అమరావతిలో కొత్త ‘కలియుగ వైకుంఠం’

పల్లవ, చోళ, విజయనగర శైలుల సమ్మేళనంతో నిర్మితమైన ఈ ఆలయంలో 8.5 అడుగుల ఎత్తైన శ్రీనివాసుని విగ్రహం తిరుమల బాలాజీకి ప్రతిరూపంగా వెలసి, భక్తులకు “తిరుమలకు వెళ్లలేని వారికి ఇక్కడే కలియుగ వైకుంఠం” అనే భావన కలిగిస్తుంది. 25.417 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో విస్తరించిన ఈ క్షేత్రం రాజధాని రైతులు 33 వేల ఎకరాల భూమిని స్వచ్ఛందంగా ఇచ్చిన త్యాగానికి, వారి ఆశయాలకు ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.

ప్రస్తుతం రూ.260 కోట్లతో రెండు దశల విస్తరణ పనులు వేగంగా జరుగుతున్నాయి. ఏడు అంతస్తుల మహా రాజగోపురం, అద్దాల మండపం, అన్నదాన సత్రం, యాత్రికుల వసతి గృహాలతో ఈ ఆలయం త్వరలోనే తిరుమలకు సాటిగా, ఆధ్యాత్మిక కేంద్రంగా మారనుంది. అమరావతి రాజధాని పునర్వైభవంతో పాటు ఆంధ్రదేశ ఆధ్యాత్మిక రాజధానిగా కూడా ఈ వెంకటేశ్వర క్షేత్రం చరిత్రలో నిలిచిపోనుంది.

ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు నవంబరు 27న ఉదయం ఈ ఆలయ విస్తరణ పనులకు రూ.260 కోట్ల వ్యయంతో భూమిపూజ నిర్వహించి శంకుస్థాపన చేశారు. ఈ కార్యక్రమం రెండు దశల్లో జరిగే విస్తరణ ప్రాజెక్టుకు ఊపిరి పోస్తూ, అమరావతిని ఆధ్యాత్మిక-సాంస్కృతిక హబ్‌గా మార్చే సంకేతంగా నిలిచింది. దేవాదాయ శాఖ మంత్రి ఆనం రామనారాయణరెడ్డి, మంత్రి నారాయణ, కేంద్ర మంత్రి పెమ్మసాని చంద్రశేఖర్, టీటీడీ చైర్మన్ బీఆర్ నాయుడు ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు.

చంద్రబాబు దార్శనికత నుంచి ఆవిర్భావం

అమరావతిని రాజధానిగా ప్రకటించిన తర్వాత, ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు 2019లో ఈ ఆలయ నిర్మాణానికి శ్రీకారం చుట్టారు. వెంకటపాలెం వద్ద కృష్ణా నది తీరంలో 25 ఎకరాల్లో రూ.150 కోట్లతో తిరుమల తరహా ఆలయాన్ని నిర్మించాలని నిర్ణయించారు. అప్పటి టీడీపీ ప్రభుత్వం భూమి కేటాయించగా, చంద్రబాబు స్వయంగా భూకర్షణం, బీజావాపనం వంటి ఆచారాలు నిర్వహించారు. పల్లవ, చోళ, విజయనగర శైలుల మిశ్రమంతో నిర్మితమైన ఈ ఆలయం 2022 జూన్‌లో గవర్నర్ బిశ్వభూషణ్ హరిచందన్ చేతుల మీదుగా మహాసంప్రోక్షణతో భక్తులకు అందుబాటులోకి వచ్చింది. మొదటి దశలో రూ.31 కోట్లతో ప్రధాన గర్భగుడి, 8.5 అడుగుల ఎత్తైన స్వామివారి విగ్రహం స్థాపన జరిగాయి. తిరుమలకు వెళ్లలేని భక్తులకు ఇక్కడే దర్శనం లభిస్తుందని టీటీడీ అధికారులు తెలిపారు.

