ప్రైవేటు లాభాలు పెరగడం వంటి అంశాలు దీర్ఘకాలిక ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతున్నాయి. విమర్శకులు "ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యం" అనేది కేవలం పేరుతోనే ఉంటుందని, నిజమైన నిర్వహణ ప్రైవేటు చేతుల్లోకి వెళ్తుందని ఆరోపిస్తున్నారు.

మొత్తంగా ఈ నిర్ణయాలు వైద్య వ్యవస్థను బలోపేతం చేసే అవకాశం కలిగి ఉన్నాయి. కానీ పారదర్శకత, సీట్ల రక్షణ, సిబ్బంది సంక్షేమం మీద దృష్టి పెట్టకపోతే వివాదాలు మరింత పెరుగుతాయి. ప్రభుత్వం ఈ మార్గదర్శకాల అమలులో ఎలా ముందుకు వెళ్తుందో చూడాలి. రాష్ట్రంలో ఆరోగ్య సేవలు మెరుగుపడాలంటే, పిపిపి మోడల్‌కు సమతుల్యత అవసరం. లేకపోతే పేదల కలలు మళ్లీ చెదిరిపోతాయి.