‘‘అడవి తల్లి బాట’’ ఆశల మార్గాలు
ఆలస్యం ఎందుకు? సవాళ్లు ప్రభుత్వం అధిగమించకపోతే ఎలా? ఉప ముఖ్యమంత్రి ఇచ్చిన హామీ నిధులున్నా పూర్తిస్థాయి అమలుకు నోచుకోలేదు.
గిరిజన గ్రామాల్లో రహదారుల నిర్మాణానికి 'అడవి తల్లి బాట' పథకం ప్రారంభించిన ఏడు నెలల తర్వాత కూడా ఆశించిన స్థాయిలో పురోగతి కనిపించకపోవడం డిప్యూటీ ముఖ్యమంత్రి పవన్ కల్యాణ్కు నిరాశకు దారితీసింది. రూ.1,158 కోట్ల నిధులు అందుబాటులో ఉండగా, ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లోని సవాళ్లు, అటవీశాఖ అనుమతులు, అధికారుల అసమర్థత వంటి కారణాల వల్ల పనులు ముందుకు సాగలేదు. శుక్రవారం జరిగిన టెలీకాన్ఫరెన్స్ సమీక్షలో పవన్ కల్యాణ్ తీవ్రంగా ఆక్షేపించారు. "అలసత్వం వద్దు... పక్కా ప్రణాళికలతో అన్ని సమస్యలను అధిగమించాలి" అని ఆదేశించారు. ఈ సందర్భంగా, పథకం ప్రారంభం నుంచి ప్రస్తుత పురోగతి వరకు సవాళ్లు, భవిష్యత్ ఆశలపై విశ్లేషణాత్మక కథనం.
రోడ్ల నిర్మాణాలకు నాడు శంకుస్థాపన చేస్తూ పవన్ కల్యాణ్...
గిరిజనుల ‘డోలీ’ తప్పించాలనేది ప్రారంభ సంకల్పం
ఏప్రిల్ 7, 2025న అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా దుంబ్రిగూడ మండలం పెదపాడు గ్రామంలో పవన్ కల్యాణ్ 'అడవి తల్లి బాట'కు శ్రీకారం చుట్టారు. ఈ పథకం ద్వారా 761 గిరిజన గ్రామాలను అనుసంధానించేందుకు మొత్తం 662 రహదారులు నిర్మించాలనేది సంకల్పం. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత 78 సంవత్సరాలుగా రోడ్లు లేక ‘డోలీ’ లపై ఆధారపడిన గిరిజనుల జీవితాల్లో మార్పు తీసుకురావాలనే లక్ష్యంతో పవన్ కల్యాణ్ ఈ పథకానికి శ్రీకారం చుట్టారు. పీఎం జన్మన్ పథకం నుంచి రూ.556 కోట్లు, జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ (ఎంజీఎన్ఆర్ఈజీఎస్) నిధులు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సాయంతో కలిపి రూ.1,158 కోట్లు కేటాయించారు. మొదటి దశలో 615 గ్రామాలకు 558 రోడ్లు, రెండో దశలో మిగిలినవి పూర్తి చేయాలని ప్రణాళిక.
పవన్ కల్యాణ్ ప్రారంభ సమయంలో "అడవి తల్లి" పేరుతో ఈ పథకాన్ని ప్రకటించినప్పుడు, గిరిజనుల మధ్య ఆశలు రేగాయి. పెదపాడు గ్రామంలో గిరిజనులతో భేటీ అయి, వారి సమస్యలు విని, ఆరు నెలల్లో పరిష్కరిస్తామని హామీ ఇచ్చారు. ఇది కేవలం రోడ్లు మాత్రమే కాక విద్య, ఆరోగ్యం, మార్కెట్లకు ప్రవేశం అందించి గిరిజన అభివృద్ధికి మొదటి అడుగుగా పవన్ కల్యాణ్ భావించారు.
ఏడు నెలలు గడిచినా...
నవంబర్ 7 నాటికి మొత్తం 662 రోడ్లలో ఎన్ని పూర్తయ్యాయనేదానికి అధికారుల వద్ద సరైన సమాధానం లేదు. అధికారిక అంచనాల ప్రకారం ఆగస్టు 2025 నాటికి 186 రోడ్ల పనులు జరుగుతున్నాయి. 20 రోడ్లు టెండర్ దశలో ఉన్నాయి. అటవీ ప్రాంతాల్లో 128 రోడ్లకు గాను అనుమతులు 98కి మాత్రమే లభించాయి. పూర్తయిన రోడ్ల సంఖ్యపై ఖచ్చితమైన లెక్కలు లేవు. పవన్ కల్యాణ్ సమీక్షలో "ఆశించిన స్థాయిలో పురోగతి లేదు" అని తేల్చారు.
