ప్రభుత్వ ఆసుపత్రుల్లో ఎన్ని దారుణాలో...

జనరిక్ మందులు ఎందుకు కొంటున్నారు?

ప్రభుత్వ ఆస్పత్రుల్లో జనరిక్ మందులను మాత్రమే సరఫరా చేయాలనే నిర్ణయం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల విధానం. బ్రాండెడ్ మందులతో పోలిస్తే జనరిక్ మందుల ధర మూడు నుంచి పది రెట్లు తక్కువ. దీని వల్ల ప్రభుత్వానికి సంవత్సరానికి వందల కోట్ల రూపాయల ఆదా అవుతుందని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఏటా రూ. 800–1000 కోట్ల విలువైన మందులు కొనుగోలు చేస్తారు. జనరిక్ విధానం వల్ల ఈ మొత్తంలో ఎక్కవ డబ్బు ఆదా అవుతుందనే వాదన ఉంది. అయితే ఈ విధానం అమలులో రెండు పెద్ద సమస్యలు తలెత్తుతున్నాయి.

1. గడువు తేదీ సమీపిస్తున్న (3–4 నెలల్లో ఎక్స్‌పైరీ అయ్యే) మందులను బల్క్‌లో కొనుగోలు చేయడం.

2. నాణ్యత పరీక్షల్లో ఫెయిల్ అయిన బ్యాచ్‌లు కూడా ఆస్పత్రులకు చేరుతున్నాయనే ఆరోపణలు.

గడువు ముగిసిన మందులు

రాజమహేంద్రవరం ప్రభుత్వ జనరల్ ఆస్పత్రిలో 55 ఏళ్ల మహిళకు అక్టోబర్ 8తో గడువు ముగిసిన రక్తపోటు మాత్రలు (ఎమ్లోడిపిన్ 5 మి.గ్రా.) ఇవ్వడం బయటపడింది. ఆమె ఎక్స్‌లో పోస్టు పెట్టడంతో విషయం సీఎం చంద్రబాబు దృష్టికి వెళ్లింది. రాష్ట్ర డ్రగ్స్ కంట్రోల్ జనరల్ మేనేజర్ బాలు విచారణలో “ఆ బ్యాచ్ ఆస్పత్రికి రాలేదు” అని చెప్పగా, ఆస్పత్రి సూపరింటెండెంట్ నసీరుద్దీన్ కూడా అదే వాదన చేశారు. కానీ రోగి బ్యాచ్ నంబర్, ఫొటోలు చూపించడంతో అధికారులు నోరు మూసుకున్నారు.

ఇదే తరహాలో కాకినాడ జిల్లా ఆస్పత్రిలో గర్భిణి మల్లీశ్వరికి తప్పు ఇంజెక్షన్ (ప్రాంటో ప్రజోల్) ఇవ్వడంతో ఆమె మరణించింది. రోగి చరిత్ర తెలిసి కూడా పీజీ వైద్యురాలు నిర్లక్ష్యం చేయడం, ఆ తర్వాత బంధువులను బెదిరించి పోస్టుమార్టం చేయకుండా చేయడం, ఇవన్నీ వ్యవస్థలో లోతైన వైల్యాన్ని సూచిస్తున్నాయి.

ఏలూరు ప్రభుత్వ ఆస్పత్రి ముఖ ద్వారం

అవినీతి ఆరోపణలు, ఎంతవరకు నిజం?

ప్రభుత్వ ఆస్పత్రులకు గడువు సమీపిస్తున్న మందులు ఎక్కువగా వస్తున్నాయనే ఆరోపణ కొత్త కాదు. ఫార్మా కంపెనీలు ఆ మందులను తక్కువ ధరకు (కొన్ని సార్లు 50-60 శాతం డిస్కౌంట్‌తో) ఇస్తాయి. ఈ డిస్కౌంట్‌లో ఒక భాగం “కమిషన్” రూపంలో అధికారులు, మధ్యవర్తులకు చేరుతుందనే అభియోగాలు బలంగా ఉన్నాయి. గత ప్రభుత్వం హయాంలో కూడా ఇలాంటి ఆరోపణలు వచ్చాయి. ప్రస్తుతం కూటమి అధికారంలో ఉన్నా సమస్య కొనసాగుతోంది.

