అణువిద్యుత్ ప్లాంట్లకు ఎన్‌టీపీసీ ప్రణాళికలు

ఎన్‌టీపీసీ సీనియర్ అధికారి తెలిపిన ప్రకారం 700 మెగావాట్లు, 1,000 మె.వా., 1,600 మె.వా. సామర్థ్యాలతో ప్రాజెక్టులు రూపొందిస్తున్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని అనుకూల ప్రాంతాలను గుర్తించడంతో పాటు, గుజరాత్ (నాలుగు సైట్లు), మధ్యప్రదేశ్ (నాలుగు), బిహార్, చత్తీస్‌గఢ్, మహారాష్ట్ర, హర్యానాలో కూడా భూమి కోసం చర్చలు జరుగుతున్నాయి. మొత్తం 16 రాష్ట్రాల్లో భూసేకరణ చర్చలు జరుగుతున్నప్పటికీ, AERB అనుమతి పొందిన 4-5 రాష్ట్రాల్లో మాత్రమే ప్లాంట్లు రానున్నట్లు స్పష్టమవుతోంది. ఇటీవల ఏపీలో భూమి కోసం రెవెన్యూ అధికారులతో చర్చలు జరిగాయి, ఇది రాష్ట్రంలో మొదటి అణు ప్లాంటుకు దారితీసే అవకాశం.

ప్రతి 1 గిగావాట్ ప్లాంటుకు రూ.15,000-20,000 కోట్ల పెట్టుబడి అవసరమవుతుంది. నిర్మాణం నుంచి ఉత్పత్తి ప్రారంభానికి కనీసం మూడేళ్లు పడుతుంది. కానీ ప్రస్తుత దశలో 10 నుంచి 6 సంవత్సరాలకు తగ్గించేందుకు ప్రభుత్వం చట్ట సవరణలు చేపట్టనుంది. యురేనియం వంటి ముడి పదార్థాల సమీకరణపై దృష్టి సారించిన ఎన్‌టీపీసీ, యురేనియం కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (UCIL)తో వాణిజ్య-సాంకేతిక ఒప్పందం చేసుకుంది. విదేశీ యురేనియం ఆస్తుల్లో పాలుపంచుకోవడానికి టెక్నో-కమర్షియల్ అధ్యయనాలు చేస్తున్నారు. 700 మె.వా., 1,000 మె.వా. ప్లాంట్లకు దేశీయ ప్రెషరైజ్డ్ హెవీ వాటర్ రియాక్టర్లు (PHWR) ఉపయోగిస్తారు. 1,600 మె.వా.కు విదేశీ భాగస్వాములతో కలిసి పనిచేసేందుకు నిర్ణయించారు.

ప్రస్తుతం ఎన్‌టీపీసీ వద్ద మొత్తం 84,848 మెగావాట్ల సామర్థ్యం ఉంది, ఇందులో బొగ్గు, గ్యాస్, హైడ్రో, సౌర శక్తి ప్లాంట్లు ఉన్నాయి. అణు రంగంలో మొదటి అడుగుగా రాజస్థాన్‌లో న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ (NPCIL)తో రూ.42,000 కోట్లతో 4x700 మె.వా. మహి బన్స్వారా ప్రాజెక్ట్ (MBRAPP) నిర్మిస్తున్నారు. సెప్టెంబర్‌లో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ఫౌండేషన్ స్టోన్ వేశారు. ఇది అనుశక్తి విద్యుత్ నిగమ్ (ASHVINI) JV కింద జరుగుతున్నది, ఎన్‌టీపీసీ 49 శాతం వాటా కలిగి ఉంది.

దేశంలో 2030 నాటికి 500 గిగావాట్ల గ్రీన్ ఎనర్జీ లక్ష్యంలో అణు శక్తి గ్రిడ్ ముందుకు సాగుతోంది. ఎన్‌టీపీసీ జనవరి 2025లో NTPC Parmanu Urja Nigam (NPUN) అనే సబ్సిడియరీని స్థాపించి, 60 మంది ఉద్యోగులకు నోయిడాలో శిక్షణ ఇస్తోంది. మార్చి 2025లో ప్రెషరైజ్డ్ వాటర్ రియాక్టర్ (PWR) టెక్నాలజీకి గ్లోబల్ టెండర్ జారీ చేసింది. అటామిక్ ఎనర్జీ చట్టం, 1962, సివిల్ లయబిలిటీ ఫర్ న్యూక్లియర్ డ్యామేజ్ చట్టం 2010 సవరణలు వింటర్ సెషన్‌లో పార్లమెంట్‌లోకి వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఇది ప్రైవేట్ భాగస్వామ్యం, FDIని సులభతరం చేస్తుంది.

అయితే సవాళ్లు కూడా తక్కువ కావు. భూసేకరణలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల సహకారం, AERB అనుమతులు, యురేనియం సరఫరా, భద్రతా ప్రమాణాలు ప్రధాన అడ్డంకులు. ప్లాంట్‌లకు 1 కి.మీ. ఎక్స్‌క్లూసివ్ జోన్ అవసరం. ఇది 4-5 రాష్ట్రాలకు మాత్రమే పరిమితం చేస్తుంది. ఖర్చులు ఆప్టిమైజ్ చేయడం, సమయాలను తగ్గించడం అవసరం. రాజస్థాన్ ప్రాజెక్ట్ విజయవంతమైతే, మిగతా ప్లాంట్లకు మోడల్ అవుతుంది.

మొత్తంగా ఎన్‌టీపీసీ ప్రణాళికలు దేశ విద్యుత్ శక్తి భద్రతకు బలపరుస్తున్నాయి. 2026-27 నాటికి మొదటి ప్లాంట్లు గ్రౌండ్ బ్రేకింగ్ చేసే అవకాశం ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఇది రాజధాని అభివృద్ధికి కొత్త ఊరటనిస్తుంది. కానీ పర్యావరణ, స్థానిక ప్రజల సమ్మతి అవసరం. ఇది కేవలం శక్తి ప్రాజెక్టు కాదు, భవిష్యత్ ఆర్థిక వృద్ధికి పునాది.