ఏ వ్యవస్థలోనూ కుల వ్యవస్థ కనిపించకూడదు: సుప్రీంకోర్టు

జైళ్లలో ఇటువంటి వివక్షను రద్దు చేయడానికి న్యాయమూర్తులు అనేక ఆదేశాలు జారీ చేశారని, కులాల ఆధారంగా జైళ్లలో ఉన్న అన్ని వివక్షతలను తొలగించాలని స్పష్టంగా చెప్పారు.

కుల ఆధారిత వివక్షలన్నీ కూడా రాజ్యాంగ విరుద్దమైనవిగా పరిగణించబడ్డాయి. అన్ని రాష్ట్రాలు ఈ తీర్పుకు అనుకూలంగా జైలు మాన్యువల్ లో మార్పులు చేయాలని ప్రధాన న్యాయమూర్తి అన్నారు. " నేరస్తుల సూచనలకు అలవాటైన వ్యవస్థలు అటువంటి చట్టాలను సూచిస్తాయి. రాష్ట్ర జైలు మాన్యువల్స్‌లోని అలవాటైన నేరస్థుల సూచనలన్నీ కులాలపై ఆధారపడి ఉంటే అవి రాజ్యాంగ విరుద్ధమైనవి" అని ప్రధాన న్యాయమూర్తి చెప్పారు. జైళ్లలో కుల ఆధారిత వివక్షకు సంబంధించిన ఉదంతాలను కూడా కోర్టు సుమోటోగా స్వీకరించింది. ఈ తీర్పుకు సంబంధించిన నివేదికను సమర్పించాలని రాష్ట్రాలను ఆదేశించింది.

ఖైదీల గుర్తింపు ఆధారంగా కొన్ని రాష్ట్రాల్లోని జైళ్లలో మాన్యువల్ లేబర్, బ్యారక్‌ల విభజనలు ఉన్నాయని ప్రధాన న్యాయమూర్తి చెప్పారు. "వలస పాలనా కాలం నాటి క్రిమినల్ చట్టాలు వలస పాలనానంతర కాలంలో కూడా ప్రభావం చూపుతాయని మేము చెప్పాము. అయితే అవన్నీ రాజ్యాంగ చట్టాలు పౌరుల సమానత్వం, గౌరవాన్ని నిలబెట్టాలి" అని ఆయన అన్నారు. "మేము కూడా (తీర్పులో) విముక్తి, సమానత్వం, కుల ఆధారిత వివక్షకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం అనే భావనతో వ్యవహరించాము " అని ఆయన అన్నారు.

కుల ఆధారిత వివక్షకు వ్యతిరేకంగా జరుగుతున్న పోరాటానికి ఈ న్యాయస్థానం సహకారం అందిస్తోందన్నారు. "వివక్ష ను నిరోధించడానికి రాష్ట్రానికి సానుకూల బాధ్యత ఉంది. కోర్టులు పరోక్ష, వ్యవస్థాగత వివక్షకు సంబంధించిన వాదనలను నిర్ధారించాలి. ఖైదీలకు గౌరవం ఇవ్వకపోవడం వలసరాజ్యాల కాలం నాటి అవశేషాలు, అక్కడ వారు అమానవీయంగా మార్చబడ్డారు" అని తీర్పు పేర్కొంది. ఖైదీలను మానవీయంగా చూడాలని, ఖైదీల మానసిక, శారీరక స్థితిగతులపై జైలు వ్యవస్థకు అవగాహన ఉండాలని రాజ్యాంగం నిర్దేశిస్తోందన్నారు.

ఖైదీలపై మానవీయంగా ప్రవర్తించినా, వారి పట్ల అమానుషంగా ప్రవర్తిస్తే రాష్ట్రాలు బాధ్యులవుతాయని తీర్పులో సుప్రీంకోర్టు హెచ్చరించింది. " కులాల పట్ల ద్వేషం, ధిక్కారం అటువంటి కులాల పట్ల స్వాభావికమైన, విస్తృతమైన పక్షపాతాన్ని చూపించింది. వారి పరిపాలనలో సామాజిక సోపానక్రమం ఇమిడి ఉందని ఇది వలసవాద చరిత్ర సూచిస్తుంది" అని ప్రధాన న్యాయమూర్తి అన్నారు.

షెడ్యూల్డ్ కులాలు (ఎస్సీలు), షెడ్యూల్డ్ తెగలు (ఎస్టీలు), డీ నోటిఫైడ్ తెగల పట్ల వివక్ష కొనసాగుతూనే ఉందని, న్యాయస్థానాలు రక్షణ చట్టాల అమలును నిర్ధారించాలని, అట్టడుగున ఉన్న ప్రజలు ఇబ్బంది పడకుండా చూసుకోవాలని తీర్పులో పేర్కొంది.

అట్టడుగున ఉన్న వారిపై వివక్ష చూపేందుకు కులాలను ఉపయోగించకూడదు’ అని సుప్రీంకోర్టు హెచ్చరించింది. "క్లీనింగ్, స్వీపింగ్ పనులను అట్టడుగు వర్గాలకు అప్పగించడం, వంటపని ఉన్నత కులాలకు అప్పగించడం అనేది ఆర్టికల్ 15 (ఇది మతం, జాతి, కులం, లింగం లేదా జన్మస్థలం ఆధారంగా వివక్షను నిషేధిస్తుంది) ఉల్లంఘన తప్ప మరొకటి కాదని మేము భావిస్తున్నాము" అని ప్రధాన న్యాయమూర్తి అన్నారు.

సాధారణ కారాగార శిక్ష అనుభవిస్తున్న వ్యక్తి తన కులాన్ని అలాంటి ఉద్యోగాలు చేయడానికి ఉపయోగించుకుంటే తప్పకుండా కించపరిచేదని అన్నారు.

"ఏ సమూహం కూడా స్కావెంజర్ తరగతిగా పుట్టలేదని లేదా నీచమైన పనులు చేయడానికి లేదా చేయకూడదని మేము విశ్వసిస్తున్నాము. వంట చేయగల, వంట చేయలేని తరగతులు అంటరానితనానికి సంబంధించినవి, ఇది అనుమతించబడదు" అని సుప్రీంకోర్టు తీర్పులో పేర్కొంది.

"స్వీపర్‌లను 'చండాల్' కులం నుంచి ఎన్నుకోవాలి తప్ప వాస్తవిక సమానత్వానికి, సంస్థాగత వివక్షకు పూర్తిగా వ్యతిరేకం " ప్రమాదకర పరిస్థితుల్లో మురుగు కాలువల ట్యాంకులను శుభ్రపరిచేందుకు ఖైదీలను అనుమతించరాదని న్యాయమూర్తులు తెలిపారు.

జనవరిలో మహారాష్ట్రలోని కళ్యాణ్‌కు చెందిన సుకన్య శాంత దాఖలు చేసిన పిటిషన్‌పై సుప్రీంకోర్టు కేంద్రం, ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్ సహా 11 రాష్ట్రాల నుంచి ప్రతిస్పందనలను కోరింది. కేరళ జైలు నిబంధనలను ప్రస్తావిస్తూ, వారు అలవాటుగా ఉన్న, తిరిగి శిక్షించబడిన దోషుల మధ్య వ్యత్యాసాన్ని నిర్దేశిస్తున్నారని, అలవాటు ద్వారా దొంగలు, ఇల్లు బద్దలు కొట్టేవారు, డకాయిట్ లేదా దొంగలను ఇతర ఖైదీల నుంచి వర్గీకరించాలని, వారిని వేరు చేయాలని పేర్కొంది.