జనరిక్ మందుల కొనుగోలు కేంద్రీకృతంగా ఏపీఎంఎస్‌ఐడీసీ ద్వారా జరుగుతుంది. టెండర్లలో అతి తక్కువ ధర కోట్ చేసిన కంపెనీలకు ఆర్డర్లు ఇస్తారు. ఈ ప్రక్రియలో పారదర్శకత లోపించడం, నాణ్యత పరీక్షలు సక్రమంగా జరగకపోవడం పెద్ద సమస్యగా మారింది.

రోగుల నమ్మకం కోల్పోతున్న వ్యవస్థ

ప్రభుత్వ ఆస్పత్రులు పేద, మధ్యతరగతి ప్రజలకు ఆఖరి ఆసరా. కానీ ఇలాంటి ఘటనలు పునరావృతమవుతుంటే ప్రజలు ప్రైవేటు ఆస్పత్రుల వైపు మళ్లడం తప్పదు. అది వారి జేబుకు భారం కావడమే కాకుండా, ఆరోగ్య వ్యవస్థపై నమ్మకాన్ని పూర్తిగా కోల్పోయేలా చేస్తుంది.

సీఎం చంద్రబాబు స్వయంగా స్పందించి మల్లీశ్వరి కుటుంబానికి ఆర్థిక సాయం ప్రకటించడం, బాధ్యులపై చర్యలు తీసుకోవడం సానుకూల అడుగు. కానీ ఇవి తాత్కాలిక పరిష్కారాలు మాత్రమే. నిజమైన మార్పు కోసం ఈ కింది చర్యలు అవసరం అని వ్యవసాయ కార్మిక సంఘం రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి రావులపల్లి రవీంధ్రనాద్ పేర్కొన్నారు.

జనరిక్ మందుల కొనుగోలు ప్రక్రియను పూర్తిగా ఆన్‌లైన్, పారదర్శకంగా చేయాలి.

ఎక్స్‌పైరీ తేదీకి కనీసం 18–24 నెలలు మిగిలి ఉన్న మందులను మాత్రమే కొనుగోలు చేయాలి.

ప్రతి ఆస్పత్రి ఫార్మసీలో డిజిటల్ స్టాక్ రిజిస్టర్ తప్పనిసరి చేయాలి.

గడువు ముగిసిన లేదా తప్పు మందులు ఇచ్చిన వైద్యులపై క్రిమినల్ కేసులు నమోదు చేయాలి. కేవలం సస్పెన్షన్‌తో సరిపెట్టకూడదు.

ప్రభుత్వ ఆస్పత్రులు మళ్లీ ప్రజల నమ్మకాన్ని సంపాదించాలంటే జనరిక్ విధానాన్ని కాపాడుతూనే నాణ్యత, పారదర్శకత, జవాబుదారీతనం తప్పనిసరి. లేకపోతే ఈ ఘటనలు కేవలం మరో రెండు కేసులుగా మిగిలిపోతాయి. ప్రజల జీవితాలు మాత్రం ప్రమాదంలో పడుతూనే ఉంటాయి.

మల్లీశ్వరి మరణానికి కారణమైన డాక్టర్ సౌమ్య

కాకినాడ ప్రభుత్వ జనరల్ హాస్పిటల్ (జీజీహెచ్)లో 8 నెలల గర్భిణి మల్లీశ్వరి మరణానికి కారణమైన పీజీ వైద్యురాలు పబ్బిసెట్టి సౌమ్య ను ఆరు నెలలు సస్పెండ్ చేసి వదిలేశారు. ఈ ఘటన నవంబర్ 20, 2025న జరిగింది. మల్లీశ్వరి తనకు అలర్జీ ఉందని ముందుగా వైద్యులకు తెలిపినప్పటికీ, ప్రాంటో ప్రజోల్ (Pantoprazole) ఇంజెక్షన్ ఇవ్వడంతో ఆమెకు తీవ్ర అలర్జిక్ రియాక్షన్ ఏర్పడి, ఫిట్స్, కార్డియాక్ అరెస్ట్‌తో మరణించింది.

విచారణలో బయట పడిన వివరాలు

మల్లీశ్వరి తాళ్లరేవు మండలం, చినవలస గ్రామానికి చెందిన మహిళ. నవంబర్ 14న ఆస్పత్రిలో చేరింది. 20న రాత్రి 11 గంటల సమయంలో ఇంజెక్షన్ ఇవ్వబడింది. ఆమెకు రక్తపోటు, మధుమేహం ఉన్నాయి.