వెంకటేశ్వరస్వామి రెండో దశ విస్తరణ పనులకు శంకుస్థాపన చేసిన సీఎం చంద్రబాబు

రూ.260 కోట్ల విస్తరణకు ఊపిరి

నేడు చంద్రబాబు నాయుడు భూమిపూజ నిర్వహించిన విస్తరణ ప్రాజెక్టు రెండు దశల్లో జరగనుంది. మొదటి దశ రూ.140 కోట్లు, రెండో ప్రాకారం రూ.92 కోట్లు ఖర్చుచేయనున్నారు. మొదటి దశలో ఏడు అంతస్తుల మహా రాజగోపురం, ఆర్జిత సేవా మండపం, అద్దాల మండపం, వాహన మండపం, రథ మండపం, ఆంజనేయస్వామి ఆలయం, పుష్కరిణి, కట్ స్టోన్ ఫ్లోరింగ్ ఉంటాయి. రెండో దశ రూ.120 కోట్లు నాలుగు మాడ వీధులు, అప్రోచ్ రోడ్లు, భక్తుల విశ్రాంతి గృహాలు, అన్నదాన కాంప్లెక్స్, అర్చకుల గృహాలు, స్టాఫ్ క్వార్టర్స్, అడ్మినిస్ట్రేటివ్ భవనం, మెడిటేషన్ సెంటర్, వాహనాల పార్కింగ్.

మొదటి దశ పూర్తయిన ఈ ఆలయానికి మొత్తం రూ.260 కోట్లతో రెండు ముఖ్య దశల్లో విస్తరణ పనులు చేపట్టనున్నారు. ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు నేడు భూమిపూజ చేసిన ఈ ప్రాజెక్టు, భక్తుల సౌకర్యాలు, ఆధ్యాత్మిక వైభవాన్ని పెంచేలా రూపొందించబడింది. దశల వారీగా ఖర్చు, పనులు, భూమి వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి...

మొదటి దశ పనులు, రూ.140 కోట్ల ఖర్చు

ఈ దశలో ఆలయంలో కీలకమైన భవనాలు, గోపురాలు, మండపాల నిర్మాణంపై ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. ఇందుకు రూ.140 కోట్లు ఖర్చు చేయనున్నారు. రూ.92 కోట్లతో ఆలయ ప్రాకారం (కాంపౌండ్ వాల్) నిర్మిస్తారు. ఆలయం చుట్టూ రెండో ప్రాకారం చతుర్ద్వార గోపురాలు, భద్రత, సౌందర్యం పెంచేలా ఉంటుంది.

రెండో దశ శంకుస్థాపనలో వేద పండితుల మధ్య సీఎం చంద్రబాబు

రూ.48 కోట్లతో మిగిలిన పనులు

ఏడు అంతస్తుల మహా రాజగోపురం (సప్త తలల గోపురం).

ఆర్జిత సేవా మండపం (ప్రత్యేక పూజలకు).

అద్దాల మండపం (మిరర్ హాల్), వాహన మండపం, రథ మండపం.

ఆంజనేయస్వామి ఆలయం.

పుష్కరిణి (పవిత్ర కుండ).

కట్ స్టోన్ ఫ్లోరింగ్ (కట్ రాళ్ల మెట్టింగ్).

ఈ పనులు ఆలయానికి తిరుమల మాదిరి గొప్పతనాన్ని, భక్తులకు సౌలభ్యాన్ని అందిస్తాయి. మొదటి దశ (ప్రాధాన గర్భగుడి, విగ్రహ స్థాపన) ఇప్పటికే పూర్తయింది. కాబట్టి ఈ రెండో దశ విస్తరణకు భూమి పూజ చేశారు.

