అమరావతిలో సీవరేజ్ ట్రీట్మెంట్ ప్లాంట్లు

అమరావతి రాజధాని ప్రాజెక్టు 2014-19 మధ్య తెలుగుదేశం పార్టీ (TDP) ప్రభుత్వ హయాంలో వేగంగా సాగింది. అయితే 2019లో వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ (YSRCP) అధికారంలోకి రావడంతో రాజధాని ప్రణాళికలు మార్పులకు గురై, అమరావతి నిర్మాణ పనులు దాదాపు స్తంభించాయి. ఈ సమయంలో STPలతో సహా మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులు నిలిచిపోయాయి. ఫలితంగా భూసేకరణ, ఫైనాన్సింగ్, కాంట్రాక్టర్ల సమస్యలు తలెత్తాయి. 2024లో TDP-జనసేన-బీజేపీ కూటమి ప్రభుత్వం ఏర్పడిన తర్వాత అమరావతిని మళ్లీ ఏకైక రాజధానిగా ప్రకటించి, నిలిచిపోయిన పనులను వేగవంతం చేసింది. ఈ సందర్భంలో STP టెండర్లు పిలవడం, ప్రభుత్వ మార్పు తర్వాత రాజధాని అభివృద్ధికి ఇచ్చిన ప్రాధాన్యతను సూచిస్తుంది. ఇది రాజకీయంగా సున్నితమైన అంశం. ఎందుకంటే YSRCP హయాంలో మూడు రాజధానుల ప్రతిపాదన వల్ల అమరావతి ప్రాజెక్టు ఆలస్యమైందని విమర్శలు ఉన్నాయి. అయితే కూటమి ప్రభుత్వం ఇప్పుడు వేగవంతం చేస్తోంది.

ప్రస్తుత టెండర్ వివరాలు, జోన్స్ విభజన

ADCL, APCRDA ద్వారా ఆహ్వానించిన టెండర్లు 12 జోన్లు (LPS జోన్లు: 1,2,3,4,5,6,7,9,10,12,12A)కు సంబంధించినవి. మొత్తం వ్యయం రూ.761.24 కోట్లుగా అంచనా వేశారు. ఇది డిజైన్, ఇంజినీరింగ్, నిర్మాణం, ఆపరేషన్, మెయింటెనెన్స్‌ను కవర్ చేస్తుంది.

విభజన ఇలా ఉంది...

జోన్లు 4,7,9,10: రూ.290 కోట్లు.

జోన్లు 1,2,3,5,6: రూ.262 కోట్లు.

జోన్లు 12,12A: రూ.207 కోట్లు.

టెండర్ ప్రక్రియ డిజైన్-బిల్డ్-ఆపరేట్ (DBO) మోడల్‌పై ఆధారపడి ఉంది. ఇది సమర్థవంతమైన అమలుకు సహాయపడుతుంది. టెండర్ సబ్మిషన్ డెడ్‌లైన్ జూలై 25, 2025గా ఉంది. కారణాలు ఏమైనా తాజా అప్‌డేట్స్ ప్రకారం సెప్టెంబర్ 2025లో కూడా టెండర్లు ఫ్లోట్ చేశారు. అంటే ఈ ప్రాజెక్టుల కోసం బిడ్డింగ్ ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. ఇతర సంబంధిత ప్రాజెక్టులు (రోడ్స్, వాటర్ సప్లై) కూడా టెండర్లలో ఉన్నాయి. మొత్తం అమరావతి ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను ఇంటిగ్రేట్ చేస్తున్నాయి.

పర్యావరణాన్ని కాపాడాలి

STPల నిర్మాణం కేవలం సీవరేజ్ మేనేజ్‌మెంట్‌కు మాత్రమే పరిమితం కాదు. ఇది అమరావతి సమగ్ర ప్రణాళికలో భాగం. పేదల గృహ నిర్మాణ ప్రాజెక్టుల (దాదాపు పూర్తి) వల్ల అండర్‌గ్రౌండ్ డ్రైనేజీ పెరురుగుతుంది. STPలు లేకుంటే మలినాలు కృష్ణా నది, చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలను ముంచెత్తుతాయి. ఇది వరల్డ్ బ్యాంకు నిబంధనలకు అనుగుణంగా ఉండటం వల్ల పర్యావరణ సుస్థిరతను కాపాడాల్సిన అవసరం ఉంది.

ట్రంక్ ఇన్ఫ్రా (రోడ్స్, వాటర్ సప్లై) పనులు ముందుగా STPలు లేకుండా చేస్తే భవిష్యత్ ఇబ్బందులు తలెత్తుతాయి. ఉదాహరణకు రోడ్స్, స్టార్మ్‌వాటర్ డ్రైన్స్ టెండర్లు (రూ.2,903 కోట్లు)తో సమన్వయం చేయడం జరుగుతోంది.

ప్రపంచ బ్యాంకు రుణాలు (ADBతో సహా) టైమ్‌లైన్‌లు, స్టాండర్డులను డిమాండ్ చేస్తాయి. ఇది ప్రభుత్వానికి ఒత్తిడి తెస్తుంది. టెండర్లు ఆర్థిక పునరుద్ధరణకు సహాయపడతాయి. కానీ ఆలస్యాలు (2019-24) వల్ల వ్యయాలు పెరిగాయి. రాజకీయంగా ఇది ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం "ప్రజా రాజధాని" విజన్‌ను బలపరుస్తుంది. అయితే విమర్శకులు భూసేకరణ సమస్యలు, ఫండింగ్ బోర్డెన్‌ను ఎత్తిచూపుతున్నారు.