వైద్యురాలు పబ్బిసెట్టి సౌమ్య (పీజీ డాక్టర్, గైనకాలజీ విభాగం) రోగి చరిత్రను పూర్తిగా పరిగణించకుండా ఇంజెక్షన్ ఇచ్చింది. ఇది తప్పుగా ఉందని ప్రాథమిక విచారణలో నిర్ధారణ అయింది.

ఆస్పత్రి సూపరింటెండెంట్ డాక్టర్ లావణ్య కుమారి, గైనకాలజీ HOD డాక్టర్ అనురాగమాయి ఆధ్వర్యంలో విచారణ జరిగింది. పబ్బిసెట్టి సౌమ్యను 6 నెలల పాటు సస్పెండ్ చేశారు. మల్లీశ్వరి కుటుంబానికి ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ఆర్థిక సహాయం ప్రకటించారు.

మరణం తర్వాత వైద్యులు బంధువులను బెదిరించి పోస్ట్‌మార్టం చేయకుండా డెడ్ బాడీ తీసుకువెళ్లాలని చెప్పారు. దీనిపై కూడా విచారణ జరుగుతోంది.

గడువు ముగిసిన మందులు ఇచ్చారని ఎక్స్‌లో పోస్టు చేసిన మహిళ

రాజమహేంద్రవరం ప్రభుత్వ జనరల్ హాస్పిటల్ (జీజీహెచ్)లో 55 ఏళ్ల మహిళకు అక్టోబర్ 8, 2025తో గడువు ముగిసిన రక్తపోటు మాత్రలు (ఎమ్లోడిపిన్ 5 మి.గ్రా.) ఇచ్చారని ఎక్స్ (పాత X, ట్విటర్)లో పోస్టు చేసిన మహిళ పేరు పి రాజమ్మ. ఆమె తూర్పు గోదావరి జిల్లా, రాజమహేంద్రవరం ప్రాంతానికి చెందినవారు.

పోస్టు వివరాలు

రాజమ్మ తనకు ఇచ్చిన మందుల ప్యాకెట్ ఫొటోలు అనుబంధంగా పోస్టు చేసింది. బ్యాచ్ నంబర్, ఎక్స్‌పైరీ తేదీ (08-10-2025) స్పష్టంగా కనిపించేలా చూపించారు. ఆమె పోస్టులో "ప్రభుత్వ ఆస్పత్రిలో ఇలాంటి గడువు ముగిసిన మందులు ఇవ్వడం వల్ల నా ఆరోగ్యం మరింత దెబ్బతిన్నది. ఇది జరగకుండా చూడాలి" అని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు.

పోస్టు వైరల్ అవుతూ, 500+ లైకులు, 200+ రీపోస్టులు, 100+ కామెంట్లు వచ్చాయి. ఇది ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు దృష్టికి చేరడంతో విచారణకు దారితీసింది.

విచారణలో తేలిన విషయాలు

రాష్ట్ర డ్రగ్స్ కంట్రోల్ జనరల్ మేనేజర్ (జీఎం) బాలు శనివారం (నవంబర్ 22, 2025) ఆస్పత్రిలో విచారణ నిర్వహించారు. మొదట "ఆ బ్యాచ్ మందులు ఆస్పత్రికి రాలేదు" అని చెప్పినప్పటికీ, రాజమ్మ చూపిన బ్యాచ్ నంబర్, ఫొటోలు ఆధారంగా విషయం నిర్ధారణ అయింది.

ఆస్పత్రి సూపరింటెండెంట్ డాక్టర్ పీవీవీ సత్యనారాయణ, డాక్టర్ నసీరుద్దీన్ ఆధ్వర్యంలో జరిగిన విచారణలో "ఆ బ్యాచ్ ఫార్మసీకి రాలేదు" అని మొదట చెప్పారు. కానీ రాజమ్మ పోస్టులు, ఆధారాలు చూపించడంతో అధికారులు స్పందించలేదు. ఇది వ్యవస్థాపరమైన లోపాలను బయటపెట్టింది.

ఈ ఘటనపై సీఎం చంద్రబాబు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసి, మందుల కొనుగోలు, పంపిణీ విధానాలపై పరిశీలనకు ఆదేశాలు జారీ చేశారు.