మొత్తం 662లో 186+20=206 పనులు మాత్రమే ప్రారంభ దశలో ఉన్నాయి. మిగిలిన 456 రోడ్లకు టెండర్లు, అనుమతులు, నిర్మాణం ఆలస్యమవుతున్నాయి. ఇది 761 గ్రామాలలో 70 శాతం కు పైగా రోడ్లు లేకుండా ఉన్నాయి. జూలైలో అల్లూరి జిల్లాలో గిరిజనులు ప్రతిష్టతలు చేసి "పవన్ వాగ్దానాలు ఆలస్యం" అని తేల్చుకున్నారు.
పనుల ప్రారంభం సందర్భంలో గిరిజన గూడేల్లో ప్లెక్సీలు
పవన్ కల్యాణ్ ఆక్షేపణలు... ఎందుకు?
"అలసత్వం వద్దు... అటవీశాఖతో సమస్యలు తక్షణం పరిష్కరించాలి." అధికారులు క్షేత్ర స్థాయిలో ఎక్కువసేపు లేకపోవడం, ప్రణాళికలు లేకపోవడం, సమస్యల పరిష్కారంలో ఆలస్యం. ఇవి ప్రధాన కారణాలు. ఆగస్టు సమీక్షలోనూ "వేగవంతం చేయండి" అని ఆదేశించారు. కానీ మూడు నెలల తర్వాత కూడా మార్పు లేదు.
ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో భౌగోళిక సవాళ్లు (పర్వతాలు, అడవులు), అటవీ అనుమతుల ఆలస్యం, కార్మికుల కొరత, ఇవి సహజమే. కానీ నిధులు అందుబాటులో ఉండగా పనులు ముందుకు సాగకపోవడం అధికారుల అశ్రద్ధకు అద్దం. పవన్ కల్యాణ్ "యాక్షన్ ప్లాన్ సిద్ధం చేయండి" అని చెప్పడం ద్వారా, వ్యవస్థాత్మక మార్పుకు సంకేతం ఇచ్చినట్లైంది.
నిధులు ఉన్నా... సవాళ్ల మధ్య ఆలస్యం
రూ.1,158 కోట్లు కేటాయించినప్పటికీ పనులు జరగటం లేదు. అందుకు ముఖ్య కారణాలు ఉన్నాయి. 1. అటవీ అనుమతులు. 128లో 30 రోడ్లకు ఇంకా అనుమతులు రాలేదు. 2. భౌగోళిక కష్టాలు. పర్వత ప్రాంతాల్లో రోడ్ల నిర్మాణం ఖరీదైనది. సమయం తీసుకుంటుంది. 3. కోఆర్డినేషన్ లోపాలు. ఎంజీఎన్ఆర్ఈజీఎస్, పీఎం జన్మన్ నిధుల మధ్య సమన్వయం లేకపోవడం. ఇటీవల పవన్ కల్యాణ్ 'జియో రూరల్ రోడ్ మేనేజ్మెంట్ సిస్టమ్'ను ప్రవేశపెట్టి, పైలట్ ప్రాజెక్ట్గా 'అడవి తల్లి బాట'ను లింక్ చేశారు. ఇది రోడ్ల పనులను రియల్టైమ్లో మానిటర్ చేసి, ఆలస్యాన్ని తగ్గించే అవకాశం ఉంది.
భవిష్యత్ ఆశలు, ఎప్పటికి పూర్తి?
మొత్తం 662 రోడ్లు ఎప్పటిలోపు పూర్తవుతాయి? అధికారులు "2026 చివరి నాటికి" అని అంచనా వేస్తున్నారు. కానీ పవన్ కల్యాణ్ "వేగవంతం చేయండి" అని ఒత్తిడి తెచ్చారు. అల్లూరి, మన్యం జిల్లా కలెక్టర్లు ఎప్పటికప్పుడు సమీక్షలు నిర్వహించి, సమస్యలు పరిష్కరించాలని ఆదేశించారు. 761 గ్రామాలకు రోడ్లు అందించాలనేది పవన్ కల. ఇది 2026 వరకు నెరవేరే అవకాశం లేదని స్పష్టమవుతోంది. ఒకవేళ అధికారులు యాక్షన్ ప్లాన్లను అమలు చేస్తే అయ్యే అవకాశాలు ఉన్నాయి.
పవన్ మాటలు ఆదేశాలకే పరిమితం కాకూడదు
'అడవి తల్లి బాట' గిరిజనుల జీవితాల్లో వెలుగు తీసుకురావాలంటే, పవన్ కల్యాణ్ ఆదేశాలు కేవలం మాటల్లో ఆగకూడదు. అధికారులు, ప్రభుత్వం సమన్వయంతో ముందుకు సాగితే, ఈ పథకం ఆంధ్ర గిరిజన చరిత్రలో మైలురాయిగా నిలుస్తుంది. లేకపోతే ఆశలు మాత్రమే మిగిలి, ఆలోచనల్లో మునిగిపోతాయి. పవన్ కల్యాణ్ సంకల్పం, ఇప్పుడు అమలు సమయం.