సీవరేజ్ ట్రీట్మెంట్ ప్లాంట్లు (Sewage Treatment Plants - STPలు)అంటే?

ఈ ప్లాంట్లు గృహాలు, వాణిజ్య సముదాయాలు, పరిశ్రమలు, ఇతర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చే మురుగునీటిని (సీవేజ్) శుద్ధి చేసే ప్లాంట్లు. ఈ ప్లాంట్లు మురుగునీటిలోని హానికరమైన కాలుష్య కారకాలు, సేంద్రీయ పదార్థాలు, రసాయనాలు, సూక్ష్మజీవులను తొలగించి, నీటిని పర్యావరణానికి హాని కలిగించని స్థితిలోకి మారుస్తాయి. లేదా ఈ నీటిని తిరిగి వినియోగించుకునే విధంగా మారుస్తాయి.

సీవరేజ్ ట్రీట్మెంట్ ప్లాంట్ల ప్రధాన లక్ష్యాలు

1. పర్యావరణ పరిరక్షణ: మురుగునీటిని నదులు, సరస్సులు లేదా భూగర్భ జలాలలో విడుదల చేయడానికి ముందు శుద్ధి చేయడం ద్వారా నీటి కాలుష్యాన్ని నివారించడం.

2. ప్రజారోగ్యం: హానికరమైన సూక్ష్మజీవులు, విష పదార్థాలను తొలగించడం ద్వారా ఆరోగ్య సమస్యలను నివారించడం.

3. పునర్వినియోగం: శుద్ధి చేసిన నీటిని సాగునీరు, పారిశ్రామిక వినియోగం లేదా ఇతర అవసరాల కోసం ఉపయోగించడం.

4. నిబంధనలకు అనుగుణంగా: ప్రపంచ బ్యాంకు లేదా ఇతర పర్యావరణ సంస్థల నిబంధనలకు అనుగుణంగా మురుగునీటి నిర్వహణ.

STPల పనితీరు

సీవరేజ్ ట్రీట్మెంట్ ప్రక్రియ సాధారణంగా నాలుగు దశల్లో ఉంటుంది.

1. ప్రాథమిక శుద్ధి (Preliminary Treatment): పెద్ద ఘన పదార్థాలు, రాళ్లు, ఇసుక మొదలైనవాటిని తొలగించడానికి స్క్రీనింగ్, గ్రిట్ రిమూవల్.

2. ప్రైమరీ ట్రీట్మెంట్ (Primary Treatment): మురుగు నీటిలోని సేంద్రీయ పదార్థాలు, సస్పెండెడ్ సాలిడ్స్‌ను సెడిమెంటేషన్ ద్వారా తొలగించడం.

3. సెకండరీ ట్రీట్మెంట్ (Secondary Treatment): సూక్ష్మజీవుల సహాయంతో సేంద్రీయ పదార్థాలను విచ్ఛిన్నం చేయడం (బయోలాజికల్ ట్రీట్మెంట్).

4. టెర్టియరీ ట్రీట్మెంట్ (Tertiary Treatment): శుద్ధి చేసిన నీటిని మరింత ఫిల్టర్ చేయడం, రసాయనాలు లేదా UV ద్వారా శుద్ధి చేసి పునర్వినియోగం కోసం సిద్ధం చేయడం.

అమరావతిలో 12 జోన్లలో రూ.761-791 కోట్లతో నిర్మించబోయే STPలు రాజధాని నగరం సమగ్ర మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిలో కీలక భాగం.

పెరుగుతున్న జనాభా, గృహ నిర్మాణ ప్రాజెక్టుల వల్ల ఉత్పన్నమయ్యే మురుగునీటిని నిర్వహిస్తాయి.

కృష్ణా నది, చుట్టుపక్కల పర్యావరణాన్ని కాపాడతాయి.

రోడ్లు, వాటర్ సప్లై వంటి ఇతర ట్రంక్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ పనులతో సమన్వయం చేస్తాయి.

ప్రపంచ బ్యాంకు, ఏషియన్ డెవలప్మెంట్ బ్యాంకు (ADB) నిబంధనలకు అనుగుణంగా నగర అభివృద్ధిని సుస్థిరం చేస్తాయి. మొత్తంగా, STPలు అమరావతిని ఆధునిక, పర్యావరణ స్నేహపూర్వక స్మార్ట్ సిటీగా తీర్చిదిద్దడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి.

ప్రభావాలు, సవాళ్లు

ఈ STPలు అమరావతిని గ్రీన్ సిటీగా మారుస్తాయి. టూరిజం (కృష్ణా రివర్‌ ఫ్రంట్), ఇండస్ట్రీలను ఆకర్షిస్తాయి. అయితే సవాళ్లు లేకపోలేదు. టెండర్ ప్రక్రియలో ట్రాన్స్‌పరెన్సీ, ఆలస్యాలు, భూసేకరణ వివాదాలు ఉండే అవకాశం ఉంది. ఇవి భవిష్యత్తులో వాటర్ ట్రీట్మెంట్ ప్లాంట్లు (రూ.394 కోట్లు)తో సమన్వయం చేసి, నగరాన్ని స్మార్ట్ సిటీగా తీర్చిదిద్దుతాయి. మొత్తంగా ఈ టెండర్లు అమరావతి పునరుజ్జీవనానికి మైలురాయి. కానీ అమలు సమర్థతపై ఆధారపడి ఉంటుంది.