రెండో దశ పనులు, రూ.120 కోట్ల ఖర్చు

ఈ దశలో ఆలయం చుట్టూ మౌలిక సదుపాయాలు, రోడ్లు, విశ్రాంతి కేంద్రాలు నిర్మించబడతాయి. మొత్తం ఖర్చు రూ.120 కోట్లు, ఇందులో నాలుగు మాడ వీధులు (తిరుమల మాదిరి ఆలయ చుట్టూ ప్రధాన రోడ్లు). అప్రోచ్ రోడ్లు (ఆలయానికి రావడం సులభతరం చేసేలా). అన్నదాన కాంప్లెక్స్ (ఉచిత భోజనాలకు). భక్తుల విశ్రాంతి గృహాలు (యాత్రి నివాసాలు). అర్చకులు, సిబ్బంది క్వార్టర్లు. అడ్మినిస్ట్రేటివ్ భవనం. మెడిటేషన్ హాల్ (ధ్యాన మందిరం). వాహనాల పార్కింగ్ సౌకర్యాలు.

ఈ పనులతో ఆలయం పెద్ద ఆధ్యాత్మిక కేంద్రంగా మారి, లక్షలాది భక్తులకు సౌకర్యవంతమైన క్షేత్రంగా మారుతుంది. మొత్తం ప్రాజెక్టు 2.5 సంవత్సరాల్లో పూర్తి చేయాలని సీఎం చంద్రబాబు ఆదేశించారు.

ఆలయ స్వరూపం

భూమి వివరాలు

2014-19 టీడీపీ ప్రభుత్వం కృష్ణా నది తీరంలో 25.417 ఎకరాలు కేటాయించింది. ఇందులో మొదటి దశ (ప్రధాన ఆలయం) పూర్తయింది. 2019-24 వైఎస్ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం ఈ భూమిని తగ్గించి, విస్తరణ ప్లాన్‌ను రద్దు చేసింది. ప్రస్తుత ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం ఈ 25.417 ఎకరా భూమిలొనే ప్రాజెక్టును పునరుజ్జీవనం చేసింది. అదనపు భూమి కేటాయించకపోయినా ఈ విస్తరణతో ఆలయం పూర్తి స్వరూపం పొందనుంది.

ఆధ్యాత్మిక టూరిజం హబ్‌గా అమరావతి

కృష్ణా నది తీరంలోని ఈ ఆలయం ప్రస్తుతం భక్తులకు శాంతియుత దర్శనం అందిస్తోంది. విస్తరణతో తిరుమల మాదిరి నిత్య కైంకర్యాలు, ఉత్సవాలు, వాహనసేవలు, అన్నదానం సౌకర్యాలు వస్తాయి. ఇది అమరావతిని రాష్ట్ర ఆధ్యాత్మిక రాజధానిగా మార్చడమే కాకుండా, టూరిజం, ఆర్థిక అభివృద్ధికి ఊతమిస్తుంది. టీటీడీ చైర్మన్ బీఆర్ నాయుడు మాట్లాడుతూ, "స్వామివారి భక్తి సంప్రదాయాన్ని వ్యాప్తి చేసేందుకు ఈ విస్తరణ కీలకం" అని తెలిపారు.

రాజధానికి మణిహారం

వెంకటపాలెం శ్రీ వెంకటేశ్వరస్వామి ఆలయం కేవలం దేవాలయం మాత్రమే కాదు, అమరావతి రైతుల పోరాటం. చంద్రబాబు దార్శనికత, టీటీడీ సేవా తత్పరతకు సజీవ సాక్ష్యం. రూ.260 కోట్ల విస్తరణతో ఇది తిరుమలకు ప్రతిరూపంగా మారి, లక్షలాది భక్తులకు ఆధారంగా నిలుస్తుంది. ప్రభుత్వం-టీటీడీ సమన్వయంతో పనులు వేగవంతం చేస్తే, అమరావతి ఆధ్యాత్మిక పునర్జన్మ పొందనుంది. ఇది రాష్ట్ర అభివృద్ధికి మరో మైలురాయి అవుతుందని ఆథ్యాత్మిక వేత్తలు అంటున్నారు.